ZİYÂÜDDÎN MÂRÂNÎ (Osman bin Îsâ)

Hadîs ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. Künyesi, Ebû Amr olup ismi, Osman bin Îsâ bin Derbâs’tır. 516 (m. 1122) yılında Musul’un batısındaki Hedbân’da doğdu. Hedbânî, Mârânî, Mısrî, Kürdî nisbet edildi. İslâmiyete hizmetlerinden dolayı Ziyâüddîn lakabı verildi. Seksen altı yaşlarında iken 602 (m. 1205) yılında Kâhire’de vefât edip Karâfe kabristanına defnedildi. Küçük yaşta temel din bilgilerini … Devamını oku

ZEYD BİN HASEN EL-YEMENÎ

Yemen’de yetişen Şafiî âlimlerinden. İsmi. Zeyd bin Hasen bin Muhammed bin Ahmed bin Meymûn bin Abdullah Abdülhamîd İbni Eyyûb el-Yemenî el-Fâyeşî’dir. 458 (m. 1066) senesi Şevval ayında Yemen’de doğdu. Ahmed, Ali, Kâsım isimlerinde çocukları vardır. Şafiî mezhebinin büyük âlimlerindendir. Yaşadığı devirde, Yemen diyarında yetişen fakîhlerin şeyhi, üstadı kabûl edilmişti. Tefsîr, kırâat, hadîs, lügat, nahiv, kelâm, … Devamını oku

ZENGÎ ATÂ

Türkistan evliyâsının büyüklerinden. Ahmed Yesevî hazretlerinin ilk hocası Arslan Baba’nın torunlarındandır. Ahmed Yesevî’nin dört halîfesi vardı. Bunlar, Mensûr Atâ, Saîd Atâ, Süleymân Atâ, Hakîm Atâ veya son ikisinin aynı şahıs olma durumunda, Süleymân Hakîm Atâ adlarını taşıyorlardı. Mensûr Atâ, Ahmed Yesevî hazretlerinin hocası Arslan Baba’nın oğlu idi. İlk terbiyesini babasından aldı. Ahmed Yesevî hazretlerinin terbiyesine … Devamını oku

ZAHÎRUDDÎN-İ HÂREZMÎ (Ahmed bin İsmâil)

Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin İsmâil bin Muhammed bin Aydoğmuş et-Tümürtâşî el-Hârezmî olup, künyesi Ebû Muhammed ve Ebü’l-Abbâs, lakabı Zahîruddîn’dir. Doğum târihi kat’î olarak bilinmeyen Zahîruddîn Hârezmî, 601 (m. 1204) senesinde vefât etti. Vefât târihine dâir başka rivâyetler de vardır. Harezm’de yetişen Hanefî mezhebi fıkıh ve hadîs âlimlerinin büyüklerinden olan Zâhiruddîn Ahmed bin … Devamını oku

ZAHÎRUDDÎN BUHÂRÎ (Muhammed bin Ömer)

Meşhûr Hanefî fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Ömer bin Muhammed en-Nevhâbâdî el-Buhârî’dir. Lakabı Zahîruddîn’dir. 616 (m. 1219) senesinde doğup, 683 (m. 1284) târihinde vefât etti. Buhârâ’ya bağlı bir köy olan Nevhâbâdlıdır. Onun için Nevhâbâdî denir. Şems-ül-eimme Kerderî ve Muhammed bin Muhammed Ömer’in yanında âlim oldu. Ebû Abbâs Ahmed bin Saati onun yanında ilim ile meşgûl … Devamını oku

YÛSUF BİN MUHAMMED (İbn-i Nahvî)

Fıkıh ve hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebü’l-Fadl olup, İbn-ün-Nahvî ismiyle tanınmıştır. Tilemsan’da yetişen evliyâ ve âlimlerdendir. Doğum târihi bilinmemektedir. 513 (m. 1119) senesinde Tunus’un Tevzer şehrinde Benî-Hamîd kal’asında vefât etti. Kabri meşhûr olup, ziyâret edilmektedir. Fıkıh, hadîs ve tasavvuf ilminde âlimdir. Bilhassa i’tikâd ve fıkıh ilminde derin bilgi sahibiydi. Ebû Abdullah el-Mâzirî’den, Ebû Zekeriyyâ eş-Şakrâtısî’den, Abdülcelîl … Devamını oku

YÛSUF BİN ABDÜRRAHMÂN

Fıkıh ve usûl âlimlerinden. Künyesi Ebû Muhammed ve Ebü’l-Mehâsin, lakabı Muhyüddîn’dir. İbn-ül-Cevzî ismiyle tanınmıştır. 580 (m. 1185)’de Bağdad’da doğdu. 656 (m. 1258) senesinde vefât etti. Ayrıca tefsîr ve hadîs ilminde de âlim, vâ’iz ve şâirdir. Önce babasından, sonra; Yahyâ bin Bûş, Zâkir bin Kâmil, İbn-i Kuleyb, Ebû Mensûr Abdullah bin Abdüsselâm, İbn-ül-Ma’tûş ve Ebü’l-Hasen bin … Devamını oku

YÛSUF BİN ABDÜRRAHÎM AKSÛRÎ

Evliyânın meşhûrlarından. Künyesi Ebü’l-Haccâc el-Kuraşî el-Mehdevî’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Mısır’da Aksûr denilen bölgede yerleşmiş ve orada 642 (m. 1244) senesinde vefât etmiştir. Kabri Aksûr’da olup, bilinmekte ve ziyâret edilmektedir. Hocası Şeyh Abdürrazzâk’dır. Tasavvufta yetişmiş, sözleri ve hâlleri meşhûr bir zât idi. Çok talebesi var idi. Tasavvuf yolunda ilerlemek isteyenler için şöyle buyurmuştur: “Bu yola girmek … Devamını oku

YÛNUS BİN YÛSUF EŞ-ŞEYBÂNÎ

Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Yûnus bin Yûsuf bin Müsâid eş-Şeybânî el-Buhârî’dir. Yûnus eş-Şeybânî; âlim, kâmil, sâlih, kerâmetler sahibi bir zât idi. Devamlı Allahü teâlâyı zikrederdi. Doğum târihi bilinmemekte ve hayâtı hakkında fazla bir bilgi yoktur. 619 (m. 1222) senesinde Mardin’de vefât etti. Şöyle anlatılır: Yûnus eş-Şeybânî birgün bir kâfileyle yola çıktı. Yolun en tehlikeli bir noktasına … Devamını oku

YAHYÂ BİN REBÎ’

Bağdad’da yetişen tefsîr, hadîs, fıkıh, ferâiz, kelâm ve kırâat âlimlerinden. İsmi, Yahyâ bin Rebî’ bin Süleymân bin Harrâz bin Süleymân el-Ömerî el-Vâsıtî el-Bağdadî olup, künyesi, Ebû Ali’dir. Lakabı Mecdüddîn olup, târih ve matematikte de âlim idi. Şafiî mezhebi âlimlerinden olan Yahyâ bin Rebî’, 528 (m. 1134) senesi Ramazan ayında Vâsıt şehrinde doğdu. 606 (m. 1210) … Devamını oku

ÜSTÂD-ÜL-A’ZAM (Muhammed bin Ali bin Muhammed)

Fıkıh âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Ali bin Muhammed bin Ali el-Hüseynî el-Hadramî olup, künyesi Ebû Ali’dir. Üstâd-ül-a’zam lakabıyla tanınmıştır. Seyyid olup, Hazreti Hüseyn’in evlâdındandır. 574 (m. 1178) senesinde, Cezîret-ül-Arab’da bulunan Hadramût bölgesinin en meşhûr kasabası olan Terim’de doğdu. 653 (m. 1256) senesinde orada vefât etti. Ba’zı kıymetli risaleleri mevcût olup, “Bedâi’u ulûm-il-mükâşefât-i … Devamını oku