Hanefî fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Hüseyn bin Muhammed el-Arsâbendî’dir. Künyesi Ebû Bekr olup, “Fahr-ül-Kudât” lakabı ile meşhûr oldu. Arsâbend, Merv şehrinin köylerinden büyük bir köydür. Hanefî fakîhlerinden Fahrüddîn Muhammed bin Ali el-Mervezî de aynı memlekettendir. Bu köyden olduğu için “Arsâbendî” nisbetiyle anıldı. Doğum târihi kesin olarak belli değildir. Hacca gitmek üzere memleketinden ayrıldı. 480 (m. 1087) senesinden sonra, hacı olarak Bağdad’a geldi. 511 (m. 1117) senesi Rebî’ül-evvel ayında vefât etti.
Hanefî mezhebinin büyük fıkıh âlimlerinden olan Fahr-ül-Kudât, fıkıh ilmini Ebû Zeyd-i Debbûsî’nin arkadaşı Alâüddîn-i Mervezî’den öğrendi. İlim ve fazilet sahibi olup, çok münâzaralarda bulundu. Merv’de Hanefî âlimlerinin reîsliği onunla sona erdi. O, her bakımdan ahlâkı güzel, cömert ve mütevâzi bir zât idi. Hadîs-i şerîfleri yazardı. Merv’de Ebü’l-Fadl Abdurrahmân bin Muhammed el-Kirmânî, kendisinden çok hadîs-i şerîf rivâyet etti.
Onun, “Muhtasâr-ı takvîm-il-edille” isminde kıymetli bir eseri vardır.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-9, sh. 258
2) Fevâid-ül-behiyye (Lüknevî) sh. 164,. 165, 166
MUHAMMED BİN HÜSEYN (Fahr-ül-Kudât)