Kan, şarap, kendi ölmüş hayvanın leşi mal değildir. (Bâtıl) satış ile elde edilen malları yemek ve kullanmak haramdır.
İslamiyet ve çalışma hayatı -15-
Aslı ve sıfatı İslâmiyete uygun olmayan satışlara (Bâtıl satış) denir. Bunlar, yok hükmünde olan satışlardır. Kendisi mal sayılmayan şeylerin satılması bâtıldır. Mesela kan, şarap, kendi ölmüş hayvanın leşi mal değildir. (Bâtıl) satış ile elde edilen malları yemek ve kullanmak haramdır. Aşağıdaki bildirilen satışlar bâtıldırlar:
1. (Mütekavvim) mal olmayan, yani yemesi ve kullanılması helal olmayan şeylerin satılması ve bunlarla bir şey satın alınması bâtıldır. Şarap ve domuz eti ve kesmeyerek, meselâ boğarak, şişleyerek, vurarak, elektrikle öldürülen veya kitapsız kâfirin kestiği hayvanın leşi, mütekavvim olmayan maldır. Kan, kendi ölmüş hayvanın leşi ve hür insan mal değildir, Mütekavvim olmayan bir malın para veya deyn karşılığı satılması da bâtıldır.
2. Kendi mülkü olmayan şeyi satmak bâtıldır. Meselâ, havadaki kuşu, denizdeki balığı yakalamadan önce satmak bâtıldır.
3. Dünyaya gelmeden evvel yavruyu, memede olan sütü, tarlada yetişen yabanî otları biçmeden önce ve mülkünde bulunan kaynaktaki, nehirdeki suyu, bulunduğu yerde iken satmak bâtıldır.
4. Ağaçlarda belirmemiş olan meyveyi satmak bâtıldır.
5. Aklı olmayan küçük çocuğun alışverişi, yani pazarlık edip söz kesmesi bâtıldır. Babasının daha önce yaptığı anlaşma ile alacağı malı, çocuğu gönderip aldırması câizdir.
6. Deyn olan malı, deyn karşılığı satmak bâtıldır. Bunun için, her çeşit alacak, teslim almadan önce, hiç kimseye veresiye satılamaz.
7. Leş derisini dabağlamadan satmak bâtıldır. Dabağladıktan sonra câizdir. Leşin kemikleri, sinirleri, boynuzu, tüyü, kılı ve fil dişi satılır ve kullanılır. Domuzdan başka eti yenmeyen hayvanları ve haşerâtı ve balıktan başka deniz hayvanlarını, ancak kullanmaları faydalı olduğu zaman satmak câiz olur. Fakat yemeleri yine haramdır.
8. Domuzdan başka eti yenmeyen hayvanlar, Besmele ile kesilince veya avlayınca derisi söz birliği ile temiz olur. Deri ve etlerini satmak ve faydalanmak câiz olur. Necaset karışmış yağ satılır ve kullanılır, fakat yenmez.
9. Domuzu veya şarabı satmak veya satın almak için Müslümanın, herhangi bir zimmîyi vekil etmesi haramdır. Satın alınan şarabı sirke yapması veya dökmesi, domuzu başı boş bırakması ve satanın da semeni, aldığı bedelini fakirlere vermesi lâzım olur.
10. Canlı hayvanın etini tartı ile satmak ve koyunun üstündeki yünü ve canlı koyunun derisini satmak bâtıldır. Canlı hayvan etini tartı ile satmak veya satın almak isteyen kimse, pazarlık yerinde bile, hayvanı tartıp etini kilo üzerinden, kendi kendine hesap edip çıkardığı fiyata göre, canlı hayvanı toptan pazarlık etmelidir.
11. Bir binanın üst katı yıkıldıktan sonra, yalnız bu üst katını satmak bâtıldır. Çünkü, mal kalmamıştır. Mevcut olan mal satılır. Hak, yalnız olarak satılmaz. Bunun için, alınacak maaşı, erzakı, almadan önce satmak, bunların çeklerini bankaya kırdırmak bâtıldır.
2025-01-01 02:00:00