Şafiî mezhebi fıkıh ve kelâm âlimi. İsmi, Muhammed bin Hibetullah el-Bermekî el-Hamevî olup, lakabı Tâcüddîn’dir. Tâcüddîn el-Hamevî, hattı güzel, anlayışı, kuvvetli bir zât idi. 577 (m. 1181) senesinde vefât etti. Vefât ettiğinde, geriye mülk olarak dokuz mürekkep hokkası kaldı. Bunların ağırlıkları sekiz rıtl (3,5 kg,) ile onbir rıtl (4,8 kg) arasında değişiyordu. Ayrıca hutbelerini ihtivâ eden, elli kadar dîvânı kaldı.
Tâcüddîn el-Hamevî, birçok ilimde ihtisas sahibi idi. Özellikle fıkıh, kelâm ve nahiv ilminde İmâm idi. Şafiî mezhebinden olup, Mısır diyârı kendisinin fetvâları ile amel etti.
İbn-ül-Kalyûnî, “El-İlm-üz-zâhir” adlı eserinde onun hakkında: “Tâcüddîn el-Hamevî, Selâhiyye Medresesi’nde müderrislik yaptı. Kâhire’de hatîb idi. Devamlı ilimle meşgûl oldu ve ilmi elde etmeye çalıştı” demektedir.
Hâfız Zekiyyüddîn Abdülazîm şöyle anlatır: “Birgün onun yanına gittim. Çok sıcak olması sebebiyle, yer altında bir mahzende oturmuş ilimle meşgûl oluyordu. Ona, “Bu hâl ve bu durum nedir?” diye sorduğumda, “İlimle meşgûl olmayayım da ne yapayım?” buyurdu.”
Tâcüddîn el-Hamevî’nin yazdığı şiirler pekçoktur. Bu husûstaki eseri, “Ercüze’“dir. Bu eserin içindeki şiirlerin bütün mısraları aynı kâfiye ile biten veya her beyit kendi arasında kafiyeli bir tarzda yazılmıştır. Bu eseri, Sultan Selâhaddîn için yazmıştır. Diğer eserleri ise Dîvân-ı Şiir, Ravdât-ül-Mirtâd ve Nüzhet-ül-Fürrâd’dır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakat-üş-Şâfiiyye cild-7, sh. 23
2) Mu’cem-ül-müellifîn cild-12, sh. 89
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 99
MUHAMMED BİN HİBETULLAH EL-BERMEKÎ