Osmanlı devri âlimlerinden. İsmi, Alâeddîn Ali Menâvî’dir. Sadr-ı a’zam Iyas Paşa’nın hocası Ebü’l-Leys Efendi’nin kızkardeşinin oğlu olması sebebiyle, Ebü’l-Leys Ali diye meşhûr olmuştur. Doğum yeri ve doğum târihi bilinmemektedir. 974 (m. 1566) senesinde vefât etti.
Devrinin birçok âlimlerinden ilim tahsil eden Alâeddîn Ali Menâvî, ba’zı medreselerde ders okuttuktan sonra, İnegöl’de İshâk Paşa Medresesi müderrisliğine ta’yin olundu. 945 (m. 1538)’de Dâvûd Paşa Medresesi, 949 (m. 1542)’de Trabzon Sultanisi, 955 (m. 1548)’de Manisa’da Hâmid Efendi yerine Sultâniyye Medreseleri müderrisliği ve Manisa kadılığı görevlerini yaptı. 958 (m. 1551) senesinde Taşköprü-zâde İstanbul kadısı olunca, Sahn-ı semân Medresesi müderrisliği yaptı. 961 (m. 1553) senesinde, Ayasofya Medresesi müderrisi oldu.
Âlim, faziletli, derslerinden ve sohbetlerinden çok kimsenin faydalandığı zât olan Alâeddîn Ali Menâvî hakkında, Dâvûd-zâde Muhammed Efendi’nin vasıtasıyla Şam’dan İnegöl’e gelip, İnegöl câmii’nde va’z eden sâlih bir zât şöyle nakleder: “Şam’dan gelip, ziyâretçilerle oturup sohbet ettiğimiz esnada, Alâeddîn Ali Menâvî hazretleri şöyle anlattı: Ben uykudayken, Resûlullah ( aleyhisselâm ) bana; “Yâ Molla Ali! Sana, Nisan bulutu ve Süleymân aleyhisselâmın kuşu gibi bize devamlı hizmet eden İshak’ın medresesini ihsân eyledik” buyurdu; o şevkle uyandım, sabah olunca Kadıasker Kadri Efendi’nin makamına vardığımda, bana orada bulunanlar; “İnegöl Medresesi’ne müderris oldun” diye müjdelediler ve tebrik ettiler. Sonra İnegöl’de İshak Paşa Medresesi’ne müderris olunca, Allahü teâlâya şükür ve duâ edip secde ettim.”
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Şakâyık-ı Nu’mâniyye zeyli (Atâî) sh. 109
EBÜ’L-LEYS ALİ (Aâeddîn Ali Menâvî)