Hanefî mezhebi âlimlerinden ve İstanbul kadılarından. İsmi, Yûsuf bin Hüseyn el-Kirmastî’dir. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. Meşhûr âlimlerden Hocazâde’nin talebesidir. Medreselerde müderrislik yaptı. Önce Bursa, sonra da İstanbul kadısı oldu. Çok güzel ahlâka sahipti. Herkesin takdîr ve taltif ettiği bir kimse idi. Kıymetli eserler yazdı. 906 (m. 1500) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri, Fâtih Câmii’nin yanında yaptırdığı mektebin arkasındadır.
Eserlerinden başlıcaları şunlardır: 1- Akdâru vâhib-il-kadr Me’ânî ve beyân ilmine dâirdir. 2- El-Beyân fî şerh-it-Tıbyân, 3- Et-Tıbyân: Me’ânî ve beyâna dâirdir. 4- Ta’lîkâtün alâ şerh-il-Mevâkıf: Peygamberlik hakkında bir ta’lîktir. 5- Mutavvel haşiyesi. 6-Muhtasar-ül-me’ânî haşiyesi. 7- El-Himâye fî şerh-ıl-Vikâye, 8- Cihâd Risalesi, 9- Rehn Risalesi, 10- Vakf Risalesi, 11- Zübdet-ül-fusûl fî ilm-ü-usûl, 12- Şerh-ül-Hidâye, 13- Kitâb-ül-vakf: Kırk bâb hâlinde çeşitli, mes’eleleri ele alan bir eserdir. 14- El-Muhtâr: Me’ânî ve beyân ilmine dâirdir. 15- El-medârik-ül-asliyye ilel-mekâsıd-il-fer’ıyye, 16- El-Müntehâb minet-tıbyân, 17- El-Vecîz fî ihtisâr-i zübdet-il-fusûl, 18- Hidâyet-ül-merâm fî ilm-il-kelâm.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-13, sh. 294
2) Şezerât-üz-zeheb cild-7, sh. 365
3) Fevâid-ül-behiyye (Lüknevî) sh. 227
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 563
5) Keşf-üz-zünûn sh. 136, 343, 476, 859, 869, 898, 954, 1470, 1623, 1766, 1893, 2001, 2014, 2021, 2041
6) Şakâyık-ı Nu’mâniyye cild-1, sh. 316, 317
YÛSUF BİN HÜSEYN KİRMASTÎ