Mâlikî mezhebi fıkıh ve tefsîr âlimi. İsmi, Muhammed bin Ahmed bin Osman bin Ömer et-Tûnusî olup, künyesi Ebû Abdullah’dır. El-Vânnûgî diye meşhûr oldu. 759 (m. 1358) senesinde Tûnus’da doğdu. 819 (m. 1416) senesi Rebî’ul-âhır ayında, Mekke-i mükerremede vefât etti. Muallâ kabristanında, Şeyh Ebi’l-Hasen eş-Şûlî’nin kabrine yakın bir yere defnedildi.
El-Vânnûgî, Tûnus’da büyüdü. Oradaki büyük âlimlerden Ebi’l-Hasen bin Ebi’l-Abbâs el-Batrînî ve İbn-i Arafe’den ilim öğrendi. Fıkıh, tefsîr, mantık, hesab, hendese ve cebir öğrendi. Ebi’l-Abbâs el-Kassar’dan Arabî ilimlere dâir çok kitap okudu. Başka âlimlerden de okuyup, tefsîr ilminde mütehassıs oldu. Fen ilimlerinde de üstün bir dereceye yükseldi. Üstün bir zekâsı, kuvvetli bir anlayış kabiliyeti olup, gördüğü şeyi bir daha unutmazdı.
Vânnûgî, ders okuttu, fetvâlar verdi. Hadîs-i şerîf ilmine dâir, talebelerine icâzet (diploma) verdi. Âlimler onun ilminin üstünlüğünü söylediler. Çok kitabı vardı, ihtiyâcı olanlara kitaplarını âriyet olarak verdi. Çok kimseler onun ilminden istifâde etti. Bir müddet Mekke-i mükerremede mücavir olarak, daha sonra da Medine’de kaldı ve bu meyanda ders okuttu. Fetvâlar verdi ve tasnif işiyle meşgûl oldu.
Vânnûgî’nin yazmış olduğu eserlerden bir tanesi de “Kitâb alâ kavâid-i İbn-i Abdüsselâm’dır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-6, sh. 289
2) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-7, sh. 3
3) Bugyet-ül-vuât cild-1, sh. 31
4) El-A’lâm cild-5, sh. 331
5) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 92
6) Neyl-ül-ibtihâc sh. 286
VÂNNÛGÎ