Osmanlılar zamanında İstanbul’da yetişen kırâat âlimlerinden ve tasavvuf büyüklerinden. İsmi Muhammed Emîn Efendi olup, Reîs-ül-kurrâ ismiyle tanınan Abdullah bin Sâlih el-Eyyûbî el-İstanbûlî’nin oğludur. Tasavvufda Hâlidiyye yoluna mensûb idi. Hanefî mezhebi âlimlerindendir. Kaynak eserlerde doğum târihi ve hâl tercümesi hakkında fazla ma’lûmât bulunamayan Muhammed Emîn Efendi, 1275 (m. 1859) senesinde İstanbul’da Eyyûb Sultan semtinde vefât etti. Hâlid bin Zeyd Ebâ Eyyûb-i Ensârî hazretlerinin mübârek ayakları tarafındaki pencerenin kenarında, babasının yanına defnolundu.
İlim tahsilini babasının ve devrinin ba’zı âlimlerinin huzûrunda tamamlayan Molla Efendi, fazilet sahiplerinden sâlih bir zât idi. O da babası gibi diğer ilimlerle birlikte, bilhassa kırâat ilminde derin âlim idi. Eyyûb Sultan Câmii’nde imamlık yapardı. Yazdığı eserlerden ba’zılarının isimleri şöyledir: 1- Tercümet-ül-erîb fî îzâh-il-cem’i vet-takrîb, 2- Umdet-ül-hıllân fî îzâh-ı zübdet-ül-irfân, 3- Tuhfet-ül-emîn fî vükûf-il-Kur’ân-il-mübîn, 4- Silsile-i eimme-i kurrâ, 5- Tuhfet-üt-tecvîd, 6-Tuhfet-ül-kitâb fî İzâh-ir-resmi vel-hatti, 7- Hadîkat-ür-reyyâhîn, 8-Menâkib-ül-Hâlidiyye: Hazreti Hâlid bin Zeyd el-Ensârî’nin menkıbelerini açıklamakta olup matbûdur. 9- Gülşen-i meşâyıh-i selâtîn, 10- Mecmûa-i vefeyât.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Osmanlı Müellifleri cild-2, sh. 38
2) Mu’cem-ül-müellifîn cild-9, sh. 75
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 375
4) İzâh-ül-meknûn cild-1, sh. 1
MOLLA EFENDİ (Muhammed Emîn İstanbulî)