Hanbelî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ali bin Süleymân bin Ahmed bin Muhammed es-Sa’dî ed-Dımeşkî es-Sâlihî’dir. Künyesi Ebü’l-Hasen ve lakabı Alâüddîn olup, Merdâvî diye tanınır. 818 (m. 1414) senesinde Filistin’de bulunan Merdâ şehrinde doğdu ve orada yetişti. 885 (m. 1480) senesi Rebî’ul-evvel ayının altısında, Cum’a günü Dımeşk’da bulunan Sâlihiyye’de vefât etti. Ravda beldesi yakınında bulunan Sifh-i Kasyûn’da defnedildi.
Doğum yeri olan Merdâ beldesinde yetişen Merdâvî, orada Kur’ân-ı kerîmi ezberledi ve Şihâbüddîn Ahmed bin Yûsuf’dan fıkıh öğrendi. Genç yaşında oradan ayrılarak Dımeşk’a gitti. Orada Ebû Amr Medresesi’ne yerleşti. Ebü’l-Ferec Abdürrahmân bin İbrâhim et-Trablûsî, Takıyyüddîn bin Kundüs, Zeynüddîn Abdürrahmân Ebî Şa’r, İbn-i Nâsıruddîn, Ebü’l-Kâsım en-Nüveyri, Şemseddîn-i Seylî, Ebü’r Ravh Îsâ el-Bağdâdî, Hasen bin İbrâhim es-Safdî, Zeynüddîn bin Tahhân ve daha birçok âlimden ilim öğrendi. Bu âlimlerin huzûrlarında; Mukni’, Elfiyetü İbn-i Mâlik, Muhtasar-ı Tûfi, Buhârî ve daha başka kitapları okudu. Hacca gittiğinde memleketine dönmeyip, Harem-i şerîfte bir müddet mücavir olarak ikâmet etti. Oradaki âlimlerin derslerinde bulundu. Tefsîr, hadîs, fıkıh, ferâiz, hesap, sarf, nahiv ve Arabî ilimlerde yüksek âlim oldu.
Kâdı-ül-Harameyn Mahyevî el-Hasenî el-Fâsî, Bedrüddîn es-Sa’dî ve daha başka âlimler ondan ilim öğrenip çok istifâde etmişlerdir.
İnsanlar, Merdâvî’nin eserlerinden çok istifâde etmişlerdir. Bilhassa fıkıh ilminde yüksek, hafızası çok kuvvetli, zekâsı keskin, büyük bir zât idi. Çeşitli ilimlerde, ma’rifet ve mehâret sahibi idi. Haramlardan ve şüphelilerden çok sakınırdı. Vera’ sahibi idi. Güzel ahlâkı kendisinde taplamış idi. Îsâr sahibi idi. Başkalarını kendisine tercih eder, kendisinin ihtiyâcı olduğu şeyi, başka ihtiyâç sahiplerine verirdi. Gayet mütevâzî, alçak gönüllü ve çok iffetli idi. Kimseye zarar vermezdi. Dünyalık şeylere meyletmezdi. Dünyâya düşkün olanların yanlarına gitmezdi. Mâlâya’nî ile ya’nî fâidesiz boş şeyler ile kat’iyyen vakit geçirmezdi.
Zamanındaki büyük zâtlar, önde gelenler, onu ziyâret etmek ve ondan istifâde etmek üzere ziyâretine gelirler, sohbetlerinde bulunurlardı.
Birkaç defa hacca gitti. Defalarca Beyt-ül-makdîs’i ziyâret etti. İyilik, ihsân ve ikramları pekçok idi. İnsanlar arasında tanınıp meşhûr oldu.
Ebü’l-Hasen Ali bin Süleymân el-Merdâvî hazretlerinin yazmış olduğu kıymetli eserlerden ba’zılarının isimleri şöyledir: El-İttisâf (veya insaf), Künûz-ül-husûn, Tahrîr-ül-menkûl fî temhîdi ilm-il-usûl, et-Tahbîr fî şerh-ıt-Tahrir (Bu kitap, bir önce zikredilen kitabın şerhidir), el-Menhel-ül-azb-ül-karîr fî mevlîd-il-Hâdî el-Beşîr-in-Nezîr, Tenkîb-il-müşbi’ fî tahrîm-il-mukni’ fî usûl-il-fıkh.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-5, sh. 225
2) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 102
3) Şezerât-üz-zeheb cild-7, sh. 340
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 736
5) El-A’lâm cild-4, sh. 292
6) İzâh-ul-meknûn cild-1, sh. 134, 331 cild-2, sh. 389, 450, 594
7) Keşf-üz-zünûn sh. 357
MERDÂVÎ