Osmanlı âlimlerinden. Amasyalıdır. Babası, Seydî Efendi ismiyle meşhûr âlim bir zât olup, kadılık vazîfesi yapmıştır. Acem diyarından Anadolu’ya gelip yerleşmişti. Abdürrahmân bin Seydî Ali, Amasya’da doğdu. 983 (m. 1575) senesinde İstanbul’da vefât etti. Kabri, Emîr Buhârî türbesi yakınında yaptırdığı mektebin yanındadır. Zamanının âlimleri arasında; zekâsının üstünlüğü, çabuk kavrayışlılığı ve zihninin kuvvetli olmasıyla meşhûr idi. Talebelere ilim öğretmekte mehâretli, insanlara karşı yumuşak muâmeleli idi.
Asrının meşhûr âlimlerinden olan Müftî Ali Efendi’nin oğlu Molla Çelebi’nin medresesinde ilim öğrendi. Önce Mahmûd Paşa Medresesi’nde sonra Buna Sultâniyye Medresesi’nde Sa’dî Efendi’nin yanında ihtisas yapıp, ilimde yetişti. Bundan sonra; Bursa’da Bâyezîd Paşa, Ankara’da Cemâleddîn, Akşehir’de Yıldırım Bâyezîd medreselerinde müderrislik yaptı. Yine 942 (m. 1536)’de İznik’te Süleymân Paşa Medresesi’nde, 946 (m. 1539)’da Edirne’de Halebiyye ve İkinci Bâyezîd medreslerinde müderrislik yaptı. 953 (m. 1546) senesinde Haleb, bundan sonra da Bursa ve Mekke kadılığına ta’yin edildi 958 (m. 1551) senesinde ise Rumeli kadıaskerliğine ta’yin edildi. 964 (m. 1556) senesine kadar bu vazîfede bulundu.
Hidâye adlı meşhûr fıkıh kitabının baş kısmına, “Tergîb-ül-edîb” adıyla bir haşiye yazmıştır. Hocası Sa’dî Efendi’nin Hidâye üzerine yaptığı ve diğer haşiyelerinde geçen kelimeleri bir lügat hâlinde toplamıştır, İstanbul’da Yeni Bahçe yakınında bir câmi, şimdi kabrinin bulunduğu yerdeki mektebi, biri Edirne’de ve biri de Bursada olmak üzere iki mescid yaptırmıştır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Şakâyık-ı Nu’mâniyye zeyli (Atâî) sh. 230
ABDÜRRAHMÂN BİN SEYDİ ALİ