KAFFÂL-İ KEBÎR

Şafiî âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin Ali bin İsmail olup, künyesi Ebû Bekr’dir. 291 (m. 903) senesinde Semerkand’a bağlı bir yer olan Şâş’da doğup, 365 (m. 975) senesinde yine burada vefât etmiştir. Başka bir Kaffâl daha vardır. Bu da Şâfiîlerin büyük âlimlerindendir. İmâm-ı Haremeyn’in pederi Ebû Muhammed el-Cüveynî’nin hocasıdır. 417 (m. 1026)’de 90 yaşında Sicistan’da … Devamını oku

İSMÂİL BİN HAMMÂD CEVHERÎ

Nahiv âlimi. Lügat ve edebiyatta imâm. Künyesi, Ebû Nasrolan İsmail bin Hammâd’a, Türkistan’ın Fârâb şehrinde doğduğu için Fârâbî denildi. Daha çok Cevherî lakabıyla meşhûr oldu. Ba’zı rivâyetlere göre 398 (m. 1007) yılında Nişâbûr’da vefât etti. Vefât târihi hakkında değişik rivâyetler vardır. İlk tahsilini, dayısı ve “Dîvân-ül-edeb” adlı eserin yazarı olan Ebû İbrâhim İshâk Fârâbî’den alan … Devamını oku

İSMÂİL BİN AHMED HÎRÎ (Ebû Abdurrahmân Mukrî)

Tefsîr, hadîs, kırâat ve Şafiî fıkıh âlimi, vâ’iz. Künyesi, Ebû Abdurrahmân olup, ismi İsmail bin Ahmed bin Abdullah’dır. Aslen Nişâbûrludur. Hîrî nisbet edilip, Darîr ve Mukrî lakâbları verildi. 361 (m. 971) yılında doğan Ebû Abdurrahmân 430 (m. 1039) yılında vefât etti. İlim öğrenmek ve öğretmek için seyahatlerde bulunan Ebû Abdurrahmân Darîr, değişik bölgelerin âlimlerinden ilim … Devamını oku

İSHÂK BİN ABDULLAH BEZZÂZ

Hadîs âlimlerinden. Künyesi Ebû Yâ’kûb olup, ismi İshâk bin Abdullah bin İbrâhîm bin Abdullah bin Seleme’dir. Aslen Kûfeli olan İshâk bin Abdullah’ın doğum târihi belli değildir. Birçok memlekete giderek, oralarda bulunan İslâm âlimlerinden ders okuyan ve hadîs-i şerîf dinleyen İshâk bin Abdullah, birbirinden kıymetli hadîse dâir kitablar yazmıştır. Bunlardan Müsned’i meşhûrdur. Vefât edinceye kadar Bağdâd’da … Devamını oku

İMÂM-I MÂTÜRİDÎ

Ehl-i sünnetin iki i’tikâd imamından birincisi. İsmi, Muhammed bin Muhammed Mâtürîdî’dir. Künyesi, Ebû Mensûr’dur. Doğum târihi kesin olarak bilinmemekte olup, 238 (m. 862) yılında doğduğu tahmin edilmiştir. Doğum yeri Semerkand’ın Mâtürid nâhiyesidir, 333 (m. 944)’de Semerkand’da vefât etti. Ebû Eyyûb Hâlid bin Zeyd el-Ensârî’nin ( radıyallahü anh ) soyundan olduğu ba’zı tarihçiler tarafından kaydedilmiştir. İmâm-ı … Devamını oku

İMÂM-I EŞ’ARÎ

Ehl-i sünnetin i’tikâddaki iki imamından biri. İsmi, Ali bin İsmail’dir. Künyesi, Ebü’l-Hasen’dir. 260 veya 266 (m. 879) senesinde Basra’da doğdu. 324 veya 330 (m. 941)’da Bağdâd’da vefât etti. Basra kapısı ile Kerh arasındaki kabristana defn edildi. Soyu, Eshâb-ı kiramdan bir Sahâbîye dayanmakta olup, şeceresi şöyledir: Ali bin İsmail bin İshâk bin Sâlim bin İsmail bin … Devamını oku

İBRÂHÎM-İ KASSÂR (İbrâhîm bin Dâvûd er-Rakkî)

Şam’da yetişen tasavvuf âlimlerinden. Evliyânın büyüklerinden. Adı, İbrâhîm olup, babasının adı da Dâvûd’dur. Şam civarında bulunan Rakka’da doğup büyüdüğü için, “Rakkî” de denilmektedir. Künyesi, Ebû İshâk’dır. Uzun bir ömür yaşadı. Şam’da yetişen evliyânın pekçoğu ile görüşüp sohbetlerinde bulundu. Çocuk iken Zünnûn-i Mısrî hazretlerini de gördü. Evliyânın büyüklerinden Cüneyd-i Bağdâdî’nin ve Ebû Abdullah-ı Celâ’nın zamanında yaşamıştı. … Devamını oku

İBRÂHİM BİN ŞEYBÂN

Evliyânın büyüklerinden. İsmi İbrâhîm bin Şeybân Kırmısînî olup, künyesi Ebû İshâk’dır. Kazvinlidir. Ebû Abdullah Magribî’nin talebesi, İbrâhîm-i Havvâs’ın arkadaşıdır. Başka büyük zâtlarla da görüşüp sohbet etti. 337 (m. 949)’de vefât etti. Haram ve şüphelilerden sakınmakta, kitap ve sünnete tâbi olmakta, büyüklere bağlılıkta çok ileri idi. İyi huyları ve güzel vasıfları çok idi. Nefsin arzu ettiklerini … Devamını oku

İBRÂHİM BİN SIRRÎ ZECCÂC

Nahiv, tefsîr ve lügat âlimi. Künyesi, Ebû İshâk olup, tam ismi, İbrâhîm bin (Muhammed bin) Sırrî bin Sehl’dir. Camcılık yaptığı için Zeccâc lakabı verildi. Hakkaklık (oymacılık)da yapardı. Ebû İshâk Zeccâc diye meşhûr oldu. Bağdâd’da doğan Zeccâc, yine orada 311 (m. 923) yılında vefât etti. Zamanında arabî ilimleri en iyi bilen diye meşhûr olan Müberrid’in talebesi … Devamını oku

İBRÂHİM BİN MUHAMMED (Ebû Mes’ûd-i Dımeşkî)

Şam’da yetişen hadîs âlimlerinden. İsmi, İbrâhîm bin Muhammed bin Ubeyd ed-Dımeşkî’dir. Künyesi Ebû Mes’ûd’dur. Doğum târihi belli değildir. Büyük bir hadîs âlimidir. Hadîs-i şerîf öğrenmek için Bağdâd, Basra, Kûfe, Vâsıt, İsfehân, Horasan gibi birçok şehirleri dolaştı. Hadîs ilminde emsalleri arasında yükselen âlimlerden birisi oldu. “Kitâb-ül-etrâf ales-Sahîhayn” isminde meşhûr bir eseri vardır. 400 (m. 1010) senesinin … Devamını oku

İBN-İ YEZDÂNYÂR

Evliyânın büyüklerinden. İsmi Hüseyn bin Ali bin Yezdânyâr olup, lakabı Ebû Bekr’dir. Urmiyelidir. Hadîs rivâyet ettiği zâtlardan dördüncü asırda yaşadığı anlaşılmaktadır. Tasavvufta, kendisine has tâkib ettiği bir yolu vardı. Haramlardan ve şüphelilerden çok sakınır, devamlı mübahların fazlasını terk ederdi. Zâhiri ilimlerde de âlimdi. Kendisine “Haya (utanmak) nedir?” diye sordular. Onlara şöyle buyurdu: “Hayanın çok yönleri … Devamını oku