Bazı hadîs-i şerîflerde, “şunu yapan Cennete girer”, “şunu yapan Cennete girmez”, “şunu yapan Cehenneme girer”, “şunu yapan Cehenneme girmez” gibi ifâdeler geçiyor.
Burada bazı misâller verelim: “Cimri çok ibâdet etse de, Cennete girmez. Cömert, çok günâh işlese de Cehenneme girmez” hadis-i şerifi var. Âlimlerimiz bu hadîs-i şerîfi şöyle açıklıyorlar: Cömerdin îmânı yoksa, ebedî olarak Cehennemde kalır. Îmânı varsa, sevapları fazla ise, Cennete girer. “Cimri Cennete girmez” demek, hiç girmez demek değildir. “Cimri, günâhının cezâsını çekmedikçe, Cennete giremez” demektir. Hattâ sevâbı günâhından çok ise, Cehenneme girmeden de, Cennete girer. Affa, şefâate ve ihsân-ı İlâhîye kavuşarak da Cennete girebilir.
Şu hâlde, “Cennete girmez” demek, günâhının cezâsını çekmeden veya şefâate kavuşmadan yâhûd ihsân-ı İlâhîye mazhar olmadan Cennete giremez demektir. Bir mü’minin günâhı sevâbından çok ise, affa, şefâate ve ihsân-ı İlâhîye de uğramamışsa, günâhının cezâsını çektikten sonra Cennete gider. İmânı olmayan kimsenin ise, ne yaparsa yapsın, hiçbir iyiliği onu Cehennemden kurtaramaz.
“Şunu yapan Cehenneme girmez” ifâdesi geçen hadîs-i şerîfler de var. Meselâ bir hadîs-i şerîfte, “Ana-babasını râzı eden, Cehenneme girmez, inciten de Cennete girmez” buyurulmuştur. Ana-babasını râzı eden kimse, îmânsız ise, yani kâfir ise aslâ Cennete giremez. İmânlı olsa da, namaz kılmıyorsa, oruç tutmuyorsa, harâmlardan kaçmıyorsa, o kişi ana-babasını râzı edince, Cennete hemen girebilir mi? Elbette giremez. Demek ki Müslümânda bulunması gereken şartlar varsa, o zaman Cennete girer.
“Ana-babasını inciten de Cennete girmez” demek, Müslümân ana-babayı haklı olarak incitmek demektir. Bir baba, içki getirmediği için evlâdına incinse, o evlâd Cennete girmez mi? Elbette girer. Meşrû işlerde ana-babanın sözü dinlenir. Dîne aykırı işlerde verilen emirlere uyulmaz…
Bu durumda, “Şunu yapan Cehenneme gider” ifâdesi geçen hadîs-i şerîfler, dînen yasak olan bir şeyi yapan bir Müslümân, tevbe etmedikçe, şefâate veya affa yâhûd ihsân-ı İlâhîye uğramadıkça, önce Cehenneme gider, günâhları kadar yandıktan sonra ancak Cennete gidebilir demektir…
“Şunu yapan Cennete girer” ifâdesi geçen hadîs-i şerîfleri de şöyle anlamak gerekir: Cenâb-ı Hak, Cenneti mü’minler için mükâfât yeri, Cehennemi de kâfirler için azâb yeri kılmıştır. Kur’ân-ı kerîmde, Cennet hakkında “müttekîler için hâzırlanmıştır”, Cehennem hakkında da “kâfirler için hâzırlanmıştır” buyurulmuştur. Binâen aleyh, normal şartlarda, Allahü teâlânın ve Resûlünün emirlerini yapıp yasaklarından kaçanlar Cennete giderler.