Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ömer bin İbrâhim’dir. Lakabı Sirâcüddîn olup, İbn-i Nüceym-i Hanefî Mısrî diye bilinir. Zeynel âbidîn bin İbrâhim İbni Nüceym’in kardeşi ve talebesidir. Doğum yeri ve târihi kesin olarak bilinmemekte olup, 1005 (m. 1596) senesinde Mısır’da vefât etti. Büyük kardeşi ve hocası olan Zeynel’âbidîn bin İbrâhim İbn-i Nüceym’in yanında defnedildi.
Zamanının âlimlerinden ve Bahr-ür-râik kitabının müellifi olan ağabeyisi Zeynel’âbidîn bin İbrâhim İbni Nüceym’den ilim tahsil etti. Fıkıh ilminde özel ihtisas ve yüksek derece sahibi olduktan sonra, İmâm-ı Neşen”nin “Kenz” adındaki fıkıh kitabını şerh etti. Bu kitaba “Nehr-ül-fâik fî şerhi Kenz-id-dekâik” adını verdi.
İbn-i Nüceym-i Ömer Mısrî dînî ilimlerde derin âlim, Hanefî mezhebi fıkıh bilgilerinde ihtisas sahibi idi. İbâresi düzgün ve konulara hâkim, araştırıcı bir zât idi. Güler yüzlü ve hoşsohbet olduğu için, herkes tarafından sevilirdi. Konular üzerinde derin araştırmalar yapardı. Bütün güzel huyları üzerinde toplamıştı.
İbn-i Nüceym-i Ömer’in eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1-İcâbet-üs-sâil bi ihtisâri enfe’ul-mesâil, 2- Ikd-ül-cevâhir fil-kelâmı alâ sûret-il-Kevser. 3- Nehr-ül-fâik fî şerhi Kenz-id-dekâik.
İbn-i Nüceym-i Ömer, Nehr-ül-fâik adlı eserinde diyor ki: “Zekât verilecek olan kimse, fakirler arasında bulunuyor ve onlar gibi ise, yahut fakir olduğunu söyleyip, zekât istemiş ise, bu kimsenin zekât almağa hakkı olup olmadığını araştırmağa lüzum yoktur. Buna zekât verince, soruşturarak, araştırarak vermiş sayılır.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 271
2) Hulâsat-ül-eser cild-3, sh. 206, 207
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 796
4) Tam İlmihâl Se’âdet-i Ebediyye sh. 128, 273, 1019
5) Eshâb-ı Kirâm sh. 352
6) Keşf-üz-zünûn sh. 1151, 1516
7) İzâh-ül-meknûn cild-1, sh. 25
8) Brockelmann Sup-2, sh. 425
İBN-İ NÜCEYM-İ ÖMER MISRÎ