Hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebû Bekr Nişâbûrî’dir. 300 (m. 913)’de Nişâbûr’un Cevzek köyünde doğdu. 388 (m. 998) senesinde 82 yaşında vefât etti. Zamanının meşhûr âlimlerinden olup, hafız derecesinde ya’nî yüzbin hadîs-i şerîfi senetleriyle ezbere bilen bir âlimdi. Kendilerinden hadîs-i şerîf işitip rivâyet ettiği âlimler; Ebû Abbâs es-Serrâc, Ebû Abbâs Esâm, Ebû Nuaym bin Adî el-Cürcânî, Ebû Abbâs Degavlî ve Nişâbûr’da, Serhas’da, Hemedan’da, Rey’de, Mekke ve Bağdâd’da bulunan zamanının diğer âlimlerinden rivâyette bulunmuştur. Kendisinden ise Hâkim Ebû Abdullah, Kenzerûzî, Sa’îd bin Muhammed Behîrî, Muhammed bin Ali Haşşab, Sa’îd bin Ebî Sa’îd el-Ayyâr, Ahmed bin Mensûr bin Halef el-Magribî ve diğer âlimler hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir. “El-Müsned-üs-Sahîh”, “Kitâb-ül-Müttefik” gibi eserleri vardır. Kitâb-ül-Müttefik-ül-kebîr adlı eseri üç yüz cüzdür. Sahîh-i Buhârî ve Sahih-i Müslim’deki hadîs-i şerîfler üzerine yazdığı Mustahrec’inde hadîs-i şeriflerin her biri için gösterilen tariklerden başka tarikler (sened) göstermiştir.
“Hadîs-i şerîf öğrenmek için yüzbin dirhem harcadım. Bu ilimle bir dirhem bile kazanmaya tevessül etmedim” buyurmuştur.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-10, sh. 240
2) Tezkiret-ül-huffâz cild-3, sh. 1013
3) Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh. 129
4) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-3, sh. 184
5) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 56
6) Târîh-i türâs-il-Arab cild-1, sh. 429
7) El-A’lâm cild-6, sh. 99
MUHAMMED BİN ABDULLAH CEVZEKÎ