Mâlikî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Hadîs ve tasavvuf ilimlerinde de âlim olup ismi, Ahmed bin Ahmed bin Muhammed Diri Îsâ el-Bernesî el-Fâsî’dir. Zerrûk ismiyle meşhûrdur. Künyesi Ebü’l-Fadl, lakabı Şihâbüddîn’dir. 846 (m. 1442) senesinde Fas’da doğdu. 899 (m. 1493)’da Batı Trablus’un Tekrîn nahiyesinde vefât etti. Doğmasından iki gün sonra annesi, beş gün sonra da babası vefât etti. Fıkıh ilminde âlim bir kadın olan ninesi, onu himâye edip büyüttü. On yaşında Kur’ân-ı kerîmi ezberledi ve terzilik san’atını öğrendi. Onaltı yaşında kırâat ilmini öğrendi. Bu husûsta Ali Sati’den ve Abdullah Fahhâr’dan ders aldı. Bundan sonra da tasavvuf (ahlâk) ilmini öğrendi. Risâlet-ül-kudsiyye ve Akâid-i Tûsî adlı eserleri Şeyh Abdürrahmân el-Meczûlî’den okudu. Yine bu hocasından Sahîh-i Buhârî’yi, Câmi’ut-Tirmizî’yi okudu ve fıkıh ilmini öğrendi. Ayrıca zamanın meşhûr âlimlerinden pekçok zâtın sohbetinde bulundu. İlim aldığı hocaları şu zâtlardır Şeyh-ül-İmâm Abdürrahmân es-Seâlebî, İbrâhim et-Tâzî, Şeyh Hulûlî, Sirâcüddîn es-Sagîr, Ahmed bin Sa’îd el-Habbâk, Hâfız et-Tensî, İmâm es-Senûsî, İbn-i Zekrâ, Ebû Mehdî Îsâ el-Mevâsî, Şark’da; Nûreddîn es-Senhûrî, Hâfız-ed-Demirî, Hâfız Sehâvî, Kutbüddîn Ebü’l-Abbâs, Ahmed bin Ukbe el-Hadramî, Şihâbüddîn Efişitî ve diğer âlimler, ilim öğrenmek için çok seyahat yaptı. Mısır’a gidip, Kâhire’de bir müddet ikâmet etti. Hacca gidip, bir müddet de Medine’de mücavir olarak ikâmet etti. Defalarca hacca gitti. Çok kerâmeti görülen evliyâ ve âlim bir zât idi. Kendisinden ilim öğrenen zâtlardan ba’zıları şunlardır: Şemseddîn Lekânî, Muhammed bin Abdürrahmân, Zeynedîn Tâhir el-Kasnetinî ve diğerleri.
Pekçok eser yazmış olup, bir kısmı şunlardır: 1-Kavâid-üt-tasavvuf, 2-İ’tinâ-ül-fevâid, 3-Şerhu Muhtasar-ı Halîl; Mâlikî mezhebi fıkıh bilgilerine dâirdir. 4-Te’sîs-ül-kavâid; tasavvuf ile ilgilidir. 5- Şerhu Hızb-ül-Bahr-ül-kebîr; Ebü’l-Hasen Şâzilî’nin Hızb-ül-bahr adlı eserinin şerhidir. 6-Şerh-ül-Hakâik ved-dekâik, 7-Şerhu Esmâ-ül-hüsnâ, 8-Şerhu Merâsıd; tasavvufla ilgilidir. 9-En Nasîhat-ül-kâfiye, 10-İânet-ül-müteveccihil-miskîn alâ tarik-il-feth vet-temkîn, 11-El-kavâid fit-tasavvuf, 12-Mush-ül-enfâ’ 13-El-Cennetü lil-mu’tasım, 14-Uddet-ül-mürîd-üs-sâdık. Ayrıca hadîs ilmine dâir bir eseri, şiirleri de vardır. Buyurdu ki: “Hakka kavuşmak için yeryüzünün doğusunu ve batısını gezip dolaştım. Allahü teâlânın rızâsına ermek için, nefsin terbiyesinde bilinen her sebebe yapıştım. Mümkün olan her yola başvurdum. Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için her neye sarılsam beni Allahü teâlâdan uzaklaştırdı. Nihâyet her husûsta Allahü teâlâya sığındım. Sonunda gördüm ki; sebeblere güvenmemek, mutlak olarak Allahü teâlâya teslim olmak lâzımdır.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-1, sh. 155
2) Neyl-ül-ibtihâc (Ed-Dîbâc-ül-müzehheb kenarında) sh. 84
3) El-Bustân fî zikri evliyâ-i ve ulemâ-i Tilmsân sh. 45
4) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-1, sh. 222
5) El-A’lâm cild-1, sh. 9
ZERRÛK