AYNÎ (Bedreddîn Mahmûd bin Ahmed)

Hanefî fıkıh âlimi ve tarihçi. İsmi, Mahmûd bin Ahmed bin Mûsâ bin Ahmed bin Hüseyn bin Yûsuf bin Mahmûd’dur. Lakabı “Bedreddîn” olup, “Ayni” nisbeti ile meşhûr oldu. Aslen Ankaralı olup, Türktür. Aynî’nin büyük dedesi Ahmed, oğlu Mûsâ ile milâdi ondördüncü asrın başlarında, Ankara’dan hicret ederek Haleb’de yerleşmiş ve babası Ahmed orada dünyâya gelmiştir. Bilâhare ailesi … Devamını oku

ALÂEDDÎN EFENDİ

Osmanlı devletinin altıncı şeyhülislâmı. Fıkıh, hadîs, tefsîr âlimi. İsmi, Ali Arabî olup, lakabı Alâeddîn’dir. Haleb’de doğdu. Doğum târihi bilinmemektedir. 901 (m. 1495) senesinde İstanbul’da vefât etti. Eyüb’de İdrîs Köşkü yakınında defnedildi. Alâeddîn Efendi, ilk tahsilini Haleb’de yaptıktan sonra Anadolu’ya geldi. Molla Gürânî, Kâdı Hızır Bey ve Fahreddîn Acemî’den ders aldı. Önce Edirne’de Dâr-ül-hadîs Medresesi’ne müderris … Devamını oku

AYDERÛSÎ (Abdülkâdir bin Abdullah)

Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Abdülkâdir bin Abdullah bin Abdullah Ayderûsî, Yemenî, Hadramûti ve Hindî’dir. Künyesi Ebû Bekr olup, lakabı Şemsüş-şümûs Muhyiddîn’dir. 978 (m. 1570) senesinde Hindistan’ın Ahmedâbâd şehrinde doğdu. 1038 (m. 1629) senesinde orada vefât etti. Kabri ziyâret mahallidir. Babası, o daha dünyâ gelmeden onbeşgün önce, rü’yâsında evliyâdan Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî, Şeyh Ebû Bekr Ayderûs ve … Devamını oku

CEMÂLEDDÎN UŞÂKÎ

Anadolu’da yetişen büyük velîlerden. İsmi Muhammed olup, künyesi Ebû Nizâmeddîn’dir. Uşâkî Seyyid Muhammed Efendi diye de bilinir. Doğum târihi belli değildir. Edirne’de doğdu. Halvetiyye yolu büyüklerinden olup, Uşâkîlik tarikatında pîr-i sânî sayılır. 1164 (m. 1751) senesinde İstanbul’da vefât etti. Eğrikapı da bulunan dergâhının avlusuna defnedildi. Cemâleddîn Uşâkî, ilim ve edebi ilk olarak Edirne’de medfûn bulunan … Devamını oku

DÂVÛD-İ BAĞDÂDÎ (İbn-i Circîs)

Bağdat’ta yetişen Hanefî mezhebi âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. Ziyâüddîn Mevlânâ Hâlid-i Bağdadî hazretlerinin talebelerindendir. İsmi, Seyyid Dâvûd bin Süleymân el-Bağdâdî en-Nakşibendî el-Hâlidî olup, seyyiddir. İbn-i Circîs diye tanınır. 1222 (m. 1807) senesinde Bağdat’ta doğdu. Doğum târihinin 1231 (m. 1816) olduğu da rivâyet edilmiştir. 1299 (m. 1882) senesinde Ramazân-ı şerîf ayında orada vefât etti. Hâl tercümesi … Devamını oku

İBN-İ ABDİLBERR (Muhammed bin Abdilberr es-Sübkî)

Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden ve meşhûr kadılardan. İsmi, Muhammed bin Abdilberr bin Yahyâ bin Ali bin Temmâm bin Yûsuf bin Mûsâ bin Temmâm bin Hâmid es-Sübkî’dir. Künyesi Ebü’l-Bekâ, lakabı da Behâüddîn idi. “İbn-i Abdilberr” diye meşhûr oldu. 707 (m. 1307) senesi Rebî’ul-evvel ayında doğdu. Birçok âlimden ders aldı. Tefsîr, fıkıh, usûl, edebiyat, lügat ve nahiv … Devamını oku

AYASOLUG ÇELEBİSİ MEHMED EFENDİ (Mehmed bin Kâdî-i Ayasolug)

Hanefî mezhebi fıkıh ve tefsîr âlimi. Ayasolug’da (Bugünkü Selçuk) doğup yetişti. Babası Ayasolug kadısı idi. O yüzden “Ayasolug Çelebisi oğlu” denmekle tanındı. Daha sonraları “Ayasolug Çelebisi” ona isim oldu. Bu adla tanındı. Bursa’ya gitti. Zamanın meşhûr âlimlerinden Molla Yegân’dan ilim tahsil etti. Din ve fen ilimlerinde kendisini yetiştirdi. Bursa’da çeşitli medreslerde müderrislik yapıp, birçok ilim … Devamını oku

AHMED ŞEYBÂNÎ

Hindistan’da yetişen İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. İsmi, Ahmed bin Mecdüddîn bin Tâc-ül-Efâdıl bin Şemseddîn Şeybânî’dir. İmâm-ı a’zam hazretlerinin en yüksek talebelerinden olan İmâm-ı Muhammed Seybâni’nin soyundandır. Hüseyn Nâgûrî’nin tale-besidir. Hindistan’da Nârnûl beldesinde doğup yetişti. Doğum târihi tesbit edilememiştir. Onsekiz yaşında iken Ecnür’e gidip, orada yerleşti. 927 (m. 1521) senesi Safer ayının yirmibeşinci günü vefât … Devamını oku

ASLAN DEDE (Meczûb)

Haleb’de yetişen velîlerden. İsmi, Aslan Dede olup, Meczûb diye tanınır. Allahü teâlânın aşkı ve evliyâlık hâlleri ile kendinden geçmiş hâlde bulunan evliyâdan idi. Doğum târihi bilinmemekte ise de, 1048 (m. 1638)’de vefât ettiği ve vefâtında yüz yaşını geçmiş olduğu bilinmektedir. Zamanının usûlüne göre ilim tahsil ettikten sonra, çeşitli vazîfelerde bulunan Aslan Dede, bir müddet kadı … Devamını oku

CÂRULLAH VELİYYÜDDÎN EFENDİ

Müfessir, Hanefî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Veliyyüddîn bin Mustafa’dır. Bugün Yunanistan sınırları dahilindeki Yenişehir’de doğdu. Doğum yerine nisbetle Yenişehir Fenârî nisbet edilip, Mekke-i mükerremede yedi sene kalıp, ibâdetle meşgûl olduğu için, Cârullah lakabı verildi. 1151 (m. 1738) senesinde İstanbul’da vefât edip, Fâtih’de kendi yaptırdığı kütüphâne ve medreseden müteşekkil külliyenin bahçesine defnedildi. Zamanının ulemâsından aklî ve … Devamını oku

ÇELEBİ-ZÂDE SEYYİD MEHMED ZEYNEL’ÂBİDÎN EFENDİ

Osmanlı âlimlerinden. Doksandokuzuncu Osmanlı şeyhülislâmıdır. İsmi, Mehmed Zeynel’âbidîn olup, eski Halep kadılarından Mehmed Sa’îd Efendi’nin oğlu, yetmişdördüncü şeyhülislâm Çelebi-zâde İsmâil Âsım Efendi’nin, Kızından torunudur. Sevgili Peygamberimizin temiz soyundandır. “Çelebi-zâde” diye bilinir. 1163 (m. 1750) senesinde İstanbul’da doğdu. 1239 (m. 1823) senesinde İstanbul’da vefât etti. Molla Gürânî Câmii karşısında, dedesi Çelebi-zâde Âsım Efendi’nin kabri yanında defnedildi. … Devamını oku

HÜSEYN BİN YÛSUF ED-DECÎLÎ (El-Bağdâdî)

Hanbelî mezhebi âlimlerinden. İsmi, Hüseyn bin Yûsuf bin Muhammed bin Ebî Sırrî ed-Decîlî’dir. Sonra Bağdadî nisbeti ile anıldı. Künyesi Ebû Abdullah olup, Sirâcüddîn lakabı ile tanınırdı. 664 (m. 1265) senesinde doğdu. Hanbelî fıkhında, kırâat, fıkıh, ferâiz, nahiv ve edebiyat ilimlerinde yetişti. Kur’ân-ı kerîmi daha küçük yaşta iken ezberledi. Hattâ denilir ki, Bekâra sûresini iki günde … Devamını oku

ÂMİRÎ EL-HARADÎ

Hadîs, târih ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Yahyâ bin Ebû Bekr bin Muhammed bin Yahyâ olup, lakabı Ebû Zekeriyyâ’dır. El-Âmiri el-Haradî nisbetleri ile meşhûr oldu. 816 (m. 1413) senesinde doğdu. 893 (m. 1488) senesinde, Yemen’de Hard denen yerde vefât etti. Zamanında Yemen’in en büyük âlimi ve muhaddîsi olan Âmirî el-Haradî, Yemen’de İbrâhim Nahvî’den ilim … Devamını oku