CEMÂL HALÎFE

Osmanlı âlimlerinden. İsmi, Cemâleddîn İshak Karamânî’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Şakâyık-ı Nu’mâniyye müellifînin kaydettiğine göre, 933 (m. 1526) senesinde vefât etmiştir. Evliyânın ve âlimlerin meşhûrlarından Cemâleddîn Aksarâyî’nin neslindendir. Aksaraylıdır. O zaman Aksaray, Karaman denilen bir bölgenin sınırları içinde olması sebebiyle, buralı olanlara da Karamanı nisbeti verilirdi. Cemâl Halîfe’ye de bu sebeple Karamanı nisbeti verilmiştir. İlim tahsiline … Devamını oku

CELÂL-ZÂDE SÂLİH ÇELEBİ

Osmanlı devleti zamanında Anadolu’da yetişen Hanefî mezhebi fıkıh âlimi ve devlet adamı. İsmi, Molla Sâlih bin Kâdı Celâl er-Rûmî olup, meşhûr kadılardan Mevlânâ Celâl’in oğludur. 899 (m. 1493) senesinde Volçitrin’de doğdu. Doğduğu zaman, babası Volçitrin kadısı idi. 973 (m. 1565) senesi Rebî’ul-evvel ayında vefât etti. Eyyûb Sultan Nişancası’nda, birâderi Mustafa Çelebi’nin yaptırdığı câminin bahçesinde, yol … Devamını oku

CELÂL-ZÂDE MUSTAFA ÇELEBİ

Osmanlılar zamanında yetişen âlimlerden ve büyük devlet adamlarından. Tosyalı Kâdı Celâleddîn’in oğlu olan Celâl-zâde Mustafa Çelebi, Yavuz Sultan Selim Hân zamanında devlet hizmetine girmiş ve Kanunî Sultan Süleymân devrinde kânunların tedvinindeki bilgisi, ilmî ve ahlâkî fazileti ile şöhret bulmuştur. “Koca Nişancı” diye anılırdı. Babası Kâdı Celâleddîn, medreseden yetişerek Rumeli tarafındaki kazalarda kadılık etmiş ve derecesi … Devamını oku

CELÂLEDDÎN-İ DEVÂNÎ

İslâm âlimlerinin meşhûrlarından. Şafiî mezhebi âlimlerindendir. İsmi, Muhammed bin Es’ad es-Sıddîkî ed-Devânî’dir. Lakabı Celâleddîn’dir. 833 (m. 1426) senesinde, İran’ın Kazrûn şehrinin Devan nahiyesinde doğdu. 908 (m. 1502) senesinde, yetmişbeş yaşlarında iken vefât etti. Devan kasabası yakınlarında defn edildi. Hazreti Ebû Bekr Sıddîk’ın soyundan olduğu için, kendisine “Sıddîkî” denilmiştir. İlk tahsilini, Kazrûn’da Câmi-i mürşid’de hadîs ilmi … Devamını oku

CELÂL TÂNÎSERÎ

Hindistan’da yetişen evliyânın meşhûrlarından. Doğum târihi bilinmemekte olup, 989 (m. 1581) senesinde vefât etti. Vefât ettiğinde doksanbeş yaşını geçmişti. Kabri, kendi memleketi Tânîser’dedir. Evliyânın meşhûrlarından olan Şeyh Abdülkuddûs hazretlerinin en başta gelen talebelerinden ve büyük halîfelerinden. Tasavvufda yetişip, üstün hâlleri kendisini öyle kaplamıştı ki, çok kerre sekr (tasavvuf sarhoşluğu) hâlinde olurdu. Namaz vakitlerinde, talebeleri ayılması … Devamını oku

BOSTAN EFENDİ (Mustafa bin Muhammed Ali)

Osmanlılar zamanında, Anadolu’da yetişen İslâm ulemâsından. Hanefî mezhebi fıkıh, tefsîr ve kelâm âlimi. İsmi, Mustafa bin Muhammed Ali Tirevî er-Rûmî olup, lakabı Muslihuddîn’dir. Bostan Efendi ve küçük Mustafa Efendi diye tanınır. Tireli Muhammed Ali nâmında servet sahibi bir tüccârın oğlu olan Bostan Efendi, 904 (m. 1498)’de İzmir yakınlarında bulunan Tire kazasında doğdu. 977 (m. 1569) … Devamını oku

BİRGİVÎ

Osmanlı âlimlerinin en meşhûrlarından. İsmi, Muhammed bin Ali Birgivî’dir. Lakabı Zeynüddîn’dir 928 (m. 1521) senesinde Balıkesir’de doğdu. 981 (m. 1573)’de Birgi’de vefât etti. Türbesi, Aydın’ın Birgi kasabasında bir tepe üzerindedir. İlimdeki yüksek derecesinden dolayı İmâm-ı Birgivî ismiyle meşhûr olup, Türk âlimlerinin baş tacıdır. Hanefî mezhebinden olup, asrının en meşhûr âlimlerinden idi. İmâm-ı Birgivî’nin babası âlim … Devamını oku

BEHÂYÎ ABDULLAH EFENDİ

Kanunî Sultan Süleymân, İkinci Selîm ve Üçüncü Murâd zamanı Osmanlı âlim ve kadılarından. Bayrâmiyye tarikatının büyüklerinden Şeyh Behâeddîn-zâde Mehmed Efendi’nin torunu Lütfullah Çelebi’nin oğludur. Behâyî Abdullah Efendi adıyle  meşhûr oldu. 940 (m, 1533) senesinde doğdu. 996 (m. 1588) senesinde Mekke-i mükerreme kadısı iken vefât etti. Gençliğinde ilim öğrenmeye kabiliyetli ve zekî idi. Uzun zaman Taşköprü-zâde’nin … Devamını oku

BEHÂÜDDÎN-ZÂDE (Muhyiddîn Muhammed bin Behâüddîn)

Osmanlılar zamanında Anadolu’da yetişen evliyânın büyüklerinden. Tefsîr, hadîs ve Hanefî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Muhammed bin Behâüddîn bin Lütfullah olup, lakabı Muhyiddîn’dir. Behâüddîn-zâde ve Behâî diye tanınır. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. 952 (m. 1545) senesinde Kayseri’de vefât edip, Hocasının hocası olan Şeyh İbrâhim-i Kayserî hazretlerinin yanına defn olundu. Çocukluğundan i’tibâren tam bir edeb ve … Devamını oku

BEHÂEDDÎN MECZÛB EL-KÂDİRÎ

Mısır’da yetişen evliyânın büyüklerinden. Behâeddîn Meczûb el-Kâdirî diye tanınır. Doğum târihi ve yeri kat’î olarak tesbit edilememiştir. 920 (m. 1514) veya 922 (m. 1516) senesinde Mısır’da vefât etti. Bâb-üş-Şa’riye denilen yerin yakınında defn olundu. Keşf ve kerâmet sahibi olan âriflerin büyüklerinden idi. Keşflerinde hatâ ve yanılma görülmezdi. Keşfleri doğru çıkardı. İlk zamanlarında Câmi-i Meydân-il-Kamh’da hatîblik … Devamını oku

BEDRÜDDÎN İBNİ GAZZÎ

Fıkıh, hadîs ve tefsîr âlimi. İsmi, Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed bin Abdullah bin Müferric bin Bedrüddîn bin Osman bin Câbir bin Fadl bin Dav’ül Gazzî’dir. Künyesi; Ebü’l-Fadl, Ebü’l-Berekât, Ebü’l-Cüd olup, lakabı Bedrüddîn’dir. İbn-i Gazzî diye meşhûr oldu. 904 (m. 1499) senesi Zilka’de ayının ondördünde Dımeşk’da doğdu. 984 (m. 1576) senesi Şevval ayının … Devamını oku

BEDREDDÎN (Mahmûd bin Abdullah)

Osmanlılar zamanında yetişen İslâm âlimlerinden. Kâdı ve müderris. İsmi, Mahmûd bin Abdullah (veya Ubeydullah) olup lakabı Bedreddîn’dir. Bedreddîn Mahmûd Efendi diye tanınır. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. Kaynak eserlerde hâl tercümesi hakkında fazla ma’lûmat yoktur. 937 (m. 1530) senesinde Edirne vilâyetinde kadı iken vefât etti. Diğer birçok âlim, gibi Bedreddîn Mahmûd da küçük yaşta ilim … Devamını oku