Büyük hadîs âlimlerinden. İsmi Ahmed bin Ca’fer ed Darîr, el Vekîî olup, künyesi, Ebû Abdurrahmân’dır. Ed-Darîr denmesinin sebebi a’mâ olup, iki gözü görmediğindendir. Doğum târihi bilinmemektedir. 215 (m. 830)’da Bağdâd’da vefât etmiştir.
Büyük hadîs âlimi olan Ahmed bin Ca’fer; Vekî’ bin Cerrah, Ebû Muâviye, Hafs bin Gıyâs ve birçok âlimden hadîs öğrenmiştir. Kendisinden de İbrâhîm bin İshâk, Ahmed bin Kâsım ve birçok âlim de rivâyette bulunmuşlardır. Hanbelî mezhebinde, sonra gelen âlimlerden olan Ahmed bin Ca’fer, hadîs ilminde hafızdır. Ya’nî yüzbin hadîs-i şerîfi sened ve râvileriyle ezbere bilmektedir. Hıfzı ya’nî duyduklarını aklında tutması pek kuvvetliydi. Ahmed bin Muhammed Ebû Nuaym şöyle dedi: “Hiç bir a’mâ görmedim ki, Ahmed bin Ca’fer’den hıfzı daha kuvvetli olsun. Ahmed bin Ca’fer’in ( radıyallahü anh ) ilim alma yolu işitmekle idi. O hadîsleri imamlardan bizzat dinlemek sûretiyle alırdı.
Dârekutnî “Ahmed el-Vekîî sika (sağlam, güvenilir) bir râvidir. Onun oğlu Muhammed de sikadır” buyurmuştur. İmâm-ı Ahmed bin Hanbel, Ahmed bin Ca’fer’e “Yâ Ebâ Abdurrahmân! Ben seni çok seviyorum” buyurdu. Harbî şöyle dedi: “İbni Ebî Şeybe’nin Müsnedinin tamamını okudum. Okuduğum her hadîsi ezberlediğini beyân edip, söylüyordu. Ona bu mes’eleyi sordum: “Ben bunu bir hadîs âliminden işittim. Cum’a günü sizden işittiklerimi de öğrendim, hatırlıyorsunuz” cevâbını verdi.
İbrâhîm Harbi: “Ahmed bin Ca’fer yüzbin hadîs-i şerîf bilirdi. Ben hiçbir hadîs-i şerîf işitmedim ki, o Ahmed bin Ca’fer’in ezberinde olmasın” buyurdu. Hubey bin Ubeyd’den, o da el-Mikdâm’dan rivâyetle, Resûlullah ( aleyhisselâm ), “Sizden biriniz bir din kardeşini severse bu sevgisini ona bildirsin” buyurdu.
Ebû Muâviye, A’meş, Ebî Sâlih ve Ebû Hüreyre’den ( radıyallahü anh ) hadîs-i şerîf rivâyet etti. Peygamberimiz ( aleyhisselâm ), “Allahü teâlâya yemîn ederim ki, siz îmân etmedikçe Cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de kâmil (olgun) mü’min olamazsınız. Size bir şey söyliyeyim. Onu yaptığınız zaman birbirinizi seversiniz: Aranızda selâmı yayınız”buyurdular.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Tabakât-ı Hanâbile cild-1, sh. 23
2) Târîh-i Bağdâd cild-4, sh. 58
3) El-A’lâm cild-1, sh. 106
AHMED BİN CA’FER EL-VEKÎÎ