Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Yûsuf el-Med’ü Abdünnebî bin Ahmed bin Seyyid Alâüddîn Ali bin Seyyid Muhammed bin Yûsuf bin Hasen Bedrî Decânî Kaşâşî el-Medenî’dir. Medîne-i münevverede doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1044 (m. 1634) senesi Şa’bân ayının onbeşinde Yemen’in San’a şehrinde vefât etti. Kabri ziyâret edilmektedir.
Kaşâşî, küçük yaşta Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Hocası Muhammed bin Îsâ Tilmsânî, Mâlikî mezhebinde olduğundan, ondan bu mezhebin fıkıh mes’elelerini çok iyi öğrendi. 1011 (m. 1602) senesinde Yemen’e gitti. Orada âlimlerin ve evliyânın büyüklerinden olan Şeyh-ül-Emîn bin Sıddîk Müzcâcî, Seyyid Muhammed Garb, Şeyh Ahmed Satîha Zeylâî, Seyyid Ali Teb’î, Şeyh Ali bin Matîr ve başkalarından ilim öğrendi. İcâzet (diploma) aldı. İlim öğrenmek için, Yemen’in birçok yerini dolaştı, ilimde söz sahibi oldu.
Kaşâşî, San’a şehrine yerleşti. Burada talebelerine ilim ve edeb öğretti. Seyyid Tâhir bin Muhammed Ehdel, Allâme Muhammed Fervî, yetiştirdiği âlimlerdendir. Çok kerâmetleri görüldü.
Yemen’deki vâlilerden biri, onun şan ve şöhretini duyunca, çekemeyip hapsettirdi. O gün vâli ihtiyâç için helaya gittiğinde dışarı çıkmak istedi. Fakat çıkamadı. Hela kapısı bir türlü açılmadı. Aklı başından gitti. Ne yaptıysa kapıyı açamadı. Düşündü, bunun haksız olarak hapsettirdiği Kaşâşî sebebiyle olduğunu anladı. Serbest bırakılmasını emretti. O zaman helanın kapısı açıldı ve dışarı çıktı.
San’a vâlisi, vilâyetindeki bir kısım insanlara ceza vermek için huzûruna getirilmesini emretti. Onlar da hakaret ve hor tutularak getirildiler. San’a şehrine geldiklerinde kale kapısında Kaşâşî ile karşılaştılar. Gelenler içinde onu tanıyanlar vardı. Ona gidip selâm verdikten sonra, içinde bulundukları hâli anlattılar. Kaşâşî o zaman; “Evliyânın sevgisini gönlünüzde bulundurunuz. Hayırdan başka şeyle karşılaşmazsınız. Fâtiha-i şerîfeyi okuyunuz?.” buyurdu. Onlar da buyurulan şeyi yaptılar. Vâlinin huzûruna çıkınca, ondan izzet ve ikram gördüler, Hiç bir zarar görmeden, sağ sâlim memleketlerine döndüler.
Kaşâşî’nin yazdığı eserlerden ba’zıları şunlardır: 1- Şerh-ül-Hikem libn-i Atâullah, 2- Şerhu alel Ecrûmiyye.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Hulâsat-ül-eser cild-1, sh. 281
2) Câmi’u kerâmât-il-evliyâ cild-1, sh. 198
KAŞÂŞÎ EL-MEDENÎ