ABDULLAH BİN ABDURRAHMÂN EŞ-ŞÂRMESÂHÎ

Mâlikî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Abdullah bin Abdurrahmân bin Ömer el-Mearrî el-Mısrî eş-Şârmesâhî’dir. Lakabı Sirâcüddîn’dir. Şârmesah, Dimyât’a dört fersah mesafede, Mısır’ın büyükçe bir köyüdür. 589 (m. 1193) senesinde doğdu. 669 (m. 1271) senesinde Şârmesah’da vefât etti.

Birçok hocadan ilim tahsil ederek, Mâlikî mezhebinde ilim denizi hâline gelen Abdullah eş-Şârmesâhî, Mâlikî mezhebi âlimlerinden ba’zıları ve ailesi ile birlikte Bağdad’a gitti. Oradaki âlimlerle görüştü. Halîfe el-Mustansır, onu hürmet ve saygı ile karşıladı. Ona izzet ve ikramda bulundu. Sonra Halîfe, Abdullah eş-Şârmesâhî’yi Mustansıriyye Medresesi’ne müderris ta’yin etti.

Daha sonra başkanlık sarayında, devlet başkanının emriyle bütün müderrisler ve devlet erkânı toplandı. Abdullah eş-Şârmesâhî, onlara oniki ders verdi ve güzel bir hutbe okudu. Zihinlerde şüphe uyandıran birçok sorunun cevâbı olan bu dersleri hutbeyi orada bulunan herkes beğendi. Abdullah eş-Şârmesâhî, herkesin takdîr ve tebrikini kazandı.

Abdullah eş-Şârmesâhî, Mustansıriyye Medresesi’nde Mâlikî mezhebi fıkhını öğretti. Uzun zaman bu vazîfede kaldı. Çok ibâdet ederdi. Vefâtından sonra yerine kardeşi Alemüddîn Ahmed eş-Şârmesâhî ta’yin edildi.

Abdullah eş-Şârmesâhî’den, Nûreddîn Ebû Amr el-Mâlikî, Osman bin Mes’ûd el-Vâsıtî hadîs-i şerîf dinleyip rivâyette bulundu. Mustansıriyye, Medresesi’nde müderris olan İzzüddîn en-Niylî de kendisinden istifâde etti.

Abdullah eş-Şârmesâhî hazretleri birçok eser yazdı. Bunlardan ba’zıları şunlardır. 1. Nazm-üd-dürer fî ihtisâr-il-Müdevvene, 2. Evhâm-ür-Râzî, 3. El-Meâhız (iki cild) 4. El-Fevâidü fil-fıkh, 5. Et-Ta’lîk fî ilm-il-hılâf, 6. Şerhü Âdâb-in nazar. 7. Şerh-ül-celâb.

¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾

1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-6, sh. 71

2) Ed-Dîbâc-ül-müzehheb sh. 142

3) Târih-i ulemâ-i Mustansıriyye cild-1, sh. 194