Hanbelî mezhebi âlimlerindendir. Künyesi Ebû Muhammed ve Ebû Abdürrahmân’dır. Lakabı Kâdı’l-kudât Sa’düddîn’dir. 652 (m. 1254)’de Bağdad’ın Hârisiyye köyünde doğdu. Bu bakımdan Harisî ve Bağdadî nisbeti verilmiştir. 711 (m. 1311) senesinde Kâhire’de vefât etti. Kabri, Karâfe kabristanındadır. Fıkıh ilmini, zamanının fıkıh âlimlerinden olan Ali bin Ebû Amr ve diğerlerinden öğrenmiştir. Mısır’da; Radî bin Burhan, Necîb el-Harrânî, İbn-i Allâf ve diğerlerinden ve Bûsîrî’nin talebelerinden ve tabakasından, İskenderiyye’de; Osman bin Avf, İbn-i Furât’dan, Dımeşk’da; Ahmed bin Ebi’l-Hayr, Ebû Zekeriyyâ bin Sayrafi ve diğerlerinden hadîs-i şerîf işitti. Ayrıca kendi kendine çok kitab okuyup bunlardan bir kısmını kendi hattı ile yazmıştır. Eserler yazmış ve ba’zı kitaplar üzerine şerhler yapmıştır. Sünen-i Ebû Davud’un bir kısmını şerh etmiştir. “El-Muknî” adlı fıkha dâir eserin de bir bölümünü şerh etmiştir. Hattı (yazısı) gayet güzel ve meşhûr idi. Hacca gitti ve Mensûriyye, Câmi-ül-Hâkim gibi değişik yerlerde ders verdi. İkibuçuk sene kadar kadılık yaptı.
İmâm-ı Zehebî, Mu’cem’inde onun için şöyle demiştir: “Fıkıh ilminde âlim, müftî, hadîs ilmi ve buna bağlı ilimlerde âlim, hoşsohbet, Arabcanın usûlüne uygun ve güzel yazı yazan bir zât idi. Hanbelî mezhebinde meşhûr ve başta gelen bir âlim olup, bu husûsta ders vermiştir.”
Kendisinden; İsmâil bin Habbaz, Ebü’l-Haccâc el-Mezî, Ebû Muhammed el-Berzâlî ve diğerleri rivâyette bulunmuştur.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Ed-Dürer-ül-kâmine cild-4, sh. 347
2) Zeyl-i Tabakât-ı Hanâbile cild-2, sh. 362
3) Şezerât-üz-zeheb cild-6, sh. 28
MES’ÛD BİN AHMED EL-HÂRİSÎ