Hanbelî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Meâlî bin Ganîme el-Bağdâdî’dir. Künyesi Ebû Bekr, lakabı İmâdüddîn’dir. İbn-i Hulâvi ismiyle meşhûrdur. Doğum târihi bilinmemekte olup, 611 (m. 1215) senesinde Bağdad’da Ramazan ayında vefât etti. Bâb-ı Harb denilen yerde defn edildi. Ebü’l-Feth bin Kerûhî’den, Ebû Bekr bin Zâgûnî’den ve diğer hadîs âlimlerinden hadîs-i şerîf işitti. Fıkıh ilmini Ebü’l-Feth bin Menâ’dan öğrendi. Ayrıca ticâretle uğraşırdı. Kendisinden; Mecdüddîn İbni Teymiyye ve Yahyâ bin Sayrafî fıkıh ilmini öğrenmişlerdir.
İmâm-ı Zehebî onun için şöyle demiştir: “O, zamanında Bağdad’da Hanbelî mezhebinin en meşhûr âlimlerinden idi.” İbn-ül-Kâdesî de; “O, ilimde derin âlim idi. Mescidin yanındaki zaviyesinde durur, insanlar arasına az çıkardı. Bu da ancak nasîhat vermek için olurdu. Dünyâya düşkün olanlar ile görüşmez, kimseden birşey almazdı. Allahü teâlânın evliyâ (ebdâl) kullarından biri idi” demiştir. Münzîrî de şöyle demiştir: “Dînin emirlerine uyan, vera’ sahibi (şüpheli şeylerden sakınan), Hanbelî mezhebinin fıkıh bilgilerini iyi bilen bir zât idi. Hadîs-i şerîf rivâyet etti. Kur’ân-ı kerîmi okuttu ve bir müddet imamlık yaptı. Bizim ondan icâzetimiz var.”
Ebü’l-Ferec bin Cevzî’nin “Câmi-ül-Mesânîd” adlı eserini fıkıh bâblarına göre tertîb etmiştir. Kendisinin de “El-Münîrâtü fil-usûl” adlı bir eseri vardır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-12, sh. 39
2) Şezerât-üz-zeheb cild-5, sh. 48
3) Zeyl-i Tabakât-ı Hanâbile cild-2, sh. 77
MUHAMMED HULÂVÎ