Şafiî mezhebi âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Ebî Bekr bin Ali bin Hasen bin Mutahhir bin Îsâ’dır. Lakabı Salâhaddîn, künyesi Ebü’l-Hasen olup, nisbeti Süyûtî’dir. 783 (m. 1381) senesinde Mısır’ın Asyût kasabasında doğdu. 859 (m 1455) senesinde Kâhire’de vefât etti.
Memleketi Asyût’ta büyüdü. Önce Kur’ân-ı kerîmi okumasını öğrendi. Kur’ân-ı kerîmi Verş kırâatine göre Şerefüddîn Abdülazîz bin Muharriz bin Ebi’l-Kâsım Tahtâvî’den okudu. Ebû Emr kırâatini ise Şihâbüddîn Düveynî’den okudu. Düveynî’den bir miktar nahiv ilmi de öğrendi. Daha sonra babası, 800 (m. 1397) târihinden önce oğlunu Mısır’a götürdü. Umde kitabını Zeynüddîn Irâkî’den iyice okuyup öğrendi. Sonra Zeynüddîn, Irâkî’nin huzûrunda okuyarak icâzet aldı. Babası, oğlunu tekrar memleketine götürdü. Bir müddet burada ikâmet ettikten sonra, 806 (m. 1403) senesinde ailece Kâhire’ye geldiler. Şehir dışında bir yere yerleştiler.
Ebül’l-Hasen Süyûtî burada; fıkıh, hadîs, usûl, nahiv, me’ânî ve beyân ilimlerinde Veliyyüddîn Irâkî’nin derslerine devam etti. Irâkî’nin Emâlî kitabını yazdı. Yine Nûreddîn Ademî, Şemseddîn Bermâvî, Burhâneddîn Beycûrî’den de fıkıh ilmi tahsil etti. Nahiv ilmini Şemseddîn Şettanûfi ve Şemseddîn İbni Hişâm’dan, arûz ve edebiyatla ilgili diğer ilimleri de Bedreddîn Demâminî’den tahsil etti. Âcurimiyye kitabının az bir bölümü hâriç, diğer bölümlerini Demâminî’den okudu. İzzeddîn bin Cemâ’a’nın derslerinde de bulunan Ebü’l-Hasen Süyûtî, Ebû Dâvûd ve İbn-i Mâce adındaki hadîs kitaplarının çoğunu İbn-i Cezerî ve Zeynüddîn Kımenî’den okudu. Hizb-un-Nevevî’yi de Yahyâ bin Muhammed Şâzilî’den okudu. Çeşitli ilimlerde büyük âlim oluncaya kadar, ilimle meşgûl olmaktan geri durmadı. Edebiyat ilimlerinde büyük âlim oldu.
Ebü’l-Hasen Süyûtî, güzel yazı yazardı. Kendisi ve başkaları için pekçok kitap yazdı. 835 (m. 1431) senesinden sonra Asyût’daki medreselerin idâreciliğini yaptı. Bu medreseler Şerîfiyye, Fâiziyye, Bedriyye ve Hudayriye medreseleridir. Karakoca Hasenî Medresesi’nde de hatîblik ve imamlık yaptı. İbn-i Hacer onu över ve sözlerini dinlerdi. Veliyyüddîn Irâkî, Ebü’l-Hasen’e; “Fazilet sahibi bir kimse” derdi. Şemseddîn Sehâvî diyor ki: “Ben, Ebü’l-Hasen Süyûtî ile defalarca beraber bulundum. Hocamız İbn-i Hacer’den ders okurken, ben de dinledim. Şiirlerinden ba’zı bölümler yazdım, İbn-i Fehd ve diğer ba’zı arkadaşlarımız da yazdı”
İlki 826 (m. 1423) senesinde olmak üzere, defalarca hacca gitti. Zaman zaman Mekke-i mükerreme de mücavir olarak ikâmet etti. Dımeşk’a gidip Kudüs’ü, Halîl İbrâhim (aleyhisselâm) makâmlarını ziyâret etti. Sa’îd, Kûs, İskenderiyye ve daha başka şehirlere de gitti. Gittiği yerlerin âlimlerinden istifâde edip, tâliblerine de ilim öğretti. Ebü’l-Hasen Süyûtî, çok hayr ve hasenat işleyen, fazilet sahibi bir zât idi. İnsanlardan uzak durur, halkın arasına pek karışmazdı. Güzel ahlâklı olup, temiz ve güzel giyinirdi.
Zamanının en büyük âlimlerinden ders alan ve en kıymetli âlimleri yetiştiren Ebü’l-Hasen Süyûtî, pek kıymetli eserler de yazdı. Yazdığı eserlerden ba’zıları şunlardır: 1-Matlab-ül-edîp fil-edeb vet-târîh, 2-Riyâd-ül-elbâb ve Mehâsin-ül-âdâb, 3-El-Merc-ün-nadr vel-erc-ül-Itr, 4-Ercûzetün fil-hayl, 5-Şerh-ül-erba’în-in-Neveviyye, 6-Nazmü nühbet-il-fiker, 7-Fadlu Salât-il-Cemâati, 8-Fadl-üs-seyf aler-remyi.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-9, sh. 113
2) El-A’lâm cild-6, sh. 57
3) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 199
4) Ed-Dav-ül-lâmi cild-7, sh. 177, 178
EBÜ’L-HASEN SÜYÛTÎ (Muhammed bin Ebî Bekr)