MUHAMMED BİN ESLEM TÛSÎ

Evliyânın büyüklerinden. Tefsîr, hadîs ve kelâm âlimlerindendir. İsmi, Muhammed bin Eslem bin Sâlim bin Yezîd Tûsî olup, künyesi Ebü’l-Hasen’dir. Salâhda (doğrulukda) meşhûr idi. 242 (m. 856) senesi Muharrem ayında vefât etti. Cenâze namazında binlerce insan bulundu. Hadîs ilminde sika (güvenilir) bir zât olup, hafız (yüzbinden fazla hadîs-i şerîfi, râvilerinin hâl tercemeleri ile birlikte ezbere bilen) … Devamını oku

MUHAMMED BİN EBÎ VERD

Evliyânın büyüklerinden. Hadîs ilminde de âlim olup, doğum târihi bilinmemektedir. 263 (m. 876) senesinde vefât etti. Bağdâd’da doğup büyümüş ve ilim tahsilini orada yapmıştır. Evliyânın meşhûrlarından Cüneyd-i Bağdadînin, akrabası olup, sohbetinde bulunmuştur. Zamanındaki meşhûr velîlerden Sırrî-yi Sekatî’nin, Haris Muhâsibî’nin, Bişr-i Hafî’nin ve Ebü’l-Feth el-Hammâl’ın sohbetlerinde bulunmuştur. Böylece tasavvufta yetişmiştir. Hadîs ilminde; Ebû Nadr Hâşim bin … Devamını oku

MUHAMMED BİN EBAN EL-BELHÎ

Hadîs âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Ebân bin Vezîr el-Belhî’dir. Künyesi, “Ebû Bekir” olup, lakabı “Hamdeveyh”dir. Hadîs hafızlarından Vekî’ bin Cerrâh’ın kâtipliğini yapmıştır. 244 (m. 808) senesinin Muharrem ayında Belh şehrinde vefât etti. Hadîs âlimlerinin büyüklerinden olan Muhammed bin Ebân; Süfyân bin Uyeyne, Ebû Hâlid el-Ahmer, Abdullah bin Vehb, Ebû Bekir bin Iyâş, İbn-i Uleyye ve … Devamını oku

MUHAMMED BİN DÂVÛD EZ-ZÂHİRÎ

Meşhûr fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Dâvûd bin Ali bin Halef el-İsfehânî’dir. “ez-Zâhirî” ismi ile de tanınmıştır. Künyesi, Ebû Bekir’dir. Bedeninin zayıflığından ve renginin sarılığından dolayı kendisine “Usfûr-üş-Şevk” (Çalı Kuşu) lakabı verilmiştir. Usûlî ve farazî fıkıh, edebiyat, şiir, lügat ve haber ilimlerinde büyük âlimdir. Ailesi, İsfehânlıdır. Kendisi, 255 (m. 869) yılında Bağdâd’da doğup büyüdü. Orada … Devamını oku

MUHAMMED BİN AHMED EBİ HAYSEME

Büyük fıkıh ve hadîs âlimlerinden. Künyesi, Ebû Abdullah’dır. 279 (m. 892) senesinde vefât etti. Aslen Nesâlıdır. Nasr bin Ali Cehdâmî, Muhammed bin Muhammer el-Bahrânî, İbrâhîm bin İsmail el-Küheylî, Sa’îd bin Yahyâ el-Emevî ve daha başka âlimlerden (r.aleyhim) rivâyetler yapmıştır. Kendisinden de, Ahmed bin Kâmil el-Kâdî, Muhammed bin Hasen bin Maksim el-Mukrî, Ahmed bin Abdullah ez-Zirâ … Devamını oku

MUHAMMED BİN ABDULLAH MÛSULÎ

Hadîs âlimlerinden. Künyesi, Ebû Ca’fer’dir. 162 (m. 778) senesinde doğdu. 242 (m. 856)’da vefât etti. Hadîs ilminde hafız olup, yüzbin hadîs-i şerîfi senetleriyle birlikte ezberlemiştir. Hadîs ve muhaddislerle ilgili târih bilgisinde de âlim olup, Musul şeyhi (âlimi) lakabıyla meşhûrdur. Ebû Bekir bin Iyâş, Süfyân bin Uyeyne, Meâfî bin İmrân, Îsâ bin Yûnus gibi meşhûr hadîs … Devamını oku

MUHAMMED BİN ABDULLAH EL-ENSÂRÎ

Hadîs âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Abdullah el-Ensârî’dir. Künyesi, Ebû Abdullah’dır. Hadîs ilminde her sözü senettir. 215 (m. 830) senesinde vefât etti. Hadîs, fıkıh ve daha birçok ilimlerde büyük bir âlim olan Muhammed bin Abdullah el-Ensârî, Süleymân et-Temîmî ve daha başka âlimlerden ilim alıp, rivâyette bulundu. Kendisinden de İmâm-ı Buhârî ve daha birçok âlim ilim alıp, … Devamını oku

MUFADDAL BİN SELEME

Lügat, nahiv ve fıkıh âlimi. Tam ismi, Mufaddal bin Seleme bin Âsım ed-Dabî’dir. Künyesi, Ebû Tâlib olup, aslen Kûfeli olduğu için Kûfî, nahiv âlimi olduğu için Nahvî, lügat âlimi olduğu için Lügavî denilmiştir. Hanefî mezhebinde olup, Bağdâd’da Horasan Kapısı’ndaki evinde otururdu. Kendisi, Ehl-i Beyt’ten olup, baba ve dedeleri, ilimleriyle meşhûrdu. Oğlu da, Şafiî fıkıh âlimleri … Devamını oku

MUALLÂ BİN MENSÛR (EBÛ YA’LÂ)

Büyük fıkıh âlimlerinden. Künyesi, Ebû Ya’lâ’dır. Doğum târihi bilinmemektedir. 211 (m. 826) senesinde vefât etti. Bağdâd’da yerleşti. Orada, Mâlik bin Enes, Leys bin Sa’d, İbn-i Hey’a, Ebû Yahyâ bin Hamza (r.aleyhim) gibi büyük âlimlerden rivâyette bulunmuştur. Ondan da, Ali bin Medînî, Ebû Bekir bin Ebî Şeybe, Ebû Hayseme, Ebû Yahyâ Saika ve daha başkaları (r.aleyhim) … Devamını oku

MİMŞAD ED-DÎNEVERÎ

Evliyânın büyüklerinden. Irak âlimlerinden olup, ilimde zamanın bir tanesiydi. Riyâzet, hizmet, müşâhedede, hâl ve hareketlerinde, eşi ve bir benzeri yoktu. Dînever’de doğup, orada ilim tahsil etmiştir. 299 (m. 911)’de vefât etti. Mimşâd ed-Dîneverî; Cüneyd-i Bağdadî, Rüveym bin Ahmed ve Süfyân-ı Sevrî hazretleriyle aynı yıllarda yaşadı. Yahyâ el-Celâ, Sırrî-yi Sekatî ve Ma’rûf-i Kerhî hazretleriyle görüşüp, onların … Devamını oku

MENSÛR BİN AMMÂR

Evliyânın büyüklerinden. Künyesi, Ebü’s-Sırrî Sülemî olup, adı Mensûr bin Ammâr bin Kesîr’dir. Çeşitli ilimlerde âlim, hitâbeti çok kuvvetli, va’zları te’sîrli bir va’izdi. Aslen Mervli olup, Basra’da yaşamıştır. Yaklaşık 225 (m. 839) yılında vefât etmiştir. Mensûr bin Ammâr Iraklılar arasında sevilen, Horasanlılar tarafından makbûl sayılan bir zât idi. Azla yetinir, fazla dünyalık toplamazdı. Gönlü zengin, şânı … Devamını oku

KUTEYBE BİN SA’ÎD ES-SEKAFÎ

Büyük hadîs âlimlerinden. İsmi Yahyâ, künyesi Ebû Recâ, lakabı Kuteybe’dir. İsminin Ali olduğu da söylenmiştir. 150 (m. 767) senesinde. Bağlan’da doğdu. Bağlan, Belh şehrinin bir köyüdür. 240 (m. 855) târihinde vefât etti. Kuteybe bin Sa’îd, hadîs-i şerîf öğrenmek ve âlimlerden istifâde etmek için Irak, Medîne-i münevvere, Mekke-i mükerreme, Şam ve Mısır’a gitti. Mâlik bin Enes, … Devamını oku

KERÂBÎSÎ (HÜSEYN BİN ALİ)

Büyük fıkıh âlimlerinden. İsmi, Hüseyn bin Ali, Künyesi, Ebû Ali’dir. Kerâbîsî diye bilinir. Kerâbîs, kalın elbiselere denir. Hüseyn bin Ali böyle elbiseleri satardı. Onun için Kerâbîsî denmiştir. Doğum târihi bilinmemektedir. 248 (m. 862) senesinde vefât etti. Tahsilini Bağdâd’da yaptı ve burada çok hadîs-i şerîf dinledi. İmâm-ı Şafiî hazretlerinden ilim aldı. Onun talebelerinin büyükleri arasında sayılır. … Devamını oku