Gafletten kurtulmak için yaratılış gayesini, Allahü teâlâyı ve ölümü unutmamalı; ölümün her an gelebileceğini düşünmelidir…
İnsanlar, Allahü teâlâya kulluk etmek, ibadetleri yapmak için yaratılmıştır. Sonsuz saadete kavuşmak için gaflete düşmemeli ve yaratılış gayesini unutmamalıdır.
İnsanın gafletine sebep olan çok şey varsa da şu ikisi çok önemlidir: Yaratılış gayesini bilmemek ve ölümü unutmak! Allahü teâlâ, (Cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım) buyuruyor. (Zariyat 56)
İmam-ı Rabbani hazretleri buyurdu ki:
“İnsan, sadece eğlence için, oyun için, yiyip içmek, gezmek, yatmak, keyif sürmek için yaratılmadı. Kulluk vazifelerini yapmak için, Rabbine itaat, tevazu, kuvvetsizliğini, ihtiyacını göstermek, Ona sığınmak ve yalvarmak için yaratıldı.
Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği ibadetlerin hepsi, insanlara faydalı şeylerdir. İnsanlara yaradığı için emredilmiştir. Yoksa, hiçbir ibadetin Allahü teâlâya faydası yoktur. Verdiği nimetlere candan şükrederek ibadet yapmalı, tam teslim olarak emirleri yapmaya ve yasaklardan kaçınmaya çalışmalıdır…
Allahü teâlâ hiçbir şeye muhtaç olmadığı hâlde, kullarını, emir ve yasaklar vermekle şereflendirdi. Her şeye muhtaç olan biz kulların, bu büyük ihsana, bol bol teşekkür etmemiz, bunun için de, emirleri yapmaya candan sarılmamız gerekir.” (73. Mektup)
Dünya hayatı çok kısa ve rüya gibidir. Ölünce rüya bitecek, hakiki hayat başlayacaktır. İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar. Ölmeden önce uyanmak gerekir. Peygamber efendimiz, (Şu kişiye şaşılır ki, o dünyanın peşinde, ölüm de onun peşindedir) buyurdu. (el-Muṣannef, İbni Ebî Şeybe)
Yine hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Nasihat olarak ölüm yeter.) [Taberani]
Ölüme dair haberci istiyorsak çoktur. Her gün çeşitli sebeplerle ölenlere veya mezarlara bakmak kâfidir. Muhakkak olacak şeyi oldu bilmek gerekir! Ölüm muhakkaktır. Azrail aleyhisselâm geldiği zaman, ‘hazırım’ diyebilmelidir.
Yaratılış gayesini ve ölümü unutan kimse, sıhhatin ve hayatın kıymetini bilmez, ibadetlerini vaktinde yapmaz, tövbeyi geciktirir, hayırlı işleri sonraya bırakır, yapılan nasihatten faydalanmaz, faydasız şeylerle meşgul olur, kıymetli ömrünü bunlarla zâyi eder. Gece geç vakitlere kadar boş yere uykusuz kalıp sabahleyin namaza kalkamaz ve üzerine güneş doğdurur, lüzumsuz şeylere saatlerini harcadığı hâlde namaz için zaman ayırmaz, dünyada yolcu olduğunu unutur, sanki herkes bu dünyadan gidecek kendisi kalacakmış gibi yaşar, her yaptığının ahirette hesabını vereceğinin farkında olmaz, hep dünyaya ve ahirete faydası olmayan şeylerle uğraşır. Hayırlı işlerle uğraşmak ona çok zor ve ağır gelir. Onun için gafletten çok sakınmak lazımdır.
Gafletten kurtulmak için yaratılış gayesini, Allahü teâlâyı ve ölümü unutmamalı, ölümün her an gelebileceğini düşünmeli, sıhhatin, gençliğin ölüme mâni olmadığının farkında olmalıdır.