“İnsanları iki şey helâk eder: Biri tövbe ederim diyerek günâh işlemeleri, diğeri de sonra yaparım diyerek tövbeyi geciktirmeleridir.”
İki haftadan beri günâhlardan bahsediyoruz; hülâsası şudur:
“Dînde yasak olan şeyler” manâsına gelen “Günâh”lar, genel olarak ikiye ayrılmaktadırlar: 1- “Sağâir (Küçük Günâhlar)”, 2- “Kebâir (Büyük Günâhlar)”.
Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
“Ey mü’minler! Hepiniz Allah’a tövbe ediniz ki felâh (kurtuluş) bulasınız.” (Nûr sûresi, 31)
“Allahü teâlâ tövbe edenleri sever.” (Bakara sûresi, 222)
“Tevbe (Tövbe)”: “Harâm, günâh işledikten sonra, pişmân olup, Allahü teâlâdan korkmak, bir daha yapmamaya karâr vermek” demektir.
Şakîk-i Belhî (kuddise sirruh) buyuruyor ki: “İnsanları iki şey helâk eder: Biri tövbe ederim diyerek günâh işlemeleri, diğeri de sonra yaparım diyerek tövbeyi geciktirmeleridir.”
Lokmân Hakîm hazretleri: “Ey oğlum! Bir hatâ işlediğin zaman hemen tövbe et ve sadaka ver. Tövbeyi yarına bırakma. Çünkü ölüm, ansızın gelir” buyurmuştur.
Ebû Saîd Muhammed Hâdimî (rahmetullahi aleyh) ise şöyle buyurmuştur:
“Günâhtan sonra hemen tövbe etmek, farzdır. Tövbeyi geciktirmek büyük günâhtır. Bunun için de, ayrıca tövbe etmek lâzımdır. Farzı yapmamanın günâhı, ancak kazâ etmekle affolur. Her günâhın affı için, kalb ile tövbe etmek ve dil ile istiğfâr etmek (bağışlanmasını istemek) ve beden ile kazâ etmek lâzımdır.”
Bir küçük günâhı yapmamak, bütün cihânın nâfile (farz ve vâcib olmayan) ibâdetlerini yapmaktan daha sevâbdır. Farzları yapmamanın günâhı, harâm işlemek günâhından daha çoktur. Harâmdan sakınmanın sevâbı da, farzı yapmanın sevâbından kat kat çoktur. Günâhlardan kaçınmak ise, herkese farzdır.
Bütün günâhlardan hemen sonra tevbe etmek farzdır. Tövbeyi geciktirmek de büyük günâhtır. Bunun için de, ayrıca tövbe etmek lâzımdır.
Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîminde (meâlen) buyurdu ki: “Biri bir günâh işler veya kendine zulmeder de, sonra pişmân olup, Allahü teâlâya tövbe-istiğfâr ederse, Allahü teâlâyı afv ve mağfiret edici, çok merhametli olarak bulur.” (Nisâ sûresi, 110)
“Küçük günâha devâm, büyük günâha yol açar. Büyük günâha devâm da, küfre götürebilir.” (İmâm-ı Rabbânî Ahmed Fârûk-ı Serhendî)
“Küçük günâhı işlemekte ısrâr etmek büyük günâhtır.” (Muhammed bin Kutbüddîn İznikî)
Resûlullah Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu ki: “Bir zerrecik (çok az) bir günâhtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibâdetleri toplamından daha iyidir.”
Peygamber Efendimiz buyurmuştur ki:
“Günâhın keffâreti pişmânlıktır.” (İhyâu Ulûmid-dîn)
“Büyük günâhlardan kaçınmak şartıyla, beş vakit namaz ve Cum’alar, aralarındaki küçük günâhlara keffârettirler.” (İhyâu Ulûmid-dîn)