Hanbelî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Meşhûr “Şezerât-üz-zeheb fî ahbâr-i men zeheb” adlı eserin müellifidir. İsmi, Abdülhay bin Ahmed bin Muhammed el-İmâd-el-Akrî’dir. Künyesi Ebü’l-Felâh’dır. İbn-i îmâd diye meşhûr olmuştur. 1032 (m. 1623) senesinde Şam’ın Sâlihiyye kasabasında doğdu. 1089 (m. 1679) senesinde Mekke-i mükerremede vefât etti. Orada Muallâ kabristanına defnedildi.
Küçük yaşında ilim tahsiline başladı. İlk olarak memleketinin âlimlerinden; Şeyh Eyyûb, Hanbelî müftîsi Abdülbâkî gibi zâtlardan fıkıh ilmini, Muhammed Şemseddîn el-Belbânî es-Sâlihî’den de diğer ilimleri tahsil etti. Aklî ve naklî ilimlerde yükselip, bu âlimlerden icâzet aldıktan sonra Kâhire’ye gitti. Orada uzun müddet kalıp o beldenin âlimlerinden de ilim öğrendi. Kâhire’de Şeyh Sultân el-Mîzâhî, Nûreddîn eş-Şebrâmelîsî, Şemseddîn el-Bâlî, Şihâbüddîn Kalyobî ve başka âlimlerden de, aklî ve naklî ilimleri tahsil etti. İlimde yükselip akranlarından üstün olduktan sonra, memleketi olan Şam’a dönüp, ilim öğretmekle meşgûl oldu. Uzun müddet ilim öğretip, birçok âlim yetiştirdi. Şeyh Osman bin Ahmed bin Osman en-Necdî tarihçi olan Şeyh Mustafa el-Hamevî, Hulâsat-ül-eser kitabının müellifi Muhibbî gibi âlimler, onun ilim meclisinden istifâde ederek yükselenlerdendir. Birçok yüksek âlimler yetiştirip kıymetli eserler yazmakla ömrünü geçiren İbn-i İmâd el-Akri, ömrünün sonuna yakın hac ibâdetini yerine getirmek üzere Mekke-i mükerremeye gitti. Hac ibâdetini yapıp, sevgili Peygamberimizin ( aleyhisselâm ) mübârek kabrini ziyâret ettikten sonra, Mekke-i mükerremede vefât edip, Muallâ kabristanına defnedildi.
İbn-i İmâd, aklî ve naklî ilimlerde yüksek derece, Hanbelî fıkhı, târih ve edebî ilimlerde özel ihtisas sahibi, güler yüzlü, hoş sohbet bir zât idi. Onun evi ilim meclisi idi. Kıymetli şiirlerinin yanında yazısı da çok güzeldi. Çok ince bir araştırma özelliği vardı, ilmî mevzûları mütâlâa edip yazmaktan usanmazdı.
Yazmış olduğu kıymetli eserlerinden ba’zıları şunlardır.
1-Şezerât-üz-zeheb fî ahbâri men zeheb: İbn-i îmâd bu eserinde Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) Mekke’den Medine’ye hicretinden i’tibâren, zamanına ya’nî hicri onbirinci asrın başına kadar yaşamış âlim, velî, devlet adamı, meşhûr tüccârların hayatlarını, vefât târih sırasına göre anlatmıştır. Bu eserini yazarken birçok eserden istifâde etmiş, istifâde ettiği eserlerdeki bilgileri özetlemiştir. Kısa ve özet bilgi vermesi sebebiyle, anahtar kitap özelliğindedir. Sekiz cilt hâlinde basılmıştır. 2-Şerhu Metn-il-Müntehâ: Hanbelî mezhebi fıkhına dâir yazmış olduğu eseridir. 3-Şerh-i Bedîiyyet-i İbn-i Hucce.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-5, sh. 107
2) Hulâsât-ül-eser cild-2, sh. 340
3) El-A’lâm cild-1, sh. 508
4) Şezerât-üz-zeheb cild-1, sh. 2
5) Brockelmann Sup-11, sh. 403
İBN-İ İMÂD (Abdülhay bin Ahmed)