Dinimizin emrettiği hususlardan birisi de sıla-i rahimdir. Sıla-i rahim, akrabayı, yakınlarımızı gözetmek, ziyaret etmek, arayıp sormak, onlarla haberleşmek ve görüşmek ve onlara yardım etmektir. Allahü teâlâ, Müslüman olan ve salih olan akrabayı ziyareti emrediyor. Mahrem ve salih akrabaya sıla-i rahmi terk etmek büyük günahtır.
Erkek olsun, kadın olsun, mahrem [evlenmesi caiz olmayan] akrabayı ziyaret etmek vaciptir. Mahrem akraba, erkek için anne, kız kardeş, hala, teyze gibi; kadın için ise baba, erkek kardeş, amca, dayı gibi evlenmesi haram olanlar demektir. Dinimizde amcanın ve abinin, baba makamında, teyzenin, anne hükmünde olduğu bildirilmiştir. Sıla-i rahim, önce anaya, sonra babaya, sonra evlada, sonra dedelere, sonra ninelere, sonra erkek ve kız kardeşlere, amcalara, halalara, dayılara ve teyzelere yapılır. Mahrem olmadıkları için, amca, hala, dayı ve teyze çocuklarını; sonra nikâh sebebi ile akraba olanları ziyaret etmek vacip değildir.
Günah işlemeye sebep olacak akrabayı ziyaret etmek gerekmez. Fâsık veya bidat ehli akrabanın ziyaretine mecbur kalmadıkça gidilmez. Sadece emr-i maruf yapmak için veya lüzumlu bir iş için gidilir. Fakat onlara kıymetli din kitapları hediye etmek ve hallerinin ıslahı için dua etmek mühimdir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Rızkının bol, ömrünün uzun olmasını isteyen, sıla-i rahim etsin!) [Buhari]
(Fakire verilen sadaka, bir sadaka iken, akrabaya verilen sadaka, hem sadaka ve hem de sıla-i rahim olmak üzere, iki sadakadır.) [Nesai]
Anayı, babayı ve diğer mahrem akrabayı ziyaret etmeli, onlarla irtibatı ve münasebeti kesmemelidir. Hiç olmazsa, selam göndererek, tatlı mektup yazarak ve telefon ederek hâl ve hatırlarını sormalıdır. Selamın, mektubun ve söz ile, para ile yardımın miktarı ve zamanı yoktur. Lüzum ve imkânı kadar yapılır.
Amca, hala, dayı ve teyze çocuklarına, sonra nikâh sebebi ile akraba olanlara, sonra komşulara yardım ve iyilikte bulunmak çok sevaptır. Bunlara da hediye ve selam yollamak müstehaptır.
Akraba ile dargın durmamalı, bizimle irtibatını kesmiş olan akraba ile de irtibatı devam ettirmeliyiz. Aramayanı aramalı, gelmeyene gidip ziyaret etmeli veya hediye, selam göndermeli yahut telefonla aramalıyız.
Bilhassa akrabalık münasebetlerinin en çok yaşandığı bayramlarda, düğün ve cenazelerde, kandillerde ve tatillerde öncelikle sıla-i rahim yapmalı, akrabayı arayıp sormalıdır. Büyüklere hürmet etmeyi, sıla-i rahim yapmayı, yakınlarımızı sevindirmeyi çocuklarımıza, yaşayarak öğretmeliyiz…
Salim Köklü