ZEYREK-ZÂDE RÜKNEDDÎN EFENDİ

Osmanlı âlimlerinden. Zeyrek ismiyle meşhûr Muhammed bin Mahmûd Efendi’nin oğludur. Zeyrek-zâde diye tanınır. İsmi Ahmed, lakabı Rükneddîn’dir. Zeyrek-zâde Rükneddîn bin Muhammed Efendi diye meşhûrdur. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. 939 (m. 1532)’da Edirne’de vefât etti. Orada yaptırdığı mektebin yanında medfûndur. Kendisi çok küçük yaşta iken babası, Zeyrek Muhammed Efendi vefât etti. Babasız olarak yetişen Rükneddîn … Devamını oku

ZEYREK MUHAMMED EFENDİ

Fâtih Sultan Mehmed Hân zamanında, Anadolu’da yetişen âlimlerden. Muhammed Efendi’nin babası, Mahmûd Hüseynî’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Hacı Bayram-ı Velî hazretlerinin yüksek talebelerinden olup, çok zekî olduğu için, hocası tarafından “Zeyrek” lakabı verildi. Daha çocuk iken Hacı Bayram-ı Velî’nin talebesi oldu. Tasavvuf ilminde de çok yükseldi. Allahü teâlânın zâtına ve sıfatlarına âit ince bilgileri elde etti. … Devamını oku

ZEYNÎ ÇELEBİ

Osmanlı âlimlerinin meşhûrlarından. İsmi, Muhammed bin Muhammed Fenârî olup, lakabı Zeynüddîn ve Zeynel’âbidîn’dir. Zeynî Çelebi diye meşhûr oldu. Doğum târihi bilinmeyen Zeynî Çelebi, Hanefî mezhebi âlimlerindendir. 926 (m. 1520) senesinde Haleb kadısı iken, Rebî’ul-evvel ayının başlarında vefât etti. Zeynî Çelebi, aynı zamanda amcazâdesi olan Molla Alâüddîn Fenârî ve Mu’arref-zâde gibi meşhûr âlimlerin derslerinde ve hizmetlerinde … Devamını oku

ZENBİLLİ ALİ EFENDİ

Osmanlı âlimlerinin meşhûrlarından. Sekizinci Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi, Ali bin Ahmed bin Cemâleddîn Muhammed’dir. Lakabı Alâeddîn el-Hanefî er-Rûmî’dir. Evliyânın ve âlimlerin meşhûrlarından olan Cemâleddîn Aksarâyî’nin torunudur. Dedesine nisbetle “Cemâlî” denilmiş ve Ali Cemâlî ismiyle tanınmıştır. Evinin penceresinden bir zenbil sarkıtır, suâl sormak isteyenler, suâllerini bir kâğıda yazıp zenbile koyardı. O da çekip suâllerin cevâbını yazar, zenbili … Devamını oku

ZEKERİYYÂ ENSÂRÎ

Şafiî mezhebi fıkıh âlimi ve evliyânın büyüklerinden. İsmi, Zekeriyyâ bin Muhammed bin Ahmed bin Zekeriyyâ’dır. Künyesi Ebû Yahyâ, nisbeti Ensârî olup, lakabı Zeynüddîn’dir. 826 (m. 1423) senesinde Senîke’de doğdu. 926 (m. 1520) senesinde Kâhire’de vefât etti. Karâfe mezarlığında, İmâm-ı Şafiî’nin türbesinin tam karşısına defnedildi. Rebî İbni Abdullah, Sülemî’den Zekeriyyâ Ensârî’nin ilim öğrenmeye başlamasını şöyle anlattı: … Devamını oku

YÛSUF SİNÂNÜDDÎN

Osmanlı Devleti zamanında yetişen âlimlerden. İsmi Yûsuf olup, lakabı Sinânüddîn Halvetî’dir. Nisbeti, Âmesî’dir. Şeyh-ül-Harem diye meşhûr oldu. Doğum târihi bilinmemektedir. 1000 (m. 1592) senesinde Amasya’da vefât etti. Hayâtı hakkında fazla bir bilgi yoktur. Kur’ân-ı kerîmde haram kılınan şeylerin haramlığının sebeb ve hikmetlerinden bahseden, tefsîre dâir doksansekiz bâb üzerine tertiplenmiş, “Tebyîn-ül-mehârim” isminde bir eser yazdı. Çok … Devamını oku

YÛSUF BİN HÜSEYN KİRMASTÎ

Hanefî mezhebi âlimlerinden ve İstanbul kadılarından. İsmi, Yûsuf bin Hüseyn el-Kirmastî’dir. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. Meşhûr âlimlerden Hocazâde’nin talebesidir. Medreselerde müderrislik yaptı. Önce Bursa, sonra da İstanbul kadısı oldu. Çok güzel ahlâka sahipti. Herkesin takdîr ve taltif ettiği bir kimse idi. Kıymetli eserler yazdı. 906 (m. 1500) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri, Fâtih Câmii’nin … Devamını oku

YÖRÜK MUSLİHUDDÎN

Kanunî Sultan Süleymân Hân zamanı âlimlerinden. Aslen, Hamîd ve Teke vilâyetleri (Antalya, Isparta, Burdur havâlisi) yaylalarında konup göçen, hayvancılıkla geçinen yörüklerdendir. Doğum târihi bilinmemektedir. Yörük Muslihuddîn Efendi adıyla tanınırdı. 977 (m. 1569) senesinde Muharrem ayında, emekli iken vefât etti. Yörük Muslihuddîn Efendi, dağlarda hayvanları ile konup göçerken, ilimle meşgûl olmak istedi. O zamanın âlimlerinden Çivi-zâde … Devamını oku

YEGÂNÎ SİNÂN ÇELEBİ

Osmanlı devri din ve fen âlimi. İsmi, Yûsuf bin Molla Alâeddîn Ali olup, Molla Yegân’ın torunudur. Bursa’da doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. Sinânüddîn lakabı verilip, Yegânî nisbet edildi. 945 (m. 1538) senesinde vefât edip, Bursa’da, baba ve dedesinin medfûn olduğu Yıldırım Bâyezîd imâreti yanındaki muallimhânenin bahçesine defnedildi. Küçük yaşta, babasından ve yakın çevresinden ilim öğrenmekle tahsile … Devamını oku

YAVUZ SULTAN SELİM HÂN

İslâm halîfelerinin yetmişdördüncüsü ve Osmanlı pâdişâhlarının dokuzuncusu. İkinci Bâyezîd Hân’ın oğlu, Sultan Süleymân Hân’ın babasıdır. Hilâfeti, Osmanlı pâdişâhlarına bağlayan Selim Hân’dır. 875 (m. 1470)’de Amasya’da doğdu. 920 (m. 1514)’de Çaldıran’da İran şahı İsmâil-i Safevî’yi mağlub ederek, bozuk inanışlarının yayılmasını önledi. Böylece İslâmiyete büyük hizmet etti. Tebrîz’i de aldı. 922 (m. 1516)’de İstanbul’da ilk tersaneyi yaptı. … Devamını oku

YAHYÂ EFENDİ (Beşiktâşî)

Osmanlı âlim ve evliyâsından. İsmi Yahyâ nisbeti Beşiktâşî olup, Şamlı Ömer Efendi’nin oğludur. Aslen Amasyalıdır. Beşiktâşî Müderris Yahyâ Efendi; İbn-i Ömer el-Arabî, Yahyâ bin Ömer Beşiktâşî ve Molla Şeyh-zâde gibi isimlerle tanınıp meşhûr olmuştur. 900 (m. 1494) senesinde Trabzon’da doğdu. 977 (m. 1569) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri, Beşiktaş ile Ortaköy arasında yaptırdığı ve kendi … Devamını oku

YA’KÛB GERMİYANÎ

Osmanlı âlimlerinden ve tasavvuf büyüklerinden. Anadolu’nun batısında bulunan Germiyan (Kütahya) vilâyetinin, Şeyhli nâmıyla bilinen köyündendir. İsmi Ya’kûb, nisbeti Germiyânî’dir. Askeriyeye mensûb, yüksek rütbeli ve ileri gelen bir zâtın oğludur. Doğum târihi bilinmemektedir. 979 (m. 1571) senesi Cemâzil-evvel ayında vefât etti. İlk zamanlarından i’tibâren, ilim öğrenmek husûsundaki gayretleri sebebiyle zamanında bulunan yüksek âlimlerin, sohbet meclislerinde ve … Devamını oku

YA’KÛB BİN SEYYİD ALİ

Osmanlı âlimlerinden. İsmi, Ya’kûb bin Seyyid Ali el-Bursavî’dir. Seyyid Ali-zâde de denir. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. 931 (m. 1524) senesi hac dönüşü, Mısır’da vefât etti. Seyyid Ali-zâde, asrının âlimlerinden okudu. Sonra Bursa’da Hamza Bey Medresesi’nde müderris oldu. Daha sonra; Aydın’da, İbn-i Melek Medresesi’nde, tekrar Bursa’da Sultan Bâyezîd Hân Medresesi’nde, Sultâniyye Medresesi’nde, Sultan Murâd Hân … Devamını oku