Ahmaklık, kârını zararını bilmemek, iyiyi kötüyü ayıramamak, körü körüne bir şeye saplanıp gitmektir. İyilik yapıyorum sanarak kötülük eder!
Geçenlerde bir okuyucumuz aradı ve şöyle dedi:
“Bir arkadaşım var, iyilik olarak yaptığı şeylerin bana zararı dokunuyor. İyi niyetle yaptığı için, bana ahmak gibi geliyor. Ondan uzak durmam mı gerekir, nasıl davranmalıyım, bilemedim?”
Ona dedim ki: Arkadaşının sana verdiği zararların nasıl bir şey olduğunu tam bilmeden, iyice anlamadan bir şey söylenemez. Belki zarar değil de siz zarar sanmış da olabilirsiniz!..
Ahmaklık, kârını zararını bilmemek, iyiyi kötüyü ayıramamak, körü körüne bir şeye saplanıp gitmektir. İyilik yapıyorum sanarak kötülük eder, fitneye sebep olur. Susulacak yerde konuşur. Çeşitli zararlara sebep olur. Atalarımız, “Ürümesini bilmeyen it, sürüye kurt getirir” demişlerdir.
Meşhur hikâyedir. Bir ayı, kendisine faydası dokunan kişiye iyilik etmek ister. O kişi uyurken, yüzüne konan sinekler rahatsız etmesin diye, onlara taşla vurur. Tabii, o kişinin yüzü de parçalanır… Bunun için, “Akıllı düşman, ahmak dosttan iyidir” demişlerdir. Böyle dostlardan, iyilik yerine zarar gelir. Onlardan uzak durmalıdır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Ahmakla ilgini kes.) [Beyheki]
Ahmak insanı iknaya çalışmak da boşunadır. Ona ne söylense faydasızdır. Fayda yerine zararı olur. Tartışmaya hiç gelmez. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Ahmağa cevap verilmez.) [İslam Ahlakı]
Hadis imamlarından İbni Hibban hazretleri de, “Ahmağa verilecek en güzel cevap susmaktır” buyurmuştur…
Tartışmak, sadece ahmakla değil, herkesle de zararlıdır. “Tartışma, dostların dostluğunu azaltır, düşmanın düşmanlığını artırır” demişlerdir.
Peki, din büyüklerimiz; “Ahmaklardan uzak durmak gerekir” buyuruyorlar. Bu ne demektir? Yani uzak durun demek, hiç görüşmeyin, yalnız bırakın, tamamen irtibatı kesin demek değildir. Ahmak olan kimse, iyilik ettiğini sanarak kötülük eder, fitneye sebep olur. Susulacak yerde konuşur. Çeşitli zararlara sebep olur. Bundan dolayı, “Fazla samimi olmamalı, ona sır vermemeli ve onunla konuşurken çok dikkatli olmalı” denmek isteniyor.
***
Müslümanlığı bırakmak, yani dinsiz olmak ahmaklığın en kötüsüdür. Kim Müslümanlığı bırakırsa mürted olur, hangi dine girerse girsin fark etmez. Bu bakımdan ateist, en ahmak kimsedir. Bir arpa tanesini, bir karıncayı yaratmaktan aciz olanın, kâinatın tesadüfen meydana geldiğini, bir yaratıcının bulunmadığını sanmasından daha büyük ahmaklık olur mu? Kur’ân-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Kâfirlere “Müslümanların inandığı gibi siz de inanın” denilince, “Biz o sefihler, o ahmaklar gibi iman eder miyiz hiç?” derler; hâlbuki asıl ahmak kendileridir.) [Bekara 13]