Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Ali el-Bârinbâri el-Mısrî’dir. “Tuvayr-ul-leyl” lakabı ile meşhûr oldu. Ma’nâsı, “Gece kuşu” demektir. Şeyh Tâceddîn diye de tanınırdı. 654 (m. 1256) senesinde doğdu. Zamanının en zeki kimselerinden idi. Fıkıh, usûl ve mantık ilimlerinde yüksek bir âlim olarak yetişti. Kırâat-ı Seb’a’yı (Kur’ân-ı kerîmin yedi büyük âlimin bildirdiğine uygun olarak okunuşunu) Hasen-i Râşidî’den öğrendi. Aklî ve usûl ilimlerini, “Mahsûl” kitabını şerh eden Şeyh Şemseddîn el-İsfehânî’den okudu. “Tâ’cîz” kitabını ezberlemişti. Ömrünün sonuna kadar onu yanından ayırmadı. “Cezûliyye” adlı eseri de ezberledi. Münâzara ilminde üstün bir yeri vardı. Zekâsı çok keskindi, ilmî mes’elelerde hiç zorlanmazdı. Dımeşk’da hiç ders vermedi. 717 (m. 1317) senesinde Kâhire’de vefât etti.
İmâm-ı Sübkî’nin babası Takıyyüddîn Sübkî anlatır: İbn-i Rif’a bana dedi ki: “Zâhiriyye Medresesi’nde, sizin yanınızda büyük ve fazilet sahibi âlimlerden kimler vardır?” Ben de ona teker teker isimlerini sayıp Kutbüddîn-i Sinbâtî, filân filân ve nihâyet Bârinbârî’ye kadar hepsini söyledim. O da bana; “Son olarak ismini söylediğin Bârinbârî’nin bir benzeri yoktur” dedi.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-9, sh. 249
2) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Esnevî) cild-1, sh. 288
3) Miftâh-üs-se’âde cild-2, sh. 363
4) Şezerât-üz-zeheb cild-6, sh. 45
5) Ed-Dürer-ül-kâmine cild-4, sh. 100
6) Hüsn-ül-muhâdara cild-1, sh. 544
TUVAYR-UL-LEYL (Muhammed bin Ali el-Bârinbârî)