Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. Künyesi Ebû Hâmid olup ismi, Muhammed bin İbrâhim bin Ebî Fadl’dır. Nişâbûr’la Cürcân arasında bir yer olan Câcerm’de doğdu. Doğduğu yere nisbetle Câcermî ve Sehlî denildi. Dîn-i İslama hizmetlerinden dolayı Mu’înüddîn lakabı verildi. 613 (m. 1216) yılında Nişâbûr’da vefât etti.
Küçük yaştan i’tibâren Horasan bölgesi ve Nişâbûr taraflarında ilim öğrenen Ebû Hâmid Câcermî’nin, Abdülmün’im bin Abdullah Furâvî’den ilim tahsil ettiği bilinmektedir. Yıllarca ilim tahsil edip Allahü teâlânın dînini öğrenmek için çalıştıktan sonra, Nişâbûr’a gidip yerleşti. Nişâbûr’da ömrünün sonuna kadar tâliblerine ilim öğretti. Birçok kitap yazdı. “El-Kifâye”, “İzâh-ül-veciz”, “Et-Tenbîh”, “Şerh-ü ehâdis-il-mühezzeb” adlı kitaplar onup eserleri arasındadır.
Allahü teâlânın dînini öğrenmek ve öğretmek için elinden gelen gayreti gösterdi. Allahü teâlânın emir ve yasaklarına tam uyduğu gibi, Resûlullaha da ( aleyhisselâm ) her hâl ve hareketinde tâbi olurdu. Güler yüzü, hoş sohbeti, merhameti, cömertliği ile herkesin sevgisini kazandı. İnsanları çok güzel idâre eder, herkese karşı güler yüz gösterirdi. Hiç kimseye zarar vermez, hiç kimseyi rahatsız etmezdi. İnsanlara devamlı iyilik yapmak için uğraşırdı. Bir insana en büyük iyilik olan îmân ni’metini ve Cehennem ateşinden kurtulmak saadetini kazandırmak için çok çalışırdı. Onun bütün düşüncesi, Allahü teâlânın rızâsını kazanabilmek, O’nun kulluğuna lâyık olabilmekti, ömrünü bu yolda harcadı. Allahü teâlânın dînini öğretirken vefât etti.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Sübkî) cild-8, sh. 44
2) Şezerât-üz-zeheb cild-5, sh. 56
3) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Esnevî) cild-1, sh. 374
4) Vefeyât-ül-a’yân cild-4, sh. 256
5) Mu’cem-ül-müellifîn cild-8, sh. 212
6) El-A’lâm cild-5, sh. 296
CÂCERMÎ (Muhammed bin İbrâhim)