Sultan İkinci Bâyezîd ve Yavuz Selîm devri âlim ve velîlerinin büyüklerinden. Akbilek Bahşî Halîfe adıyle tanınırdı. Amasya’ya bağlı bir kasabada doğdu. Doğum târihi ve vefât yerleri bilinmemektedir. 930 (m. 1523) senesinde vefât etti.
Önce, memleketinin âlimlerinden ders aldı. Sonra da zamanının büyük âlimlerinden ilim tahsil etti. Daha fazla bilgi sahibi olmak maksadıyla Arab ülkelerine gitti. Burada İmâm-ı Celâleddîn Süyûtî, Şeyhülislâm Zekeriyyâ Ensârî, Şemseddîn Muhammed Sehâvî gibi büyük âlimlerden de çeşitli dînî ilimleri tahsil etti. Ayrıca tasavvuf büyükleriyle de görüştü. Onların sohbetlerinde ma’nevî hâllere ve makamlara yükseldi.
Çok fazla zühd ve takvâ sahibi idi. Dînî ilimleri iyi bilirdi. Devamlı nafile namaz kılar ve oruç tutardı. Kanâat sahibi olup, az bir dünyalıkla idâre ederdi. Sert ve kalın elbiseler giyerdi. Fıkıh ve tefsîr ilimlerinde yed-i tûlâ sahibi idi. Tefsîrlerin çoğunu ezbere bilirdi. Osmanlılar zamanında yetişmiş İslâm âlimlerinin en büyüklerinden olan Müftiy-yüs-sekaleyn İbn-i Kemâl Paşa, Bahşî Halîfe’den tefsîr ilmi okuyup, hadîs-i şerîf öğrenen âlimlerdendir. Tefsîr, hadîs ve fıkıh gibi yüksek dînî ilimleri talebelere okuturdu. Ayrıca insanlara va’z-ü-nasîhat eder, din ve dünyâ saadetlerinin yollarını gösterirdi. İlmî sohbetlerinde ba’zı âyet-i kerîmelerin faziletleri hakkında söylediği sözler için; “Levh-i mahfûzda böyle yazılı olduğunu gördüm” der ve îzâh ederdi. Bu şekildeki cevaplarında hatâ ettiği hiç görülmedi.
Bahşî Halîfe, kırk sene müddetle ilmin yayılmasına çalıştı ve pekçok âlim yetiştirdi. Halvetî tarikatına mensûp idi. Tarîkatte hocası Cemâl-i Halvetî’nin halîfelerinden Muhyiddîn bin Muhammed Efendidir. Resûl-i ekrem ( aleyhisselâm ) efendimizle rü’yâsında sohbet ederdi. Rü’yâlarını ve Peygamber efendimizle ( aleyhisselâm ) olan sohbetlerini anlatan ve bir benzeri olmayan çok güzel bir risale yazmıştır.
Akbilek Bahşî Halîfe’den başka, Bahşî Halîfe adında iki âlim daha vardır.
Birincisi; Kastamonu’nun Küre kasabasından olup, müderristir. Sultan İkinci Selîm’in şehzâdeliğinde hocalık yapmıştır. 951 (m. 1544) senesinde vefât etmiştir.
İkincisi; Balıkesir Kızılcatuzla’dan olup, 944 (m. 1537)’de Trablusşam kadısı oldu. Daha sonra Kudüs kadılığına getirildi. 966 (m. 1558) senesinde dürzîler tarafından şehîd edildi.
Akbilek Bahşî Halîfe’nin yazdığı eserler basılmamıştır. Ba’zıları şunlardır: 1- Mi’râc-ül-ulâ fî tefsîri sûret-il-İsrâ, 2- Tenbîh-ül-gabî fî rü’yet-in-Nebî ( aleyhisselâm ).
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Şakâyık-ı Nu’mâniyye tercümesi (Mecdî Efendi) sh. 411
2) Sicilli Osmânî cild-2, sh. 9, 10
3) Osmanlı Müellifleri cild-1, sh. 211
BAHŞÎ HALÎFE