Hadîs, kelâm, târih ve edebiyat âlimi. İsmi Abdürrezzâk bin Ahmed bin Muhammed bin Ahmed bin Ömer bin Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî el-Bağdâdî olup, künyesi Ebü’l-Fadl’dır. Lakabı Kemâlüddîn’dir. 642 (m. 1244) senesi Muharrem ayının onyedinci günü Bağdad’da doğdu. 723 (m. 1323) senesi Muharrem ayında vefât etti. Eş-Şünûziyye kabristanına defnedildi.
İbn-i Fûtî, birçok ilim kollarında mütehassıs idi. Çok üstün bir zekası vardı. Gördüğü ve duyduğu bir şeyi unutmazdı. Hadîs ilmine çok önem verdi. Birçok hadîs âlimlerinden hadîs-i şerîf dinledi ve rivâyetlerde bulundu.
Kendisi şöyle der: “Ben beşyüz âlimden ilim öğrendim.” Es-Sâhib Muhyiddîn bin el-Cevzî, el-Mübârek bin Mu’tasımbillah, Muhammed bin Ebî Rîniyye, Ali bin es-Sâî el-Bağdâdî hadîs dinlediği hocalarıdır.
İbn-i Fûtî, Bağdad’daki el-Müstensıriyye Medresesinin kütüphânesine müdür oldu. Vefâtına kadar bu vazîfeyi yürüttü. Nâzik, mütevâzi, güzel ahlâk sahibi bir zât olan İbn-i Fûtî’den; oğlu Ebü’l-Meâlî Muhammed ve Mahmûd bin Halife hadîs rivâyetinde bulundu. İbn-i Fûtî, ömrünün sonlarına doğru felç hastalığına tutuldu. Târih ve edebiyat ilimlerinde de söz sahibi idi.
İbn-i Fûtî, birçok eser yazdı. Bunlardan ba’zıları şunlardır: 1. Ed-Dürer-ün-nâsia fî şi’r-il-miet-is-sâ-bia, 2. Mecmû-ül-âdâb fî mu’cem il-esmâi vel-elkâb: Elli cildlik bir eserdir. 3. Dürer-ül-esdâf fî gurer-il-evsâf: Yirmi cildlik bir eser. 4. Telkîh-ül-efham fil-muhtetif vel-mü’telifi, 5. El-Havâdis-ül-câmiati vet-Tecârüb-in nâfîati fil-miet-is-sabra.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-5, sh. 215
2) El-Bidâye ven-nihâye cild-14, sh. 106
3) Lisân-ül-mîzân cild-4, sh. 10
4) Fevât-ül-vefeyât cild-2, sh. 319
5) Ed-Dürer-ül-kâmine cild-2, sh. 364
6) Tezkiret-ül-huffâz cild-4, sh. 1493
7) Şezerât-üz-zeheb cild-6, sh. 60
8) Esmâ-ül-müellifîn cild-1, sh. 566
9) Zeyl-i Tabakât-ı Hanâbile cild-2, sh. 374
İBN-İ FÛTÎ