HÂFIZ HÜSEYN AYVANSARAYÎ

Târih ve biyografi âlimi. Babası 1160 (m. 1747) senesinde vefât eden Hâcı İsmâil Ağa’dır. Hâcı İsmâil Ağa, İstanbul’un Ayvansaray semtinde Toklu Dede mahallesinde oturur, Sultan Mehmed Hân’ın kızı Hatice Sultan’ın türbedar kethüdâlığı ve Dâmâd Hasen Paşa’nın hizmetiyle meşgûl olurdu. Hâfız Hüseyn Efendi, Toklu Dede mahallesinde doğdu. Toklu Dede Câmii İmâmı Şeyh-ül-kurrâ Halîl Efendi’den Kur’ân-ı kerîm … Devamını oku

GELENBEVÎ İSMÂİL EFENDİ

Hanefî mezhebi fıkıh ve kelâm âlimi, kadı, meşhûr Osmanlı matematikçisi. Babası Mustafa ve dedesi Mahmûd efendilerdir. 1143 (m. 1730) senesinde Manisa’ya bağlı Kırkağaç kazasının, Gelenbe kasabasında doğdu. Doğduğu yere nisbetle Gelenbevî denildi. 1205 (m. 1791) senesinde bugün Yunanistan sınırları dâhilinde bulunan Tırhala Yenişehiri’nde vefât edip, Bayraklı Câmii kabristanına defnedildi. Küçük yaşta babasının ölümü ile yetim … Devamını oku

GAZZÎ-ZÂDE ABDÜLLATÎF EFENDİ

Bursa’da yetişen evliyânın büyüklerinden. İsmi, Abdüllatîf bin Muhammed bin Ahmed’dir. Gazzî-zâde diye bilinir. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. 1247 (m. 1831) senesinde Bursa’da vefât etti. Gazzî-zâde Abdüllatîf Efendi, âlim ve Niyâzî-i Mısrî hazretlerinin yoluna mensûb velî bir zât idi. Bursa’da yetişti. Zamanının tanınmış âlimlerinden, özellikle dedesi İzzî-zâde Mustafa Nesîb Efendi’den okudu. Tahsilini tamamladıktan sonra, Halvetiyye … Devamını oku

GAVS-ÜL-MEMDÛH

Osmanlılar zamanında Anadolu’da yaşayan evliyânın büyüklerinden. Asıl ismi Mahmûd bin Abdürrahmân olup, 1174 (m. 1760) senesinde Tillo’da doğdu, İsmâil Fakîrullah hazretlerinin torunlarından olan Mahmûd bin Abdürrahmân, büyük âlim İbrâhim Hakkı Erzurûmî’nin talebesidir. Gavs-ül-Memdûh ismi ile şöhret buldu. Pekçok kimselerin hidâyete kavuşup Allahü teâlânın sevdiği kullar arasına girmelerine vesile oldu. 1263 (m. 1847) senesinde Tillo’da vefât … Devamını oku

FEYZULLAH EFENDİ

Osmanlılar zamanında yetişen İslâm âlimlerinden. İsmi, Muhammed Feyzullah Efendi olup, şimdi Bulgaristan’da bulunan Silistre’nin Sazlı köyündendir. 1220 (m. 1805) senesinde orada doğdu. 1293 (m. 1876) senesinde İstanbul’da vefât etti. Türbesi Fâtih’de Halıcılar semtinde bulunan dergâhındadır. Yedi yaşında mektebe giden Feyzullah Efendi, Kur’ân-ı kerîmi bir senede hatmetti. Onsekiz yaşına kadar aklî ve naklî ilimleri okudu. Silistre’yi … Devamını oku

FERDÎ ABDULLAH EFENDİ

Anadolu’da yetişen evliyânın büyüklerinden. İsmi, Ferdî Abdullah Efendi olup, Manisa’nın Turgutlu kazâsındandır. Doğum târihi bilinmemektedir. 1274 (m. 1857) senesinde İstanbul’da Emîr Buhârî dergâhında vefât etti. Adı geçen dergâhın bahçesinde medfûndur. İlim tahsilini İstanbul’da tamamladıktan sonra, doğup yetiştiği kasaba’da (şimdiki ismi Turgutlu) müftîlik yapan Abdullah Efendi, ilmin yayılmasına çok hizmet etti. Hacca gittiğinde Mekke-i mükerremede, Müceddidiyye … Devamını oku

FADL-I HAK HAYRÂBÂDÎ

Hadîs, târih ve fıkıh âlimi, tasavvuf ehli, velî, mücâhid. 1212 (m. 1797) senesinde Delhi’de doğdu. İsmi, Muhammed Fadl-ı Hak Hayrâbâdî’dir. Babası, Şah Veliyyullah-ı Dehlevî hazretlerinin oğlu Şah Abdülaâz Dehlevî’dir. Soyları Hazreti Ömer’e dayanır. Ömrünü, zâlim İngiliz müstemleke kuvvetlerine karşı mücâdele ile geçirdi. 1278 (m. 1861) senesinde Endoman adasına sürüldü. Yapılan işkence ve eziyetler neticesi, aynı … Devamını oku

EŞREF-ZÂDE ABDÜLKÂDİR BURSEVÎ

Tasavvuf ehli ve tefsîr âlimi. 1115 (m. 1703) senesinde doğdu. Babası İzzeddîn Ahmed Efendi olup, Eşrefoğlu Rûmî’nin soyundandır. Eşref-zâde diye meşhûr oldu. Bursevî nisbet edildi. Necîbüddîn lakabı verildi. 1202 (m. 1787) senesinde vefât etti. Abdülkâdir Efendi’nin babası İzzeddîn Ahmed Efendi de büyük âlim idi. Bursa’da incirli dergâhında tâliblerine ilim öğretip, feyz saçmakla ve Abdülkâdir-i Geylânî … Devamını oku

EL-HÂC MEHMED REFÎK EFENDİ

Son devir Osmanlı âlimlerinden. Yüzdokuzuncu Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi Refîk olup, El-Hâc Mehmed Refîk Efendi diye bilinir. Bosnalı Hacı Abdullah Efendi’nin torunu ve Ali Efendi’nin oğludur. Bugün Yugoslavya sınırları içinde bulunan Bosna’ya bağlı Çelebipazarı kasabasında, 1229 (m. 1813) senesinde doğdu. 1288 (m. 1872) senesinde İstanbul’da vefât etti. Fâtih Sultan Mehmed Hân türbesi civârında defnedildi. İlk öğrenimini … Devamını oku

EL-HÂC KARA HALÎL EFENDİ

Son devir Osmanlı âlimlerinden. Yüzondördüncü Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi Halîl’dir. Çorum ili, Mecitözü ilçesi, Varay bucağına bağlı Kürt köyünden Mustafa Efendi’nin oğludur. 1219 (m. 1804) senesinde Mecitözü’nde doğdu. 1298 (m. 1881) senesinde İstanbul’da vefât etti. Fâtih Câmii bahçesindeki eski şeyhülislâmlardan Mehmed Refîk Efendi ve Ömer Hilmi Efendi’nin mezarlarının yakınında defnedildi. İlim öğrenme çağına gelince, ilk önce … Devamını oku

EL-HÂC HALÎL EFENDİ

Osmanlı âlimlerinden. Yüzbirinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi Halîldir. Sultan Üçüncü Mustafa Hân’ın kızı Hibetullah Sultan’ın dadısının küçük oğludur. Kafkasya’da doğdu. Doğum yeri ve doğum târihi ile babasının ismi bilinmemektedir. 1236 (m. 1821) senesinde Afyonkarahisar’da vefât etti. Orada bulunan Gedik Ahmed Paşa Câmii yakınında defnedildi. Pâdişâhın emriyle, çocuk iken Kafkasya’dan getirilip saraya alındı. O günlerde dünyâya gelen … Devamını oku