Seneler gün gibi geçiyor ve her geçen gün de bizi kabre bir adım daha yaklaştırıyor. Her gece yatağa girmeden o günün muhasebesini yapmalıyız.
Zamanı geri getirebilmek mümkün değil ama ibret almak mümkündür. Zamanı geri getirme temennisi ise boş bir hayaldir… Seneler gün gibi geçiyor ve her geçen gün de bizi kabre bir adım daha yaklaştırıyor. Her gece yatağa girmeden o günün muhasebesini yapmalıyız. Hata ve kusurlarımızı tespit etmeliyiz. Günümüzü güzel geçirmiş isek bir sonrakini daha iyi geçirmeye gayret etmeliyiz. Kötü geçmişse tevbe etmeli ve bir daha hata yapmamaya gayret etmeliyiz. Ümmetlerin en hayırlısından bulunmamız büyük bir ihsan-ı ilahidir. Sevgili peygamberimizin (aleyhisselam) ümmetinden olmaya lâyık olmalıyız.
İmam-ı Rabbani (kuddise sirruh) buyurdu ki:
Peygamberlerin sonuncusu gibi bir şefaatçi olmasaydı, bu ümmetin günahları kendilerini helâk ederdi. Bu ümmetin günahları çok ise de Allahü teâlânın af ve mâğfireti de nihayetsizdir. Allahü teâlâ bu ümmete af ve mağfiretini o kadar saçacak ki; geçmiş ümmetlere böyle merhamet ettiği bilinmiyor. Doksandokuz rahmetini sanki günahkâr ümmet için ayırmıştır…
Zamanı durdurmak kabil değildir, çok çabuk geçiyor. Vakit insanın sahip olduğu en değerli varlığıdır. En kıymetli mücevherden daha değerlidir. Kaybedilen cevahir tekrar alınabilir ama kaybedilen zaman bir daha ele geçmez…
Her insan için belli bir ömür tahsis edilmiştir. Bu kısacık ömrüyle yaşadığı ve yaşayacak olduğu diğer iki hayatını kazanmak zorundadır: Dünya hayatı, kabir hayatı ve ahiret hayatı…
Bunların en kısası dünya hayatıdır. En önemli olanı da budur. Çünkü üç hayatını buradan kazanacaktır.
Çalışacak, kendi rızkını ve bakmakla mükellef olduklarının rızıklarını helâlinden kazanacak, daha sonra istese de istemese de gireceği kabrini nurlandırmaya, mamur etmeye gayret edecek. Kabir hayatı dünya hayatından uzundur, dünyadaki evimizi özenle rahat edebileceğimiz duruma getirmeden içine girmiyoruz. Girersek rahat edemeyiz. Hâlbuki dünya evimizde bir gün bile kalıp kalmayacağımız belli değildir. Rahat edemezsek değiştirebiliriz. Başka bir eve taşınma imkânımız her zaman var. Lâkin “Ben bu kabri beğenmedim, burası beni sıkıyor karanlık, beni başka kabre götürün” desek bize kim kulak verir?
Sonsuz hayatımız olacak olan ahiret hayatımızı da yine burada kazanabiliriz. Bunun için vaktimizi boşa harcamamalıyız. Ömür sona erince insan Azrail aleyhisselama çok yalvaracak:
-Bana bir gün müsaade eder misin?
– Günlerin bitti!
– Hiç olmazsa bir saat zaman tanı!
-Rabbimiz sana binlerce saat ömür vermişti, onları niçin değerlendirmedin? Şimdi de bir saat için yalvarıyorsun! Ki bu mümkün değildir, çünkü nefesler sayılıdır…