Şâfii mezhebi fıkıh ve hadîs Âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Ahmed bin İbrâhim bin Haydar bin Ali bin Akîl el-Mısrî’dir. Lakabı Şemseddîn İbni Kammâh, künyesi Ebû Abdullah’dır. 656 (m. 1258) yılı Zilka’de ayında doğdu. 741 (m. 1340) yılında Kâhire’de vefât etti.
İlk tahsilini tamamladıktan sonra, Radıyyüddîn bin Burhân’dan “Sahîh-i Müslim”i dinledi. Bu âlimin ölümünden sonra Necîb el-Harrânî ve kardeşi İzzeddîn’den, İbn-i Hatîb el-Mizze’den, Takıyyüddîn bin Rezîn ve bunlardan başka âlimlerden hadîs-i şerîf dinledi. İbn-i Abdüddâim ve Şam âlimlerinden ba’zıları ona icâzet verdiler. Birçok âlimden ilim tahsil ederek bilgisini arttırdı. Fıkıh ilminde meşhûr oldu. Sorulan suâllere fetvâlar vererek, insanların müşkillerini halletti. Dînî ilimlerde çok geniş bilgiye sahip olan İbn-i Kammâh, dersler vererek birçok talebe yetiştirdi. Hocalarından öğrendiği, dilediği hadîs-i şerîfleri rivâyet etti. Kâdılık vazîfesi vekâletinde bulundu. Kâdı Bedreddîn bin Cemâa’nın oğlu İzzeddîn bin Cemâa zamânında bu vazîfeden ayrıldı. İlim müzâkere etmek, ders okutmak ve talebe yetiştirmekle meşgûl oldu. Ömrünün son zamanlarında, vefâtına kadar Karâfe’de ders okuttu. Tûlûn Câmiinde imamlık vazîfesinde de bulundu.
Bedreddîn Nablûsî der ki: “Zamanının hayret edilecek âlimlerinden biri idi. Ona bir âyet-i kerîme hakkında suâl sorulsa, o âyetten bir önceki ve bir sonraki âyet-i kerîmeyi okurdu.”
Çeşitli ilimlerde ilim sahibi idi. Faydalı eserleri vardır. İlmi, ilimle meşgûl olmayı ve ilimle meşgûl olanları severdi. Hadîs ilmi ile meşgûl olanları daha çok severdi. Ders okutması, îzâh etmesi gayet hoş olup, derslerine gelenler ondan çok istifâde ederlerdi. Devlet büyükleri de ona hürmet eder, saygı gösterirlerdi. Okuduğu, duyduğu şeyleri çok çabuk ezberlerdi. Kuvvetli bir zekâ ve hafızası vardı, öğrendiklerini ve ezberlediklerini unutmazdı.
Mısır târihini çok iyi bilirdi. Ondan Sa’deddîn el-Kummî ve daha başka âlimler rivâyette bulundular. Sirâceddîn Bulkınî, ondan “Sahîh-i Müslim” kitabını nakleder ve Irâkî ve İbn-i Mülakkın gibi akranlarına onunla iftihar ederdi. Fıkıh bilgilerini Şafiî mezhebine göre anlatan “Silsilet-ül-Vâsıl” adında bir eseri vardır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-8 sh. 225
2) Ed-Dürer-ül-kâmine cild-3 sh. 303
3) Keşf-üz-zünün sh. 996
İBN-İ KAMMÂH (Muhammed bin Ahmed)