Mısır’da doğan Yûşa aleyhisselam, Musa aleyhisselamın husûsî talebesi, hâlis hizmet görücüsü ve en yakın dostlarındandı.
Yûşa bin Nûn, İsrailoğullarına gönderilen peygamberlerdendir. Musa aleyhisselamdan sonra gönderilmiş olup Hazreti Musa’nın yeğeni veya vekîliydi. İsmi Yûşa olup, Hristiyanlar Yeşû diyorlar. Yusuf aleyhisselamın neslinden gelen Nûn’un oğludur… Yûşa aleyhisselam Musa aleyhisselama bildirilen dînin esaslarını insanlara tebliğ etti…
Mısır’da doğan Yûşa aleyhisselam, Musa aleyhisselamın husûsî talebesi, hâlis hizmet görücüsü ve en yakın dostlarındandı. Musa aleyhisselam Firavun’un zulmü üzerine Allahü teâlânın emriyle kendine inanan ve tâbi olanlarla birlikte Mısır’dan Tîh Sahrasına hicret ederken Yûşa aleyhisselam da onunla berâber bulundu. Musa aleyhisselamın Hazreti Hızır’la görüşmek üzere çıktığı yolculukta yine onunla berâberdi…
Allahü teâlâ, Musa aleyhisselamın kavmine “Arz-ı Mev’ûd”u (Filistin ve Şam bölgesini) ihsân edeceğini bildirdi. Fakat İsrailoğulları o beldelerde zâlim ve zorba bir kavim olan Amâlikalıların bulunduğunu ileri sürerek gitmek istemediler… Musa aleyhisselam her bir koldan iyi haber toplayan, sözünde sâdık ve vefakâr birer temsilci seçti. Bunları Erîha Şehri ve ahâlisi hakkında bilgi toplamak için gönderdi. Aralarında Yûşa bin Nûn da vardı…
Temsilciler içinde bulunan Yûşa bin Nûn ile Kâlib bin Yuknâ kavimlerine gelip, Erîha beldesi ahâlisinin kötü hallerinden bahsetmediler. Diğer kabîlelerin temsilcileri ise korkulacak şeyler anlattılar…
Bunun üzerine Allahü teâlâ İsrailoğullarını kırk sene müddetle Arz-ı Mev’ûd denilen bölgeye girmelerini haram kıldığını ve onların Tîh Sahrasından çıkamayacaklarını bildirdi. Düşmandan korktukları için “Biz harbe gitmeyiz” diyerek isyân eden kimseler kırk sene müddetle Tîh Sahrasında şaşkın bir hâlde dolaştılar… Kırk senenin sonuna doğru Harun aleyhisselam ve ondan üç sene sonra da kardeşi Musa aleyhisselam vefat etti…
Musa aleyhisselam vefat ederken yerine Yûşa aleyhisselamı halîfe bıraktı. Allahü teâlâ Hazreti Yûşa’yı da İsrailoğullarına peygamber olarak vazîfelendirdi. Allahü teâlâ Yûşa aleyhisselama İsrailoğullarını toplayıp Tîh Sahrasından çıkarmasını ve Arz-ı Mev’ûd denilen bölgeye gidip cebbârlarla (zâlimlerle) harp etmesini emretti..
Yûşa aleyhisselam İsrailoğullarını toplayarak; önce Erîha şehrini sonra İlyâ’yı (Eyliyâ) daha sonra da Belka şehrini fethetti…
Erîha, İlyâ ve Belka şehirlerinin fethedilmesinden sonra Arz-ı Mev’ûd diye bilinen Filistin ve Şam diyarı da peyderpey İsrailoğullarının eline geçti.
Yûşa aleyhisselam, Hazreti Musa’nın vefatından sonra yirmi yedi yıl insanlara Allahü teâlânın emirlerini bildirdi. Ömrünün sonuna doğru hastalandı. Yerine Kâlib bin Yuknâ’yı halîfe tâyin etti. Yüz yirmi yedi yaşında vefat etti. Kabrinin Nablûs veya Haleb yakınındaki Mearre’de olduğu rivâyet edilir.
(Yûşa aleyhisselamın İstanbul’a geldiği malûm değildir. Beykoz Tepesi’nde ziyâret edilmekte olan kabrin Yûşa peygambere âit olduğu söyleniyorsa da târihî bilgilere uygun değildir. Bu bir velî veya havârilerden birine âit olabilir. Böyle ise yine kıymetlidir. Kabrin Hazreti Yûşa’ya âit olup olmadığını kesin olarak söylemek uygun değildir.) [Seadet-i Ebediyye]