Şafiî fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ömer bin Muhammed bin Ahmed bin İkrime el-Cezerî’dir. Künyesi Ebü’l-Kâsım olup, “İbn-ül-Bezrî” diye meşhûr oldu. Zeynüddîn ve Cemâl-ül-İslâm lakabları ile tanınırdı. 471 (m. 1078) senesinde doğdu. Cezire şehrinin en büyük âlimi, fakîhi ve müftîsi idi. Önce, Cezîre’de, Şeyh Ebü’l-Ganâim Muhammed bin Ferec bin İbrâhim bin Hasen es-Sülemî el-Fârikî’den fıkıh ilmini öğrendi. Sonra Bağdad’a gelip İmâm-ı Gazâlî, Kıya el-Herâsî ve Ebû Bekr eş-Şâşî’den de ilim öğrendi. Ebü’l-Ganâim’in sohbetlerinde çok bulundu. Bunlardan ve kardeşi Ahmed’den hadîs-i şerîf dinledi. O, daha birçok âlime yetişip, onlardan istifâde etti. Bir müddet sonra Cezîre’ye dönüp, orada ders verdi. Çeşitli beldelerden kimseler gelip, onun derslerine katıldı. Ebû İshâk-ı Şîrâzî’nin “Müzehheb” isimli kitabında bulunan müşkil mes’eleleri, garîb lafızları, eserde zikredilen şahısların isimlerini şerh edip, “El-Esâmî vel-ılel min kitâb-il-müzehheb” adını verdi. Bu, muhtasar bir eserdir. 560 (m. 1165) senesi Rebî’ül-evvel ayında Cezîre’de vefât etti.
İbn-ül-Bezrî, Şafiî mezhebinin en meşhûr âlimlerinden ve hâfızlarından idi. Dînine çok bağlı ve vera’ sahibi idi. Hattâ, yaşadığı asırda kendisine “Şafiî mezhebinin mes’elelerini, yeryüzündeki insanların en çok ezberleyenidir denildi. “Kitâb-ı Şerh-il-müzehheb” adındaki kitabından başka, “Fetâvâ”sı da meşhûrdur. Kendisinden ilim öğrenip yetişen çok talebesi vardır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-7, sh. 306
2) Tabakât-üş-Şâfiiyye cild-7, sh. 251
3) Vefeyât-ül-a’yân cild-3, sh. 444
4) Keşf-üz-zünûn sh. 1913
ÖMER BİN MUHAMMED EL-CEZERÎ (İbn-ül-Bezrî)