Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Târih ve kırâat ilimlerini de iyi bilirdi. İsmi, Abdullah bin Hüseyn bin Ebî Hafs Ömer bin Muhammed bin Yûnus bin Ebi’l-Fahr bin Muhammed bin Abdürrahmân’dır. Kureyş kabilesinden Emevî ailesine mensûbdur. Künyesi Ebû Bekr, lakabı Zeynüddîn olup, İbn-i Hüseyn Merâgî adıyla meşhûr olmuştur. Osmânî de denilmektedir. 727 (m. 1327) senesinde Kâhire’de doğdu. 816 (m. 1414)’de Medine’de vefât etti. Bâki’ kabristanına defnedildi.
Kâhire’de büyüdü. Uzun müddet Takıyyüddîn Sübkî’nin ve diğer âlimlerin derslerine devam etti. Esnevî’den de ilim tahsil etti. Esnevî’den fetvâ verme izni aldı. Şemseddîn bin Lebbân’ın derslerinde bulundu. Fahreddîn bin Miskîn’den ilim öğrendi. Sîret-i Nebeviyye ve Telhis kitaplarını okudu. Meydûmî’den “Müselsel”, “Gaylâniyât” ve “Sünen-i Ebû Dâvûd”dan ba’zı bölümler okudu. Ebü’l-Ferec bin Abdülhâdî’den Sahîh-i Müslim’i; Nâsıruddîn Tûnusî Mâlikî’den Sünen-i Nesâî ve daha başka kitaptan okudu. Muzafferuddîn Attâr’dan Tirmizî’nin “Câmi’”ini, Abdülkâdir bin Mülûk Sânî’den Nesâi’nin taharet babını ve diğer bölümleri okudu. Bundan başka Nâsıruddîn Eyyûbî, Sâlih bin Muhtâr, Ahmed bin Keştagdî, Abdürrahmân bin Muammer Bağdadî gibi âlimlerden de ilim öğrendi. Ebü’l-Abbâs Haccâr, Ahmed bin Meziz Berzâlî, Müzzî, Eyyûb Kehhâl, İbn-i Ebi’t-Tâib ve diğer âlimlerden icâzet aldı. Değişik yerlerde pekçok âlimden yalnız başına hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyet etti. İbn-i Hacer, ondan kırk adet hadîs-i şerîf tahrîc etti. Necmeddîn bin Fehd de, onun icâzet aldığı ve hadîs-i şerîf dinlediği hocalarıyla, dinlediği hadîs-i şerîfleri tahrîc etti. 750 (m. 1349) senesinde Kâhire’den Medine’ye gitti ve oraya yerleşti. 757 (m. 1356) senesinde orada İbn-i Seb’ ve Bedreddîn bin Ferhûn’dan Sahîh-i Buhârî’yi dinledi. Medine’de evlendi, çocukları oldu. Yine orada; kadılık, hatîblik ve imamlık vazîfelerinde bulundu. Medine halkı, İbn-i Hüseyn Merâgî’den çok istifâde ettiler. Medine’ye ve Mekke’ye gidip orada ikâmet ettiği zamanlar, hadîs-i şerîf öğretirdi. 814 ve 815 (m. 1412) senelerinde Minâ’da, Ci’râne’de pekçok âlim ondan hadîs-i şerîf öğrendi. Burhan Kayrâtî, Abdürrahmân bin Hüseyn bin Abdullah Vâsıtî, Ahmed bin Yûsuf bin Melik Ru’aynî Gırnâtî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed bin Ali Endülüsî gibi âlimler ondan ilim öğrendiler. İbn-i Cezerî de ondan okumuş ve; “Bildikleriyle amel eden büyük âlim, zamanının bir tanesi, muhakkıkların önderi, müslümanların müftîsi, müslümanların zîneti, müderrislerin büyüğü” gibi takdîr ifadeleriyle onu çok medhetmiştir.
Yazdığı kıymetli eserlerden ba’zıları şunlardır. 1-Tahkîk-un-nusreti bi telhisi meâlimi dâr-il-hicreti: Medine târihi ile ilgili bir eserdir. 2- Revâih-üz-zehr: Peygamber efendimizi anlatan bir eserdir. “Ez-Zehr-ül-bâsim fî sîreti Ebi’l-Kâsım” adlı eserin kısaltılmışıdır. 3- Menâfi-ül-hırz: “El-Hırz-ul-ma’d li-men fekade-el-veled” adlı eserin özetidir. 4- El-Vâfî bi tekmilet-il-Kâfî, 5-El-Umde fî şerh-ız-zübde.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-3, sh. 60
2) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-11, sh. 28, 29
3) Şezerât-üz-zeheb cild-7, sh. 120
4) İnbâ-ül-gumr cild-3, sh. 23
5) Brockelmann Gal-2, sh. 172 Sup 2, sh. 221
İBN-İ HÜSEYN MERÂGÎ (Ebû Bekr bin Hüseyn)