Gazneli Devletinin kurucusu Sultân Mahmûd, Hindistân’da İslâm dînini yayan târihin büyük cihângîrlerindendir…
7- Gazneliler: Gazne’de 962-1187 (H. 351-583) yılları arasında hüküm süren Türk-İslâm devletidir… Sâmânî Devletinin (819-1005) en parlak devirlerinde çok sayıda Türk, gruplar hâlinde Mâverâünnehr yoluyla İslâm dünyâsına getirilmekteydi. 912 yılından îtibâren ise, Sâmânî Devletinin vâli ve komutan kadrolarında Türk isimleri de görülmeye başlandı. İşte bu Türk komutanlardan biri de Gazne Devletini kuracak olan Alptegin’dir.
Alptegin, 961 senesinde vezîr Ebû Ali Muhammed Belâmî ile birleşerek, Sâmânî Şehzâdesi Nasr’ı tahta oturtmak istediyse de, bu arzûsunu gerçekleştiremedi. Bunun üzerine kendisine bağlı birliklerle Afganistân’daki Gazne’ye çekildi ve burada bulunan Levik Hânedânını bölgeden uzaklaştırarak, şehre hâkim oldu. Böylece Gazne Devletinin temelini attı (962).
Mart 997’de tahta çıkan Sultân Mahmûd, Gazneli Devletinin kurucusu, Hindistân’a İslâm dînini yayan ve burada yüzyıllarca sürecek olan Türk hâkimiyetinin temellerini atan, târihin büyük cihângîrlerinden ve hükümdârlarındandır…
Sultan Mahmûd Îrân, Irâk ve Harezm’i ülkesine kattıktan sonra, Hindistân üzerine on yedi sefer düzenledi.
1000 yılında Peşâver şehrini aldı. Ertesi yıl Hindistân ordusunu yenip, Hindistân’ın en zengin eyâletlerinden biri olan Pencab’ı ele geçirerek, Hindistân’ın kuzeyine tamâmen hâkim oldu. Çok büyük ganîmetlerle Gazne’ye dönüp “Gâzi” ünvânını aldı. Beşinci seferinde Ganj Vâdisini ele geçirdi.
Sekizinci Seferinde ise 150.000 kişilik Hindû ordusunu imhâ etti. En meşhûr seferi olan 11. Seferinde ise Gucerat’a girdi ve büyük ganîmetle geri döndü.
Büyük Türk Hâkânlığı, yâni Karahânlılardan sonraki Müslümân Türk Devleti Gazneli Devletidir. Sünnî-Hanefî mezhebinde olan Gazneliler, sarayda Türkçe, edebiyâtta Farsça, fakat resmî yazışmada Arapçayı resmî dil olarak kullanmışlardır.
8- Gucerât Sultanları: Birinci Delhi Türk Sultânlığının yıkılmasından sonra, Hindistân’ın Gucerât bölgesinde kurulan Müslümân Türk Devletidir. 1400 (H. 803)’de kuruldu. 1583 (H. 991) yılında Bâbürlülerce ortadan kaldırıldı.
9- Gûrlular (Gûrîler): Afganistân’ın Gûr bölgesinde kurulan devlet. Genel olarak Gûr halkı ve emîrleri, Herât’ın doğu ve güneyinden geçen kervânları vurmak ve savaşmakla hayât süren bir kavimdi.
Gaznelilerden, Sebük Tegin’in oğlu Sultân Mahmûd ve oğlu Mes’ûd, Gûr topraklarına seferler düzenlediler. Gûr emîrlerinden bâzıları, Gazne sultânlarının hâkimiyetine girdilerse de, bu hâl uzun sürmedi. Gûr topraklarında İslâmiyetin yayılmasında Müslümân emîr Mes’ûd’un büyük rolü oldu.
On birinci asrın sonlarında İzzeddîn Hüseyin adlı Gûr emîri, hem Sultân Sencer’e, hem de Gazne Sultânına hediyeler sunarak bağlılığını bildirdi. Gazne Sultânı Üçüncü Mes’ûd, onu Gûrluların başına emîr tâyin etti. Bundan sonra, Gûr topraklarında, bu emîrin soyundan gelen emîrler ve sultânlar hâkim oldular. İzzeddîn Hüseyin ölünce, toprakları yedi oğlu arasında paylaşıldı. Çocukların en büyüğü Seyfeddîn Sûrî, Gûr emîri ünvânıyla sülâlenin başında kaldı.
[Bunlardan başka, 10- Haydarâbâd Nizâmlığı, 11- Kutubşâhîler, 12- Lûdîler ve 13- Nizâmşâhlar devletleri de var, ama onlardan bahsetmeye yerimiz kalmadı.]