Hadis âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin Ya’kûb bin Ahmed bin Ya’kûb bin Abdullah bin Abdürrahmân bin Osman el-Halebî ed-Dımeşkî’dir. Lakabı Cemâleddîn olup, “İbn-i Sâbûnî” diye tanınırdı. “İbn-i Mukrî” de denirdi. Dımeşk’da, 675 veya 676 (m. 1278) senesi Zilhicce ayında Medrese-i Nûriyye’de doğdu. Büyüyüp yetiştikten sonra, babası onu; İbn-i Dercî, Ömer bin Ebî Asrûn, Ahmed bin Şeybân, İbn-i Askalânî, Fahr İbni Alân, Mikdâd, Gâzî-yi Halâvî, İberkûhî ve daha birçok âlimden hadîs-i şerîf dinlettirdi. Sonra Kâhire’ye yerleşti. 731 (m. 1330) senesi Rebî’ul-evvel ayı başlarında bir Cum’a gecesi vefât etti.
Zehebî, “Mu’cem” adlı eserinde onun hakkında şöyle anlatır: Âlimlerin hayâtı hakkında bilgi toplamaya ehemmiyet veren bir zât dedi ki: “O, hadîs-i şerîf dinleyip yazdı. Usûl ilmini de tahsil etti. Babası, ona Fahr et-Tûzeri ve tabakasından olan birçok büyük âlimlerden ders aldırdı. Kendisi de çalışarak çok ilim öğrendi. İlim tahsili için çok yer dolaştı. İlimde yüksek bir dereceye erişti, ilimdeki müzâkereleri çok güzeldi Tertemiz bir ahlâka sahipti. 731 (m. 1330) senesinde vefât etti. Kendi gayretleriyle çok ilim tahsil edip, Mekke’de; Fahr et-Tûzerî ve başka âlimlerden, Haleb’de; birçok âlimden, İskenderiyye’de; Ebü’l-Hüseyn Yahyâ bin Muhammed bin Hüseyn bin Abdüsselâm ve diğerlerinden hadîs-i şerîf dinledi. Çok hadîs-i şerîf yazdı. Bunlardan kırk hadîs-i şerîfi “Tisâ’ıyyât” adı ile tahric etti. Menkûtemriyye’de hadîs meşihatına ta’yin edildi. Ba’zı medreselerde ders okuttu.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Ed-Dürer-ül-kâmine cild-1, sh. 336
AHMED BİN YA’KÛB EL-HALEBÎ