Mâlikî mezhebi fıkıh ve hadîs âlimlerinden. İsmi, Ali bin Muhammed bin Muhammed bin Kuraşî’dir. Endülüs’de yetişmiş olup, Kalsâdî adıyle tanınmaktadır. Lakabı Nûreddîn, künyesi Ebü’l-Hasen’dir. 815 (m. 1412) senesinde Endülüs’te Basta şehrinde doğdu. 891 (m. 1486) senesinde, Kuzey Afrika’da Becâye şehrinde, Zilhicce ayında vefât etti.
Basta’da büyüdü. Orada Kur’ân-ı kerîmi, meşhûr kırâat imamlarından İmâm-ı Nâfi’nin kırâatini, İmâm-ı Verş rivâyetine göre fakîh Azîz’den okudu. Daha sonra Muhammed Kusturlî ve Fakîh Ca’fer’den hesâb (matematik), ferâiz ve fıkıh ilmi öğrendi. Fakîh Ebû Bekr Beyyâz’dan Arabî ilimleri, Manzûme bin Beri’den Nâfi’ kırâatini okudu. Üstâd Muhammed bin Muhammed Beyânî ve Ali Karâbâkî’den fıkıh ve nahiv ilimlerini öğrendi. Daha sonra Menekeb şehrine gitti. Buranın hatîbi olan Ebû Abdullah Becelî’den ve Ebü’l-Hasen Âmiri’den nahiv ve fıkıh ilimleri tahsil etti. 840 (m. 1436) senesinde Tilmsân’a gitti. Burada Ebü’l-Fadl Meşeddâlî ile beraber Şeyh Ahmed bin Zâgû’nun derslerine devam etti. Muhammed bin Merzûk ve Ukbânî’den; tefsîr, hadîs, fıkıh, nahiv, ferâiz ilimlerini öğrendi. İbn-i Zâgû’dan da, bu ilimlerle beraber; matematik, geometri, beyân, me’âni, mantık ilimlerini okudu. Ebü’l-FadL Meşeddâlî’den, büyük âlim İmâm-ı Gazâlî’nin “Mustasfâ” adlı eserini okudu. Ayrıca İbn-i Merzûk Sûfî, Yûsuf bin Süleymân, Allâme Muhammed bin Neccâr ve başka âlimlerden de ilim öğrendi. Uzun zaman ilim tahsili ile meşgûl oldu. Bilhassa ferâiz ve matematik ilimlerinde yüksek bir mertebeye ulaştı. Hattâ bu ilimlere dâir Tilmsân’da kitap da yazdı. 847 (m. 1443) senesi sonunda Tilmsân’dan Tunus’a gitti. Burada Kâdı Muhammed bin Ukâb’dan; tefsîr, hadîs ve fıkıh ilimlerini okudu. Tunus’ta daha başka âlimlerden de ders aldı. 850 (m. 1446)’da Tunus’tan Kâhire’ye geldi Buradan hacca gitti. Hac ibâdetini yerine getirdikten sonra Kâhire’ye döndü ve orada ikâmet etti. Kâhire’de pekçok kimse Kalsâdî’den ilim öğrendi ve onun eserlerini yazdı. Böyle olmakla beraber, Kâhire’de; İbn-i Hacer, Ebü’l-Kâsım Nevîri, Ebü’l-Feth Meragî Celâleddîn Mahallî ve diğer büyük âlimlerin derslerine devam etti. Özellikle aklî ilimleri tahsil ederdi. Sâlih bir zât idi. Bukâî der ki: “852 (m. 1448) senesinde, rivâyetlerini ve eserlerinin tamâmını rivâyet etmek üzere bana icâzet verdi.”
Eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1-El-Kânûn fil-hesâb, 2-Keşf-ül-cilbâb fî ilm-il-hesâb, 3-Eşref-ül-mesâlik ilâ mezheb-il-İmâm-ı Mâlik, 4-Bugyet-ül-mübtedî ve gunyet-ül-müntehî, 5-Takrîb-ül-mevâris ve müntehâ-el-Ukûl vel-bevâhis, 6-Tenbîh-ül-insân ilâ ilm-ü-mîzân, 7-Şerh-ül-Ecrûmiyye, 8- Şerhu Îsâgûcî, 9-Şerh-ut-telhîs fil-me’ânî vel-beyân, 10-Şerh-ut-Tilmsâniyye, 11-Şerh-ül-kasîdet-il-Hazreciyye, 12-Keşf-ül-esrâr an ilmi hurûf-il-gubâr, 13-Şerh-ül-Kuşeyrîyye, 14-Gunyet-ün-necât, 15-En-Nasîhatü fis-siyâset-il-âmme vel-hâssa, 16-Hidâyet-ül-enâm fî şerhi muhtasarı kavâid-il-İslâm, 17-Hidâyet-ün-nezzâr fî tuhfet-ül-ahkâm vel-esrâr.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 230
2) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-6, sh. 14
3) Neyl-ül-ibtihâc (Dîbâc kenarında) sh. 209
4) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 737
KALSÂDÎ (Ali bin Muhammed)