Hirat’da yetişen Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Sa’îd olup ismi İsmâil bin Abdülvâhid bin İsmâil bin Muhammed el-Bûşencî’dir. İsmâil Bûşencî, Hirat’da 461 (m. 1069) senesinde doğdu. 536 (m. 1142) senesinde doğduğu yerde vefât etti.
İsmâil Bûşencî, faziletli, ihsânı bol, ma’rifet sahibi ve Şafiî mezhebinin inceliklerine vâkıf, hâli güzel, çok ibâdet eden, zikri devamlı, aza kanâat eden, vekarlı, gece gündüz dîn-i İslama hizmet için çalışan, sünnet-i seniyye üzere bir hayat süren, hükümdârlara ve makamlarına iltifât etmeyen, dünyânın malına ve mülküne değer vermiyen bir zât idi. İsmâil el-Bûşencî, Nişâbûr’da Ebû Sâlih el-Müezzin, Ebû Bekr bin Halef eş-Şirâzî’den hadîs-i şerîf dinledi. Hacca gitmek sebebiyle uğradığı Bağdad’da, Ebû Ali bin Nebhân, Ebü’l-Kâsım bin Beyân er-Rezzâz ve başkalarından hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyette bulundu.
İbn-i Abdülkâdir onun hakkında; “Ömrünü Allahü teâlâya ibâdetle geçirdi. O fakîh, münâzara ilmini iyi bilen, müderris ve zâhid idi” demektedir.
İbn-i Râfiî, Kitâb-ül-Câmi’de; “İsmâil Bûşencî ilmin inceliklerine vâkıf bir İmâm idi. Hirat’da vefât etti” diye yazmaktadır, İsmâil Bûşencî, Şafiî mezhebi hakkında kitaplar tasnif etti. Yazdığı eserlerin ba’zıları şunlardır: El-Müstedrek fî fürû-iş-Şâfiî, El-Cehru bil Besmeleti.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-2, sh. 278
2) Şezerât-üz-zeheb cild-4, sh. 112
3) Keşf-üz-zünûn cild-2, sh. 1673
4) Tehzîb-ül-esmâ vel-lüga cild-1, sh. 121
5) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-2, sh. 48
İSMÂİL BİN ABDÜLVÂHİD EL-BÛŞENCÎ