ZEYYÂD

Mısır’da yetişen Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ali bin Yahyâ’dır. Lakabı Nûreddîn’dir. Zeyyâd diye meşhûr olmuştur. Doğum yeri ve târihi kesin olarak bilinmemekte olup, 1024 (m. 1615) senesi Rebî’ul-evvel ayının beşinde Cum’a gecesi Kâhire’de vefât etti. Zamanın âlimleri olan Şihâbüddîn Ahmed bin Hamza er-Remlî, Şihâbüddîn Âmiret-ul-Berlîsî, İbn-i Hacer el-Heytemî, Nûreddîn Ali Tantedâî, Ezher Medresesi müderrislerinden … Devamını oku

ZEYNEL’ÂBİDÎN AYDERÛSÎ

Yemen’de yetişen evliyânın büyüklerinden ve tefsîr âlimi. İsmi, Ali bin Abdullah’tır. 984 (m. 1576) senesi Zilhicce ayında Yemen’in Terim şehrinde doğdu. 1041 (m. 1631) senesinde vefât etti. Vasıyyeti üzerine vefât ettiği gün techizi yapıldı. Cenâze namazını kardeşinin oğlu Abdürrahmân Sekkâf kıldırdı. Cenan Beşşâr’daki babası için yapılan türbeye defnedildi. Sultan Abdullah bin Ömer de, Zeynel’âbidîn Ayderûsî’nin … Devamını oku

ZÂKİR-ZÂDE ABDULLAH EFENDİ

Anadolu’da yetişen büyük velîlerden. İsmi Abdullah bin Şa’bân’dır. Mahlası Bîçâre’dir. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. 1068 (m. 1657) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri Üsküdar’daki Karaca Ahmed mezarlığının ilerisinde bulunan Miskinler kabristanındadır. Zâkir-zâde Abdullah Efendi, Azîz Mahmûd Hüdâyî hazretlerinin talebelerinden Ahmed Efendi’den ilim ve tasavvuf yolunun edebini öğrendi. Tahsilini tamamladıktan sonra, insanları doğru yola sevketmek için … Devamını oku

YAYABAŞI-ZÂDE (Hızır bin İlyas bin Abdülvehhâb)

Osmanlılar zamanında yetişen hadîs ve fıkıh âlimlerinden. İsmi, Hızır bin İlyas bin Abdülvehhâb’dır. Yayabaşı-zâde ismiyle tanınır. İstanbul’da Eyyûb Sultan semtinde doğup yetişti. Doğum târihi bilinmemektedir. Osmanlı ordusunda bulunup, Allah yolunda gazâ etmenin faziletine dâir va’z ederdi. Sultan Üçüncü Mehmed Hân ile gittiği Eğri seferinde, Tabur cenginde, 1005 (m. 1596) senesi Rebî’ul-evvel ayının yirmisekizinci günü şehîd … Devamını oku

YÂR MUHAMMED KADÎM TALKÂNÎ

Hindistan’da yasayan evliyânın büyüklerinden. (İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin talebeleri arasında Yâr Muhammed isminde bir kimse daha vardı ki, sonra talebe olmuştu. İkincisine; “Cedîd” ya’nî yeni ismi verildi. Yâr Muhammed Cedîd, İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin Mektûbât-ı şerîfinin birinci cildini toplamakla şereflendi.) Yâr Muhammed Kadîm onbirinci asrın sonlarında vefât etti. Yâr Muhammed Kadîm, İmâm-ı Rabbânî hazretlerine çok hizmet ederek … Devamını oku

YAHYÂ ŞÂVÎ

Fıkıh, kelâm, tefsîr ve nahiv âlimi. İsmi, Yahyâ bin Muhammed bin Muhammed bin Abdullah bin Îsâ olup, lakabı Ebû Zekeriyyâ’dır. 1030 (m. 1621) senesinde Milyân’da doğdu. 1096 (m. 1685) senesinde Hacca giderken gemide vefât etti. Gemiyi; “Re’su Ebî Muhammed” denilen yerde durdurup, Yahyâ Şâvî’yi oraya defnettiler. Vefât haberi Mısır’a ulaşınca oğlu Îsâ gelip babasının cenâzesini … Devamını oku

YAHYÂ EFENDİ

Osmanlı devletinin yirmiyedinci şeyhülislâmı. İsmi Yahyâ olup, Şeyhülislâm Bayram-zâde Zekeriyyâ Efendi’nin oğludur. Annesi Rukiyye hanımefendidir. 961 (m. 1554) senesinde İstanbul’da doğdu. 1053 (m. 1644) senesi Zilhicce ayının sekizinci gecesi İstanbul’da vefât etti. Fâtih Sultan Mehmed Hân Câmii’nde cenâze namazı kılınıp, babasının Çarşamba’daki türbesine defnolundu. Türbesi, Kovacı Dede mezarlığının karşı tarafında idi. Orada Dâr-ül-hadîs Medresesi de … Devamını oku

YAHYÂ BİN DERVÎŞ EFENDİ

Hanefî mezhebi fıkıh âlimi ve kadıasker. Tekirdağ yakınlarında Malkara kasabasında doğdu. 1013 (m. 1604) senesinde mücavir olarak bulunduğu Mekke-i mükerremeden İstanbul’a deniz yoluyla dönerken, haçlı korsanları tarafından şehîd edildi. Cenâzesi denize bırakıldı. Gençliğinde lüzumlu ilimleri tahsil ettikten sonra, kırâat ilmi ile meşgûl oldu. Daha sonra Tekirdağ yakınlarındaki Malkara kasabasında Pîr Ali Efendi’nin yaptırdığı Sibyan mektebine … Devamını oku

YAĞBUĞ (Muhammed bin Mahmûd)

Mâlikî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Mahmûd bin Ebî Bekr olup, nisbeti, Venkerî, Sûdânî, Tünbüktî, Vatri ve Magribî’dir. Yağbuğ veya Bağyuğ isimleriyle tanınıp meşhûr oldu. Batı Sudan’ın ortasında, Nijer ırmağı yakınında bulunan Tünbükt şehrindendir. Venker isminde meşhûr bir kabileye mensûbtur. 930 (m. 1524) senesinde doğdu. 1002 (m. 1593) senesi Şevval ayında bir Cum’a günü … Devamını oku

VEYSÎ (Molla Üveys bin Muhammed Rûmî)

Osmanlılar zamanında yetişen âlim ve şâirlerden. İsmi, Uveys bin Muhammed olup, Veysî ve Molla Üveys isimleri ile tanınır. Şâir Makâlî’nin hemşîre-zâdesidir. Babası Manisa’ya bağlı Alaşehir beldesinde kadı idi. 969 (m. 1561) senesinde Alaşehir’de doğdu. 1037 (m. 1627) senesinde Üsküp’de kadı iken vefât etti. Kabri oradadır. Hanefî mezhebi âlimlerinden olan Veysî, Muradiye’de Molla Sâlim’in dergâhına devam … Devamını oku

VANÎ MEHMED EFENDİ

Hadîs, tefsîr ve fıkıh âlimi, vâ’iz ve hatîb. Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) soyundan olup seyyiddir. Aslen Van’ın Hoşab (Bugünkü Güzelsu) kasabasındandır. Babası Vanî Bistâm Efendi’dir. Van’da doğmuş olup, doğum târihi bilinmemektedir. Babasından dolayı Vanî-zâde, kendisi Van’da doğduğu için de Vanî nisbetleri ile meşhûr oldu. 1096 (m. 1685) senesinde Bursa yakınlarında Kestel köyünde vefât edip, … Devamını oku

TAŞKÖPRÜ-ZÂDE KEMÂLEDDÎN EFENDİ

Osmanlılar devrinde yetişen âlimlerden. Şakâyık-ı Nu’mâniyye ve Miftâh-üs-se’âde adlı eserlerin müellifi Taşköprü-zâde Muhammed Efendi’nin oğludur. 959 (m. 1552) senesinde İstanbul’da doğdu. 1032 (m. 1622) senesinde İstanbul’da vefât etti. Âşıkpaşa Câmii bahçesinde, babasının kabri yanında medfûndur. İlk öğrenimini babasından aldı. Aklî ve naklî ilimlerde yükseldikten sonra, birçok medreselerde de çeşitli ilimleri tahsil edip, Şeyhülislâm Ebüssü’ûd Efendi’nin … Devamını oku

TAKIYYÜDDÎN-İ TEMÎMÎ

Hanefî mezhebi fıkıh âlimi ve meşhûr “Tabakât-üs-seniyye fî terâcim-il-Hânefiyye” kitabının sahibi. İsmi, Takıyyüddîn bin Abdülkâdir et-Temîmî ed-Darîrî el-Gazzî el-Mısrî’dir. Ba’zı kaynak eserlerde 950 (m. 1543) senelerinden sonra doğduğu rivâyet edilmektedir. Hanefî âlimlerinin büyüklerinden olup, kadılık hizmetinde de bulundu. Arab edebiyatında üstün bir yeri vardı. Şiirleri ve kasideleri meşhûr olup, pek kıymetlidir. Kıymetli kitaplar yazdı. 1010 … Devamını oku