ZİYÂÜDDÎN NAHŞEBÎ

Hindistan ulemâ ve evliyâsından. Seyyiddir. Bedâyûnlu idi. Bedâyûnî, Nahşebî, Dehlî ve Hindî nisbet edildi. Şeyh Hamîdeddîn Nâgûrî’nin torunu ve halifesi olan Şeyh Ferîd’in talebesi idi. Ondan ilim öğrenip, feyz aldı. Hindistan’da onun devrinde Ziya isminde üç kimse vardı. Biri Nahşebî diğerleri, Ziya Semnânî ve Ziya Bernî idi. Ziya Semnânî, zamanın büyük evliyâsı Nizâmüddîn Evliyâ’ya muhalifti. … Devamını oku

ZİYÂÜDDÎN BERNÎ

Hindistan’da yetişen meşhûr evliyâdan. Hâce Nizâmüddîn-i Evliyânın talebesidir. Hocasına yakın olmak ni’metine kavuşan seçilmişlerden idi. Gıyâspûr şehrinde otururdu. Doğum ve vefât târihleri kat’î olarak tesbit edilememiş ise de, 684 (m. 1285) senesi civarında doğup, 8. asrın sonlarında vefât ettiği bilinmektedir. Vefât târihi, Keşf-üz-zünûn’da 889 (m. 1493) olarak bildirilmiştir ki, bu mümkün değildir. Çok ilim tahsil … Devamını oku

ZEYNÜDDÎN MÛSULÎ (Ali bin Hüseyn)

Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Künyesi Ebü’l-Hasen, lakabı Zeynüddîn’dir. Fıkıh, usûl, kırâat, nahiv, edebiyat ilimlerinde âlim ve şâirdir. 681 (m. 1282) senesinde Musul’da doğdu. 755 (m. 1354) senesinde Musul’da vefât etti. İbn-i Şeyh-ül-Uveyne ismiyle de tanınmıştır. Uveyne, pınarcık ma’nâsındadır. Bu ismi alması, dedesinin bir işi sebebiyle olmuştur. Dedesi sâlih, evliyâ bir zât olup, Musul dışında kendisine … Devamını oku

ZEYNÜDDÎN ÂMİDÎ (Ali bin Ahmed)

Hanbelî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Âmid (Diyarbakır) şehrindendir. İsmi, Ali bin Ahmed bin Yûsuf bin Hıdr el-Âmidî olup, lakabı Zeynüddîn’dir. Aslen Âmidli olan Âmidî’nin, doğum ve vefât târihleri ve hâl tercümesi hakkında kaynaklarda fazla ma’lûmât yoktur. Vefât târihi 710 (m. 1310 ve 714 (m. 1314) olarak bildirilmiştir. Keşf-üz-zünûn’da ise 762 (m. 1361) olduğu yazılıdır. Memleketi olan … Devamını oku

ZEYNEB BİNTİ İSMÂİL

Hadîs ilmi âlimesi. İsmi, Zeyneb binti İsmâil bin İbrâhim bin Sâlim bin Sa’d bin Risâb İbn-ül-Habbâz, lakabı Ümmet-ül-azîz’dir. 659 (m. 1258) senesinde Cemâzil-evvel ayının sonunda doğdu. 750 (m. 1343) senesinde vefât etti. Ailesi tarafından sâliha, afife bir hanım olarak yetiştirilen Ümmet-ül-azîz, çok zekî ve akıllı idi. Babası, onu, ilim öğrenmesi için ba’zı âlimlerin yanına götürdü, … Devamını oku

ZEYLA’Î (Fahreddîn Osman bin Ali)

Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinin meşhûrlarından. İsmi, Osman bin Ali bin Muhammed el-Bâri’î ez-Zeyla’î’dir. Künyesi Fahreddîn olup, Ebû Muhammed künyesi ile tanınırdı. “Zeyla’î” nisbeti ile meşhûr oldu. Zeyla’, Kızıldenizin Habeşistan sahilinde bir kasabadır. Doğum târihi ve yeri bilinmemektedir. Fıkıh, nahiv ve ferâiz bilgilerinde büyük bir âlim olarak yetişti ve meşhûr oldu. 705 (m. 1305) senesinde Kâhire’ye … Devamını oku

ZERKEŞÎ (Muhammed bin Bahadır)

Tefsîr, hadîs ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Muhammed bin Bahadır bin Abdullah’tır. Ebû Abdullah künyesini aldı. Bedruddîn lakabı verildi. Aslen Türk olduğu için, Türkî nisbet edildi. Zerkeşî nisbetiyle meşhûr oldu. 745 (m. 1344) senesinde Kâhire’de doğdu. Kırkdokuz yaşında iken, 794 (m. 1392) senesinde Kâhire’de vefât etti. Karâfet-üs-sugrâ’da Emîr Bektemûr Sakî türbesi yakınına defnedildi. İlimle … Devamını oku

ZEHEBÎ

Fıkıh, hadîs ve târih âlimi. İsmi, Muhammed bin Ahmed bin Osman bin Kaymaz bin Abdullah et-Türkmânî el-Mısrî olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Lakabı ise Şemsüddîn’dir. 673 (m. 1274) senesi Rebî’ul-âhır ayında Şam’da doğdu. 748 (m. 1348) senesi Zilka’de ayının üçünde, Pazartesi gecesi, gece yarısından önce Mısır’da vefât etti. Bâb-üs-sagîr denilen yere defnedildi. Ailesi: Zehebî, aslen Türkmâniyye … Devamını oku

YÛSUF BİN İBRÂHİM (İbn-i Cümle)

Şâfiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Yûsuf bin İbrâhim bin Cümle bin Müslim bin Temmâm bin Hüseyn bin Yûsuf el-Hûrânî’dir. Lakabı Cemâleddîn olup, Ebü’l-Mehâsin el-Mühcî diye tanınırdı. 682 (m. 1283) senelerinde, Dımeşk’da doğduğu rivâyet edilmektedir. Fıkıh ilmini Hanbelî mezhebi âlimlerinden okudu. Sonra, Şafiî mezhebinin fıkıh bilgilerini öğrendi ve bu mezhebde büyük bir âlim olarak yetişti. Fahreddîn … Devamını oku

YÛSUF BİN ABDULLAH EL-KÜRÂNÎ

Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Yûsuf bin Abdullah bin Ömer bin Ali bin Hıdır el-Acemî el-Kürânî olup, künyesi Ebü’l-Mehâsin’dir. Lakabı ise Cemâlüddîn’dir. Doğum târihi belli değildir. 768 (m. 1367) senesi Cemâzil-evvel ayının ortalarında, bir Pazar günü vefât etti. Dergâhına defn edildi. Yûsuf el-Kürânî, en-Necm Mahmûd el-İsfehânî, el-Bedr eş-Şüsterî ve birçok âlim ve evliyâdan ilim öğrendi. Ahlâk ilminin … Devamını oku

YÛNUS BİN ABDÜLMECÎD EL-ERMENKÎ (Kâdı Sirâcüddîn-i Ermenkî)

Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Yûnus bin Abdülmecîd bin Ali bin Dâvûd el-Hüzelî’dir. Sirâcüddîn-i Ermenkî diye meşhûr oldu. 644 (m. 1246) senesi Muharrem ayında, Mısır’ın Ermenk Kasabasında doğdu, önceleri Kûs şehrinde, Mecdüddîn İbni Dakîk-ül-Iyd’in ilim meclislerine devam edip, ondan çok faydalandı. Fıkıh ilmindeki üstadı, bu zâttır. Ayrıca Sirâcüddîn-i Ermenkî’ye fetvâ husûsunda icâzet: de vermişti. Sonra … Devamını oku

YÂKÛT-İ ARŞÎ (El-Habeşî)

Âriflerin ve evliyânın büyüklerinden ve meşhûrlarından. Ebü’l-Abbâs-ı Mürsî hazretlerinin talebelerinin büyüğü olup, Habeşistanlıdır. 707 (m. 1307) senesinde Mısır’da İskenderiyye şehrinde vefât etti. Rivâyet edildiğine göre, Ebü’l-Abbâs-ı Mürsî hazretleri İskenderiyye’de bulunduğu sırada, sıcak bir yaz günü, kış günlerine mahsûs olan asîde yemeğini pişirip, talebelerine ve dostlarına ikram etmişti. Herkes hayret edip, bu sıcak yaz gününde kış … Devamını oku

VENŞERÎSÎ (Hasen bin Osmân)

Cezâyir-Tilmsân’da yetişen fıkıh âlimlerinden. İsmi, Hasen bin Osman bin Atıyye el-Venşerîsî’dir. Tahminen 724 (m. 1324) senesinde doğdu. Büyük ve âdil bir fıkıh âlimi idi. Matematik ilmini çok iyi bilirdi. Fıkhın bir babı olan ferâiz (miras) bilgilerinin hesaplarını çok güzel yapardı. Fıkhın her mes’elesinde derin bilgiye sahipti. Kıymetli eserleri ve şiirleri vardır. Fazilet ve güzel ahlâk … Devamını oku