Hadîs ve fıkıh âlimi. Râvileriyle birlikte yüzbin hadîs-i şerîfi ezberden bilirdi. Künyesi Ebû Ali olup, aslen Nişâbûrludur. İsmi, Hüseyn bin Muhammed bin Ahmed bin Mâsercis’tir. Dedelerinden Mâsercis, hıristiyan iken sonradan müslüman olmuştur. 297 (m. 910) yılında doğan Mâsercisî, 365 (m. 976) yılında vefât etti. Namazını kardeşinin oğlu fıkıh âlimi Ebû Hasen Mâsercisî kıldırdı.
İlim tahsiline, dedesinin öğrettikleriyle başlayan Hüseyn Mâsercisî; Ebû Bekr bin Huzeyme, Ebû Abbâs Serrâc, İbn-i Şarki ve devirlerindeki diğer âlimlerden ders aldı. 321 (m. 933) yılında Irak’a gitti. Daha çok Mısır’da kaldı. Horasan ve Şam’a giderek, oradaki âlimlerden ilim tahsil etti. Ömrünü Allahü teâlânın rızâsı için, O’nun dîninin herkes tarafından güzel bir şekilde öğrenilmesi için çalıştı, iyi huylu, güzel ahlâklı ve cömertti. Çok tatlı konuşur, devamlı tebessüm ederdi. Görenin, hemen gönlü ona meylederdi.
Allahü teâlânın dînine hizmet için talebe yetiştirirken, aynı zamanda pek kıymetli kitaplar da yazdı. Hadîs âlimlerinden Zührî’nin rivâyetlerinin tamamını topladı. Onları yazdı ve ezberledi. Kimsenin yazmadığı bir şekilde Müsned-i kebîr’inde yazdı. Kâtibler, üçbin cüz hâlinde yazdılar. Ebû Muhammed bin Ziyâd, onun Müsned’ini talebelerine okuturdu. Ebû Bekr-i Sıddîk’ın ( radıyallahü anh ) rivâyetlerini, on küsur cüz hâlinde toplayıp, Müsned-i Ebû Bekr adını verdi. Kâtipler, bunu, altmış küsur cüz hâlinde yazdılar.
Buhârî ve Müslim’in sahihlerine aldıkları hadîs-i şerifleri tahric ederek, onların rivâyet ettikleri hadîs-i şerifleri onların râvilerinden başka râvilere dayanarak müstahreclerini yaptı.
Ayrıca, fıkıh ilminde bir kitab ve megâzî, kabileler, hadîs âlimlerine dâir eserler de yazdı.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-4, sh. 45
2) Şezerât-üz-zeheb cild-3, sh. 50
3) Tezkiret-ül-huffâz cild-3, sh. 955
4) El-A’lâm cild-2, sh. 253
HÜSEYN MÂSERCİSÎ