Sual: Uzaydaki yıldız ve gezegenler içinde, içinde yaşadığımız şu dünya çok mu küçük kalmaktadır?
Cevap: Bu konuda Seâdet-i Ebediyye kitabında şu bilgiler verilmektedir:
“Erd denilen yerküremizi kaplayan, nihayetsiz sandığımız boşlukta, birinci gökte yıldızlar yüzmektedir. Bunlardan sekiz tanesi ve peykleri, uyduları katı ve karanlıktır. Geri kalan yüz binlerle yıldızın her biri, parlak bir güneştir. Bu güneşlerin hepsi, bizim güneşimiz gibi, ta merkezlerine kadar gaz hâlindedir. Hiçbirinde, ne su, ne de taş, toprak, ağaç, hayvan ve insan gibi katı cisimler yoktur. Bu yıldızların arasındaki mesafe, ışık senesi ile ölçülür. Bir ışık senesi, saniyede üçyüz bin kilometre giden ışığın, bir senede gittiği yoldur. Yıldızlar, birbirinden o kadar uzaktır ki, ışık bir yıldızdan, başka komşu bir yıldıza, yüzlerce ışık senesinde varabilir. Mesela Atlas Okyanusu’nda uçan bir uçak pilotunun, her üç saatte bir nohut tanesini attığını düşünürsek, yıldızların uzay boşluğundaki büyüklük ve uzaklıkları, bu nohut tanelerinin, denizdeki hâli gibidir. Birbirlerinden bu kadar çok uzak olmakla beraber, uzay dahilinde, milyarlarca yıldız vardır…
Bir kere, fezanın, uzayın yani birinci göğün büyüklüğünü düşünelim. Sonra da, içinde yaşadığımız ve vatanımız olan şu, küçük demeye layık, erdımıza, dünyamıza bakalım. Erdımızın, dünyamızın çapı, güneşin çapından yüzdokuz defa daha küçüktür. Bu yıldızların hepsi, boşlukta, saniyede ortalama yüz kilometre hızla gitmektedir. Fakat, gelişigüzel, alabildiğine gitmeyip, birer helezon, spiral içinde uçmaktadırlar. Yüz milyonlarca yıldız, aynı bir helezonda bulunuyor. Bugün böyle, yüz binlerle helezon biliyoruz. Bir helezonun çapı, on binlerce ziya, ışık senesidir.
Bizim güneşimiz de, böyle bir helezona mensub bir yıldızdır. Güneşimizin helezonunun kıvrımını, geceleri, şerit hâlinde görmekteyiz ve samanyolu, Kehkeşân ismini vermekteyiz.
Erd küremizin, dünyamızın büyüklüğü, kâinat yanında hardal tohmu kadar da diyemeyeceğimiz, karanlık bir cisim olup, güneşimize yüzelli milyon kilometre uzaktadır. Güneşimizin etrafında erdımız, dünyamız gibi dönen, sekiz karanlık küre daha vardır ki, bunlar da, katıdır. Hiçbirinde hava, su, ot ve hayvan yoktur.”
Osman Ünlü