Hanefî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Ubeydullah bin Mes’ûd bin Tâcüşşerî’a Ömer’dir. Burhânüşşerî’a, Mahmûd bin Ubeydullah’ın kızının oğludur. Nesebi Eshâb-ı Kirâmdan Ubâde bin Sâmit’e ulaşır. Birinci Sadruşşerî’a Ahmed, annesi ve babası tarafından dedesi olur. 750 (m. 1349) senesinde Buhârâ’da vefât etti. Mezarı Buhârâ’da Şerâbâd kabristanındadır.
Sadruşşerî’a-i Sânî, dînî ilimleri ezberden bilen, usûl ve fürû’a âit müşkilleri çözen, aklî ve naklî ilimlerde âlim ve fakih idi. Usûl, hılâf, cedel, hadîs, tefsîr, nahiv, lügat, kelâm, mantık ilimlerinde âlimoğlu âlimdir. İlmi, dedesi Tâcüşşerî’a Mahmûd bin Sadruşşerî’a-i Evvel’den öğrendi. Dedesinin yazmış olduğu “Vikâye” adlı eseri ezberledi. Daha sonra bu eserin şerhini yaptı. Bu şerhe “Muhtasar-ı Vikâye” veya “Nikâye” adını verdi. Bu şerhe de çeşitli haşiyeler yapıldı. Bunlar arasında Ahî Çelebi’nin, Hasen Çelebi’nin ve İmâm-ı Birgivî’nin haşiyeleri meşhûrdur.
Sadruşşerî’a-i Sânî birçok eser yazdı, “Tenkîh” ismindeki usûl kitabı çok kıymetlidir. Eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1- Mukaddimet-ül-erbe’a, 2-Ta’dîl-ül-ulûm, 3- Şürût.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-6, sh. 246
2) El-A’lâm cild-4, sh. 197
3) Miftâh-üs-se’âde cild-2, sh. 60
4) Fevâid-ül-behiyye sh. 109
5) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 419, 492, cild-2, sh. 1037, 1971
6) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye sh. 1060
7) Brockelmann Gal-2, sh. 214 Sup-2, sh. 300
SADRUŞŞERÎ’A-İ SÂNÎ