BÂYEZÎD-İ VELÎ (Sultan İkinci Bâyezîd Hân)

Fıkıh, astronomi ve diğer ilimlerde âlim, hattât, âbid, velî, sekizinci Osmanlı Sultânı. Fâtih Sultan Mehmed Hân’ın oğludur. Annesi Gülbahar Hâtun’dur. 851 (m. 1447) senesinde doğdu. 886 (m. 1481)’da babasının vefâtı üzerine Osmanlı Pâdişâhı oldu. 918 (m. 1512) yılında padişahlıktan ayrılarak, yerini oğlu Yavuz Sultan Selim Hân’a bıraktı. Tahttan ferâgâtından bir ay sonra, İstanbul’dan bugün Bulgaristan … Devamını oku

BÂLÎ EFENDİ (Sekran)

Evliyânın büyüklerinden. Zâhir ve bâtın ilimlerinde âlim. Babası Amasyalı olup, Sultan İkinci Bâyezid Hân’ın oğlu Şehzâde Ahmed’in hocası idi. Yavuz Sultan Selim Hân tahta geçince, ba’zı yerlerde kadılık vazîfesi verildi. Tire’de kadı iken, oğlu Şeyh Bâlî doğdu. Bâlî Efendi’nin doğum târihi bilinmemektedir. Allah aşkı ile mest olduğu için, Sekran (sarhoş) lakabı verildi. 980 (m. 1572) … Devamını oku

BAHŞÎ HALÎFE

Sultan İkinci Bâyezîd ve Yavuz Selîm devri âlim ve velîlerinin büyüklerinden. Akbilek Bahşî Halîfe adıyle  tanınırdı. Amasya’ya bağlı bir kasabada doğdu. Doğum târihi ve vefât yerleri bilinmemektedir. 930 (m. 1523) senesinde vefât etti. Önce, memleketinin âlimlerinden ders aldı. Sonra da zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti. Daha fazla bilgi sahibi olmak maksadıyla Arab ülkelerine gitti. … Devamını oku

BAHRAK (Muhammed bin Ömer)

Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Hadîs, tasavvuf, nahiv, sarf ve tıb ilimlerinde de büyük âlimdir. İsmi, Muhammed bin Ömer bin Mübârek bin Abdullah Hımyerî el-Hadramî’dir. Bahrak adıyle  meşhûr olup, lakabı Cemâleddîn’dir. 869 (m. 1465) senesi Şa’bân ayında Hadramût’ta doğdu. 930 (m. 1524) senesinde, Hindistan’da vefât etti. Bahrak, Hadramût’ta büyüdü, önce Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Daha sonra “Hâvî” … Devamını oku

BAĞDÂDÎ-ZÂDE (Hasen bin Yûsuf Bağdâdî)

Osmanlı âlimlerinden. İsmi, Hasen bin Yûsuf’tur. Bağdad kadısının oğlu olduğu için, Bağdâdî-zâde diye bilinir. Doğum yeri ve târihi kesin olarak bilinmemektedir. 986 (m. 1578) senesinde Bursa’da vefât etti. Zamanının âlimlerinden Hâfız Acem’in hizmetinde uzun müddet kalıp ilim öğrendi ve ondan istifâde etti. Daha sonra Kadri Efendi’nin ilim meclisinde bulundu. Rumeli kadıaskeri Muhyiddîn Efendi’den ilim tahsil … Devamını oku

BÂBÜR ŞÂH

Hindistan’daki en büyük İslâm devleti olan Gürgâniyye Devleti’nin kurucusu, edîb, âlim ve tasavvuf ehli, Hanefî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Zahîrüddîn Muhammed Bâbür’dür. 6 Muharrem 888 (m. 14 Şubat 1483) târihinde Özbekistan’ın Fergâna şehrinde doğdu. 5 Cemâzil-evvel 937 (m. 26 Aralık 1530) târihinde Agra’da vefât etti. Kabri, Kabil’dedir. Babası, dünyânın en büyük hükümdârlarından Emîr Tîmûr Gürgân … Devamını oku

BABA-ZÂDE

Osmanlı devrinde yetişen âlim ve velîlerden. Doğum târihi ve doğum yeri bilinmemektedir. Zamanının âlimlerinden ilim tahsil ettikten sonra, çeşitli yerlerde müderrislik yaptı. Allahü teâlânın rızâsı için öğrendiği güzel ilimleri, yine O’nun rızâsı için tâliblerine öğretmeye başladı. Ayasofya ve Eyyûb Sultan medreselerinde müderrislik yaptı. İlmi, zühd ve takvâsı, Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uymaktaki gayreti, Resûl-i … Devamını oku

BABA YÛSUF SİVRİHİSÂRÎ

Anadolu’da yetişen evliyâ zâtlardan. Doğum târihi bilinmemekte olup, 917 (m. 1511) senesinde vefât etti. Evliyânın meşhûrlarından Hacı Bayram-ı Velî’nin tarikatına mensûb idi. Bu yolda yetişmiş, edeb ve vekar ehli bir zât idi. Dînin emirlerine uyma husûsunda çok dikkatli davranırdı, insanlara va’z ve nasihat ederdi. Sözleri çok te’sîrli idi. Sultan İkinci Bâyezîd Hân, Bâyezîd Câmii’ni yaptırınca, … Devamını oku

BABA HAYDAR SEMERKANDÎ

Hâce Ubeydüllah-i Ahrâr hazretlerinin talebelerinin yükseklerinden ve halîfelerinden. Baba Haydar Semerkandî diye tanınmıştır. Doğum târihi ve hâl tercümesi hakkında kaynak eserlerde ma’lûmât bulunamayan Baba Haydar, 957 (m. 1550) senesinde İstanbul’da Eyyûb Sultan semtinde vefât etti. Baba Haydar hazretleri, küçüklüğünde asıl memleketi olan Semerkand’da Hâce Ubeydüllah-i Ahrâr hazretlerinin derslerine devam edip, yetişti. Hâce hazretlerinin yüksek halîfelerinden … Devamını oku

ATÛFÎ (Hızır bin Mahmûd)

Osmanlı âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Hızır bin Mahmûd bin Ömer Atûfî olup, lakabı Hayreddîn’dir. Doğum târihi belli olmayıp, Merzifon’da doğdu. 948 (m. 1541) senesinde İstanbul’da vefât etti. Eyyûb semtinde, hazret-i Hâlid’in ( radıyallahü anh ) civarında, meşhûr âlimlerden Hatîb Kâsımoğlu’nun yakınına defnedildi. Hayreddîn Atûfî, zamanının büyük âlimlerinden okudu. Mevlânâ Bahtî Halîfe’den tefsîr ve hadîs ilmini, Amasyalı … Devamını oku

AŞÇI-ZÂDE HASEN ÇELEBİ

Osmanlı devletinde yetişen âlimlerden ve dîvân şâirlerinden. İsmi, Hasen Çelebi olup, “Aşçı-zâde” lakabı ile meşhûr oldu. Gelibolulu olup, doğum târihi belli değildir. Fazilet ve ma’rifet sahibi, ilim ve hikmet kaidelerini iyi bilen her ilimde mahir olan yüksek bir âlim idi. Sözleri gayet fasîh ve belîğ idi. Yumuşak huylu, lütuf ve ihsânları bol ve cömert idi. … Devamını oku